F1 Legends: Crashgate zet Formule 1 op zijn kop

In de week van de Grand Prix van Singapore besteedden we op deze website al kort aandacht aan de beruchte crashgate. Nu er dit weekend geen Formule 1 is, besloten we om er nog eens wat dieper op in te duiken. In het toch al bizarre seizoen van 2008 kon het niet gekker worden dan wat er toen in Singapore gebeurde.

Het seizoen van 2008 was een van de spannendste jaargangen in de historie van de Formule 1. Net als het jaar ervoor streden Ferrari en McLaren om beide titels. In 2007 won Kimi Raikkonen op de laatste dag het WK, doordat Fernando Alonso en debutant Lewis Hamilton het als teamgenoten bij McLaren elkaar te lastig maakten. De twee rijders konden absoluut niet met elkaar door een deur. Reden genoeg voor Alonso om in 2008 meteen weer terug te gaan naar Renault, het team waar hij in 2005 en 2006 wereldkampioen mee werd. Alonso’s vervanger bij McLaren was Heikki Kovalainen. Hij was lang niet zo snel als Hamilton. De Brit moest het eigenlijk in zijn eentje opnemen tegen de Ferrari’s van Kimi Raikkonen en Felipe Massa. Ondertussen had ook BMW-Sauber een razendsnelle wagen. Robert Kubica won zelfs de Grand Prix van Canada.

Tekst gaat verder onder de foto

Fernando Alonso vecht in het middenveld met Kimi Raikkonen en Mark Webber.

Foto: Sutton Images

Renault kwam niet in het plaatje voor. De wagen was goed genoeg voor punten maar daar hield het eigenlijk ook wel bij op. Dicht bij overwinningen kwam Alonso in de eerste veertien races niet. Daarbij had hij met Nelson Piquet junior ook niet de allersterkste teamgenoot. Het gat tussen de heren was enorm. 2008 leek een verloren jaar, totdat het tijd was voor de eerste nachtrace ooit in de Formule 1. Voor het eerst werd er geracet door de straten van Singapore. Nieuw terrein dus voor alle teams, in een kampioenschap dat nog volledig open lag.

In de vrije trainingen had Alonso de snelheid er erg goed inzitten. Met name in de derde oefensessie maakte hij indruk. De Spanjaard was meer dan een halve seconde sneller dan de rest van het veld. Een pole-position leek zeker, een overwinning was ook mogelijk. Dan moest de auto echter wel heel blijven. Dat gebeurde niet. In Q2 strandde de Renault en Alonso moest de race als vijftiende beginnen. De teleurstelling droop van het gezicht, want hier lagen grote kansen voor een zege. Die hoop leek toch voorbij te zijn.

Tekst gaat verder onder de foto

Fernando Alonso racet door de straten van Singapore.

Foto: Steven Tee / Motorsport Images

Voordat we naar het verhaal van de race gaan, is het eerst belangrijk om een belangrijke regelwijziging in 2008 erbij te pakken. In het huidige seizoen is het zo dat als er een safety car naar buiten komt, de coureurs eerst snel nog even kunnen stoppen voor nieuwe banden. Als de rest van het veld langzaam rijdt kun je een gratis pitstop maken, want je verliest minder tijd. Dit was voor 2008 ook zo, maar in dat jaar koos de FIA voor de Amerikaanse oplossing. Als er een safety car-situatie is moet het veld eerst formeren, en pas als iedereen er is mogen de coureurs naar binnen. Pitstops verliepen zeer chaotisch en het ging al meerdere keren mis. Bovendien kwamen coureurs vaak zonder benzine te zitten en moesten ze illegaal alsnog naar binnen. Dat leidde dan weer tot een straf. Maar goed, een oneerlijk voordeel kon je niet meer halen… of toch wel?

Alonso begon sterk aan de race in Singapore en maakte op een gegeven moment zijn pitstop. Als alle andere rijders ook onder groen zouden stoppen, zou Alonso niks winnen of verliezen. Alleen een safety car zou er voor kunnen zorgen dat Alonso eerst aan zou kunnen sluiten, waarna alle coureurs naar binnen zouden rijden en hij dus aan de leiding zou komen te liggen. Een hoop theorie, maar die kans was leek klein. Totdat nota bene Alonso’s teamgenoot Nelson Piquet jr. op een heel raar punt de muur inging. Zijn auto was total loss, en ja hoor: het scenario kwam uit. De safety car op de baan, iedereen kon aansluiten, en bijna alle coureurs gingen naar binnen. In de pitstraat ontstond chaos toen Felipe Massa met tankslang en al wegreed. Alonso lag vijfde, achter vier coureurs die sowieso later nog moesten stoppen. Uiteindelijk lag de Spanjaard aan de leiding en won hij de race. Teambaas Flavio Briatore en Alonso spraken na de race over een groot toeval.

Tekst gaat verder onder de foto

Nelson Piquet Jr. stapt uit zijn kapotte Renault.

Foto: Sutton Images

Een jaar later bleek echter dat het allemaal niet zo toevallig was. Piquet jr. bleef in 2009 ondermaats presteren en werd ontslagen bij Renault. Nadat geruchten al langer rondgingen, heeft Piquet in twee statements aan de FIA toegegeven dat hij bewust gecrasht is. De FIA startte een onderzoek naar Renault. Briatore ondernam juridische stappen, want hij claimde uiteraard dat het allemaal niet waar was. Nog voordat de FIA echter met de resultaten van het onderzoek kwam, vertrokken Briatore en technisch directeur Pat Symonds bij het team. Een week voor de GP van Singapore in 2009 werd bevestigd wat velen vreesden. De editie in 2008 was gewonnen door fraude en bedrog. Piquet crashte opzettelijk om het team te helpen.

De gevolgen logen er niet om. Briatore werd levenslang geschorst uit de Formule 1. Symonds mocht vijf jaar niks meer betekenen in de sport [schorsingen die jaren later zouden worden teruggedraaid]. Daarnaast vertrok hoofdsponsor ING bij het team. Alle stickers werden afgeplakt en de auto zag er kaal uit. Renault ging volledig door het stof. "We accepteren de uitspraak van de raad volledig", liet Bernard Rey, de toenmalig president van het Renault Formule 1-team, weten. "We bieden onze excuses aan aan de Formule 1-gemeenschap, voor dit onacceptabele gedrag.”

Tekst gaat verder onder de foto

De Renault zonder ING-stickers (bij de GP van Brazilië).

Foto: Steven Tee / Motorsport Images

Piquet jr. én Fernando Alonso werden als immuun beschouwd en kregen geen straf. Alonso zou er niets van hebben geweten. "De World Motor Sport Council wil Fernando Alonso graag bedanken voor de medewerking aan het FIA-onderzoek en zijn aanwezigheid bij deze hoorzitting. Alonso was op geen enkele manier betrokken bij de overtreding van Renault", stond in de verklaring van de FIA-raad. Piquet had spijt van zijn actie. "Ik heb er enorme spijt van dat ik de orders die mij opgedragen waren, heb nageleefd. Ik wens nog iedere dag dat ik dat niet had gedaan. Het is moeilijk om mensen dit te laten begrijpen, omdat het beroep van coureur voor velen een voorrecht is, zo ook voor mij. Ik kan alleen maar zeggen dat mijn situatie bij Renault een nachtmerrie was. Ik was overgeleverd aan de grillen van Flavio Briatore. Zijn ware karakter, tot voor kort alleen bekend bij de personen die hij zo had behandeld, is nu aan het licht gekomen.”

Piquet stelde dat hij volledig werd gebruikt door zijn teambaas. “Briatore was mijn manager en mijn teambaas. Hij had mijn toekomst in zijn handen, maar het kon hem weinig schelen. Ten tijde van de Grand Prix van Singapore had hij me geïsoleerd en me tot het laagste punt in mijn carrière gedreven. Nu ik niet meer in die situatie zit, kan ik niet geloven dat ik er aan heb meegewerkt, maar toentertijd kon ik het niet weigeren. Als ik nu de reactie van Briatore hoor naar aanleiding van mijn ongeluk en naar zijn opmerkingen richting de pers in de afgelopen weken, is het duidelijk dat hij me enkel gebruikte om me belachelijk te maken."

Nadat de bom ontploft was ging de Formule 1 door met de GP van Singapore van 2009. Misschien wel het meest bizarre moment van het hele schandaal ontstond in een van de vrije trainingen. Piquet’s vervanger Romain Grosjean crashte zijn Renault op exáct datzelfde punt. Dit keer was het geen bewust actie, maar echt toeval.

Alonso, Piquet, Briatore, Renault en de hele F1 hebben een flinke deuk opgelopen door crashgate. En wat te denken van Massa, want als hij die mislukte pitstop niet had hoeven maken, had het WK er de rest van dat seizoen heel anders uitgezien. Het maakte voor eens en altijd duidelijk dat een ongeluk in een klein hoekje zit, maar dat het hoekje soms zó klein is, dat er altijd meer achter kan zitten. Gelukkig hebben we na dit schandaal [vooralsnog] nooit meer bewuste crashes meegemaakt.