OTD: De enige race van een Brabham die veel stof deed opwaaien

Een van de meest opmerkelijke wagens van het team dat in de jaren zeventig werd bestierd door Bernie Ecclestone, is de Brabham BT46B, beter bekend als de Brabham 'fan car' - niet een auto voor fans, maar een wagen met een ventilator.

Hoofdontwerper van Brabham was Gordon Murray. Die zat in 1977 met z'n handen in het haar toen Lotus opeens met een totaal nieuw concept kwam: ground effect. Dit natuurkundige foefje gaat uit van het principe dat een vacuüm onder een auto ervoor zorgt dat die auto als het ware aan het wegdek wordt vastgezogen, en dat levert hogere snelheden in de bochten op. Lotus kreeg dit voor elkaar door aan de zijkanten van hun Lotus 78 schorten te plaatsen die ervoor zorgden dat er geen lucht onder de wagen kwam.

Brabham had dit trucje eenvoudigweg kunnen kopiëren ware het niet dat de extreem brede, horizontaal geplaatste twaalfklepper van Alfa Romeo in de weg zat. Murray moest een list verzinnen en vond die in de Chaparral 2J, een CanAm-wagen uit de jaren zestig. Die auto was uitgerust met schorten, maar ook twee ventilatoren uit een legertank. Deze 'fans' zogen letterlijk de lucht onder de auto vandaan en creëerden zo een vacuüm.

Murray plaatste een vergelijkbare ventilator achterop de BT46, doopte 'm om tot BT46B en toog er mee naar Anderstorp waar op 17 juni 1978 de Grand Prix van Zweden werd verreden. Om niet al te veel opzien te baren kwalificeerden Brabham-coureurs John Watson en Niki Lauda met volle tanks. Het duo plaatste zich bescheiden op P2 en P3 en mocht ondanks wat protesten van andere teams gewoon aan de start verschijnen, achter Mario Andretti in de net geïntroduceerde Lotus 79.

Voor Watson duurde de race slechts negentien ronden. De Noord-Ier spinde in duel met Riccardo Patrese van de baan en moest opgeven. Lauda reed echter rondenlang in het kielzog van Andretti en wist de Amerikaan na een uur zelfs te passeren. Andretti schrok zo dat zijn motor ermee ophield en vervolgens kon Lauda onbedreigd op de overwinning afstevenen.

Na afloop werd een officieel protest ingediend, maar dat werd door de FIA verworpen De auto was legaal, maar toch besloot Ecclestone – zeer tegen de zin van Murray – om de wagen terug te trekken. Uiteraard had de uitgekookte Brit daar een reden voor: hij was dat jaar verkozen tot president van de Formule One Constructors' Association (FOCA) en wilde de tegensputterende teambazen niet tegen zich in het harnas jagen. De draai van Ecclestone verzekerde hem jaren later van de absolute macht in de Formule 1, maar het betekende het einde voor de fan car.