Hoe Ocon weerstand biedt tegen het rijkeluiszoontjes-imago van F1

De Formule 1-paddock heeft er dit weekend op het circuit van Spa-Francorchamps een nieuwe Grand Prix-winnaar bij. Esteban Ocon schreef vorige maand op verrassende wijze de Grand Prix van Hongarije op zijn naam, het was een mooi verhaal om de zomerstop mee in te gaan en een welkome afleiding van de vijandigheid die de afgelopen maanden duidelijk voelbaar was in alles wat met de koningsklasse te maken heeft. De eerste F1-overwinning is altijd significant voor een coureur, maar in het geval van Ocon was het een succes dat tegen de natuurlijke wetten van de Formule 1 in ging. Alpine is normaal gesproken helemaal geen team dat meedoet om de overwinningen.

De overwinning van Ocon is misschien nog wel belangrijker omdat het indruist tegen de reputatie die de Formule 1 de afgelopen jaren opgebouwd heeft. Het is "een sport voor rijkeluiszoontjes" geworden waar een select groepje coureurs met een welvarende achtergrond kan doorstoten naar de top. Regerend Formule 1-wereldkampioen Lewis Hamilton deed enkele maanden geleden zijn beklag over hoe de sport zover gekomen is. Ocon past niet in dit groepje, getuige de tegenslagen die hij en zijn familie voor de kiezen hebben gekregen aan het begin van zijn carrière. De weg naar de Formule 1 zat voor Ocon boordevol struikelblokken. Zijn opleiding genoot hij bij Lotus, maar dat team was niet klaar voor een dergelijke taak. Manor en Force India vielen door financiële problemen om toen Ocon bij die teams zat. Desondanks bleef de man uit Évreux vechten voor zijn plek, een instinct dat hij al op jonge leeftijd aanleerde toen hij zag hoe zijn familie grote offers moest maken om Esteban op het circuit te houden.

Ocon heeft er niet vaak over gesproken, maar in 2018 ging hij in de Formule 1-podcast Beyond the Grid voor het eerst in op de problemen uit het verleden. De familie moest haar huis verkopen om het racen van Esteban te bekostigen, samen met zijn ouders woonde de jongeling in een caravan waarmee ze in Europa van circuit naar circuit reisden. “Ze hebben alles gegeven, we hadden niets meer”, zei Ocon. “Het huis en de garage werd verkocht om te kunnen racen. We woonden in een caravan. Ik houd er niet zo van om erover te praten. Ik leg het niet graag uit, het was een pittige tijd. Om op die momenten terug te kijken nu ik in de Formule 1 zit, dat is best bizar.”

“Ons huis moest verkocht worden zodat ik kon racen”

“Ze hebben me altijd gesteund en hebben sinds de eerste dag in mij geloofd”, vervolgde Ocon. “Ze hebben hun eigen leven opzijgezet om mij te helpen tot waar ik nu sta. Ze geloofden in mij toen anderen het vertrouwen in mij opgezegd hadden, zelfs mensen in de familie verklaarden ons voor gek dat we zover gingen. Maar ze geloofden in mij en uiteindelijk lukte het om de Formule 1 te bereiken.” Die gedrevenheid en het geloof in eigen kracht is iets wat Hamilton zelf maar al te goed kent, ook hij kwam uit een minder gefortuneerd gezin en zijn vader moest meerdere banen vervullen zodat de toekomstig wereldkampioen kon racen.

Begin dit jaar zei Hamilton in een interview met de Spaanse krant AS dat “we in een tijd leven waar deze sport een exclusief miljardenbal is geworden”. De Brit denkt dat hij in de huidige tijd geen schijn van kans zou hebben om de Formule 1 te halen. “Als ik nu opnieuw zou beginnen met een start in een arbeidersfamilie, dan zou het onmogelijk zijn om hier te geraken omdat de andere rijders veel meer geld hebben”, zei Hamilton. “We moeten werken aan een verandering en ervoor zorgen dat de sport toegankelijk is voor de rijke mensen, maar ook voor mensen die een andere achtergrond hebben.”

Dankzij die uitspraak van Hamilton laaide een discussie op over de huidige Formule 1-grid. Drie coureurs zijn inderdaad zonen van miljardairs: Lance Stroll, Nicholas Latifi en Nikita Mazepin. Deze coureurs hebben op basis van hun prestaties in de juniorklassen hun sporen verdiend en het recht behaald om in de Formule 1 te rijden, maar ze hebben niet de moeilijkheden gehad waar Hamilton en Ocon in hun aanloop mee geconfronteerd werden.

Het feit dat hij de juniorklassen die een opmaat vormen naar de Formule 1 bereikte, was voor Ocon nog geen garantie voor succes. In 2018 werd hem de deur bij Force India gewezen toen Stroll senior een plek voor zijn zoon kocht en later de formatie van de afgrond redde. Toevalligerwijs pakte Ocon dat weekend even de leiding in de Belgische Grand Prix, zonder te weten of hij een week later nog over een F1-zitje zou beschikken. Hij maakte het seizoen uiteindelijk af, maar viel wel buiten de boot op de rijdersmarkt voor 2019. Na een jaar aan de zijlijn keerde Ocon via een omweg terug in de Formule 1. Bij Renault was hij de Fransman die het moederbedrijf graag aan boord wilde hebben.

Compleet en ervaren

Tijdens een recent interview met GP Racing, een zusterpublicatie van Motorsport.com, sprak Ocon over de impact die de moeilijke periodes op hem gehad hebben. Ondanks dat hij blij is dat de moeilijke periode achter de rug is nu hij een driejarig contract bij Alpine op zak heeft, is er bij Ocon geen spoortje bitterheid of frustratie merkbaar. Hij accepteerde de tegenslagen en die hebben hem gevormd tot de persoon die hij vandaag de dag is. “Het was niet altijd makkelijk, maar je leert altijd van de moeilijke momenten”, zei Ocon in het interview dat voor de Hongaarse GP plaatsvond. “Ik ben van mening dat mijn ervaring bij Mercedes en Force India me gevormd hebben tot de coureur die ik nu ben. Ik ben compleet en heb veel ervaring. Maar het is duidelijk dat het geen leuke tijd was, het heeft ons heel wat stress opgeleverd. Er waren momenten dat ik drie dagen achtereen niet geslapen heb. Maar dat was het allemaal waard vanwege de positie waarin ik nu zit.”

 Ocon leefde al die jaren in de overtuiging dat hij vanzelf beloond zou worden als hij maar een stapje meer kon zetten dan zijn tegenstanders. “Ik heb altijd geloofd dat er een plek voor me zou zijn als ik maar bleef werken, dat er wel een zitje vrij zou komen als ik toonde dat ik gemotiveerder was dan andere mensen. Dan zou het vanzelf opvallen”, aldus Ocon. “Dat is uiteindelijk ook gebeurd. Ik ben blij met waar ik nu sta, maar ben ook blij dat ik die tijd achter me heb kunnen laten.”

Drie jaar nadat er een grote donkere wolk boven zijn carrière hing, ziet de toekomst van Ocon er beter uit dan ooit tevoren. Hij is een Grand Prix-winnaar en heeft zijn toekomst in de Formule 1 veiliggesteld. Het is misschien geen antwoord op de toegankelijkheid van de sport en het imago van het miljardenbal, maar Ocon heeft in ieder geval bewezen dat er voor underdogs nog altijd een manier is om te slagen in de Formule 1.