Analyse: Waarom pessimisme de overhand neemt bij Yamaha

Eerlijk is eerlijk, we kunnen deze analyse niet beginnen zonder een enorme pluim uit te delen aan Joan Mir en Suzuki, die hard op weg zijn om de wereldtitel in de MotoGP op te eisen. Mir werkte in Valencia een fabelachtige race af, eentje waarmee hij zijn kandidatuur voor de wereldtitel nog maar eens onderstreepte. Komend weekend kan Mir de strijd in zijn voordeel beslechten, Suzuki heeft dan bovendien goede papieren om ook bij de constructeurs en teams toe te slaan. De triple crown ligt binnen handbereik. En dat terwijl we Suzuki na een paar races nog omschreven als grote verliezer: een merk met veel potentie, maar waar het in de eerste drie races behoorlijk fout liep.

Het brengt ons al gauw bij Yamaha, dat juist een vliegende start kende. Fabio Quartararo stormde twee keer naar winst in Jerez en dat was – achteraf gezien – een welkome afleiding voor wat er achter de schermen gaande was bij het merk. Lang werd de buitenwereld in de waan gelaten dat het ging om een betrouwbaarheidsprobleem met de zuigerkleppen van de M1, maar dit weekend kwam de aap uit de mouw. Er blijkt toch meer aan de hand te zijn. Het merk begon het seizoen met een ‘fundamenteel probleem in de planning’, omschreef Lin Jarvis het.

Interne vergissing of grote inschattingsfout?

Voor de start van het jaar was er vastgesteld dat de leverancier van het betreffende onderdeel niet meer kon leveren. Een tweede leverancier heeft de onderdelen vervolgens precies zo gemaakt: dezelfde specificaties en dezelfde tekeningen. Voordat deze machines aangeboden werden voor homologatie, was dus al duidelijk dat het niet ging om dezelfde onderdelen. Dit had Yamaha aan moeten geven bij de MSMA, het samenwerkingsverband van fabrikanten. Door dat niet te doen heeft Yamaha dus het protocol geschonden. Althans, zo werd het richting de buitenwereld verkocht. Een niet-gehomologeerd onderdeel dat toch in een krachtbron gemonteerd wordt, is in feite natuurlijk simpelweg illegaal.

De bal werd vervolgens aan het rollen gebracht door de technische problemen die Yamaha begin dit jaar had. Het ging om een productiefout, zo stelde men bij Yamaha. Om het onderdeel te vervangen moest men volledige openheid geven richting de andere fabrikanten (dat wilde Yamaha niet) en bovendien zou het onderdeel alleen vervangen kunnen worden op basis van veiligheid (niet van toepassing op de situatie). Een onafhankelijk onderzoek moest aantonen dat de onderdelen identiek waren, maar dat bleek niet zo te zijn. En dus moest Yamaha op de blaren zitten. Het merk verloor 50 constructeurspunten en ook de beide Yamaha-teams kregen respectievelijk 37 en 20 punten aftrek voor de punten die behaald zijn met de ‘illegale’ motoren. Een softe straf, menen sommigen. Anderen vinden dat de coureurs ook bestraft moeten worden. Onder coureurs van de andere merken is er vooral onbegrip over het feit dat de fabrikanten niet in beroep gaan tegen de straf. Dat laatste is kennelijk een van de afspraken die gemaakt is in de MSMA.

Fabio Quartararo, Petronas Yamaha SRT

Foto: Gold and Goose / Motorsport Images

De straf is op dit moment een van de minste problemen voor Yamaha, dat dit weekend in Valencia een totaal rampzalig weekend kende. Het merk slaagt er al jaren niet in om de krachtbron van de M1 dusdanig te verbeteren dat de andere sterke punten behouden blijven. Ook is de tussentijdse ontwikkeling niet goed genoeg, gaven coureurs dit weekend aan. Maverick Viñales raakte door het probleem met de illegale zuigerkleppen nog eens twee motoren kwijt uit zijn assortiment (van in totaal vijf stuks) en moest als gevolg daarvan vanuit de pitstraat starten in de Europese GP. Zijn titelkansen zijn daardoor een stuk kleiner geworden. Fabio Quartararo ging zelf in de fout in de openingsronde van de race en kwam niet verder dan P14, maar hij had op zaterdag al gezegd dat hij zich ‘nooit helemaal thuis had gevoeld’ op de 2020-versie van de M1. Afgezien van de eerste twee races dit jaar in Jerez – een circuit waar Quartararo altijd ijzersterk is – is hij de laatste races geen schim geweest van wat hij in 2019 liet zien.

Valentino Rossi keerde dit weekend terug, maar hij beleefde weinig plezier aan zijn eerste raceweekend nadat hij door corona verplicht aan de kant stond. Na vijf ronden viel de routinier uit door een ‘elektronisch probleem’. Symptomatisch voor een weekend waarin werkelijk alles verkeerd ging voor Yamaha. Het optreden in de vrijdagse trainingen van Garrett Gerloff, de opgetrommelde vervanger voor het geval dat Rossi niet mocht rijden, was een spaarzaam lichtpuntje voor het merk. Het feit dat Franco Morbidelli (op zijn 2019-motor) regelmatig de snelste M1 op de grid is, is een duidelijk voorbeeld van de ontwikkeling die Yamaha de afgelopen winter niet doorgemaakt heeft.

Toekomst niet heel rooskleurig

Het toekomstperspectief op de korte termijn ziet er ook al niet heel rooskleurig uit. Het merk kan de wereldtitel dit seizoen wel vergeten. Fabio Quartararo heeft met een achterstand van 37 punten nog wel een theoretische kans, maar men heeft die hoop inmiddels wel laten varen. Ook met de wetenschap dat Yamaha deze winter niets kan doen aan de krachtbron, lijkt het erop dat de Japanse fabrikant het ook volgend jaar nog moet doen met het huidige concept. Voorzichtig optimistisch stelde Rossi vast dat er ‘wel andere zaken zijn’ waar Yamaha aan kan werken, maar de Italiaan kan niet ontkennen dat de krachtbron ‘het grote probleem’ is. Het geeft daarnaast te denken dat het fabrieksteam volgend jaar beschikt over twee rijders die dit seizoen geen drie achtereenvolgende races constant hebben kunnen rijden. Juist dat is de afgelopen jaren zo belangrijk gebleken in de MotoGP – de vorige jaren met Marc Marquez en dit jaar met Joan Mir.

Terwijl Suzuki mogelijk dit weekend al haar eerste wereldtitel sinds 2000 gaat vieren, morren de coureurs van Yamaha – zelfs de rijders die het merk ‘moeten dragen’ – over wat er allemaal misgaat bij het merk. Tijd voor een harde reset?