Mission H24: Hoe maak je autosportfans enthousiast voor waterstof?

"The future is in the race". Dit is al vele jaren de slogan van de 24 uur van Le Mans. Sinds de oprichting in 1923 is deze extreme uithoudingsproef altijd een testbank, een technologisch laboratorium en onderzoeksmethode geweest voor auto’s en mobiliteit. De Automobile Club de l'Ouest ontwikkelt nu manieren om in de toekomst over te stappen op wagens zonder emissie.Dat doen ze in samenwerking met ervaren partners met vergelijkbare doelstellingen.

‘Waterstof is de technologie van de toekomst’

MissionH24 wordt sinds september 2018 georganiseerd door de COA en GreenGT als gezamenlijk project om waterstof in competitieverband te promoten. Het doel is heel helder: een categorie voor elektrische waterstof prototypes tijdens de 24 uur van Le Mans 2024.

De uitdaging is enorm, het is een kwestie van het ontwikkelen van de technologie terwijl ook alle regels opgesteld moeten worden. Deze regels vormen het raamwerk van de eerste waterstofstrijd in competitieverband. Sportieve en technische reglementen, veiligheid, infrastructuren en bijtankstructuren zijn slechts een paar van de vele onderwerpen waar een speciale werkgroep zich mee bezighoudt. Deze groep komt al enkele maanden regelmatig samen om het onderwerp waterstofracen te bespreken.

In deze werkgroep, geïnitieerd door de ACO, zitten ook enkele grote autofabrikanten (wiens namen vooralsnog vertrouwelijk moeten blijven), spelers uit de motorsport- en transportwereld, en waterstofspecialisten. Dat zijn ontwikkelaars en bestuurders van raceprototypes of grote materiaalfabrikanten die in staat zijn om via hun enorme R&D-bronnen oplossingen aan te dragen. Denk hierbij aan de Total Group, dat significant investeert in infrastructuuroplossingen om energie over te brengen. Alle betrokkenen hebben een gezamenlijk doel: een waterstofklasse op Le Mans in 2024.

Waterstof, maar nog steeds elektrisch

De route richting 2024 en de lancering van deze waterstof -elektrische prototypes op Le Mans is spannend en complex. Er zijn stappen nodig, zoals bijvoorbeeld het opstellen van specificaties en deadlines voor de LMPH2G. Tijdens de 24 uur van Le Mans 2019 werd al een ronde gereden met een demonstratiemodel. Deze wagen wordt door het H24Racing Team (onder leiding van Jean-Michel Bouresche) omgetoverd tot een racewagen die aan het einde van het jaar kan deelnemen aan de Michelin Le Mans Cup.

Het toestaan van waterstofmodellen in competitieverband zorgt voor heel wat problemen op allerlei gebied: materieel, distributie, opslag en veiligheid. De publieke autoriteiten en fabrikanten moeten oplossingen aandragen om waterstof op grote schaal en dagelijks over de openbare wegen in Frankrijk en Europa te kunnen vervoeren. Tegelijkertijd is een belangrijke educatieve en pedagogische missie gaande om uit te leggen wat deze technologie is, hoe er dagelijks mee omgegaan wordt en vooruitgang boekt, en hoe het verschilt van andere vormen van niet-thermische mobiliteitsoplossingen zoals elektrisch rijden.

Autosportenthousiastelingen zijn gepassioneerd en tevens gevoelige critici. De boodschappen die overgebracht worden zijn belangrijk: “Door waterstof valt er een heel ander verhaal te vertellen over elektrische wagens, want elektrische auto’s zijn al enige tijd bekend: men weet wat het is. De waterstofbolide zegt hen helemaal niets”, zegt Romain Aubry, technisch directeur Total Competition en Mission H24 projectmanager voor Total. “Indirect is de waterstofauto elektrisch. Dat vergeten we nog wel eens, maar het is nog altijd waterstof-elektrisch. Dit is geen waterstofverbranding maar een brandstofcel. Het klopt dat het belangrijk is deze twee technologieën voor het publiek van elkaar te onderscheiden. De BMW Hydrogen 7, enkele jaren geleden onthuld, was puur waterstofverbranding: een verbrandingsmotor met waterstof in gasvorm. Maar hier wordt waterstof gebruikt om de batterij te voeden, waarmee elektriciteit gegenereerd wordt.”

Simpel gezegd: “Deze brandstofcel doet zijn naam niet echt eer aan”, grapte Bernard Niclot, voormalig FIA technisch directeur en technisch expert van het Mission H24-project. “Het wekt de indruk dat je iets verbrandt terwijl dat niet zo is, je genereert namelijk elektriciteit. Het is dus feitelijk een elektrische auto. Dat blijkt ook uit de relatieve stilte van de wagen.”

Hoe maak je de autosportfans enthousiast?

Niclot stipt een belangrijk punt aan: het geluid. Welk geluid maken deze wagens en in hoeverre is het problematisch als ze een stuk stiller worden dan we momenteel gewend zijn? “Zal de nieuwe generatie fans die geïnteresseerd raakt in de racerij over twintig jaar lawaai tolereren of vinden ze het vervelend als een wagen geluid maakt? De Toyota [Hybrid] maakt heel weinig geluid en ik heb niet de indruk dat dat voor velen een shock is”, stelt Aubry.

Niclot vult aan: “Het is logisch dat het niet hetzelfde geluid voortbrengt als een verbrandingsmotor. Er zit een compressor dat op een zeer hoog toerental draait, dus daar komt een soort fluitend geluid vandaan. Ik denk wel dat het geluid iets is om verder te bestuderen.” En net als in de Formule E kan de adoptie door fans via andere manieren bereikt worden, zoals een interessante look van de wagen. “Ja, ook een futuristische uitstraling: we hebben graag iets dat er futuristisch uitziet.”

De strijd aangaan met traditionele technologie

In tegenstelling tot een eenheidsklasse zoals de Formule E, gaan de waterstofauto’s voorlopig nog de strijd aan met bolides met andere aandrijving, zoals atmosferische motoren en hybrides.“In tegenstelling tot een eenheidsklasse racen deze waterstofbolides tegen andere soorten auto’s. De Formule E strijdt tegen zichzelf. Deze wagens nemen deel aan een competitie met anderen: daar zit de grootste uitdaging”, legt Aubry uit. “We moeten iets nieuws laten zien, met een zeer jonge technologie. Het goede is dat er net als bij een kind veel bewegingsruimte is. Het slechte nieuws is dat er kinderziektes kunnen optreden. De eerste runs worden ontdekkingsreizen. Pierre Fillon [COA-president] wil een wagen die kan winnen. Dat is ontzettend ambitieus! Het doel is om vanaf het eerste moment competitief te zijn, om in 2024 een eigen, competitieve klasse te hebben.”

Het organiseren van een race met waterstof aangedreven auto’s vereist ook overleg met de circuits. Zij zullen aanpassingen moeten verrichten: “Er moet een infrastructuur gebouwd worden”, legt Niclot uit. “We hebben gesprekken gevoerd met circuits. Velen denken erover na. Je moet contact leggen met de circuits want het doel is om een kalender, een kampioenschap, op te starten. Sommige circuits hebben maar drie geluidsdagen per jaar waarop ze meer dan 80 decibel geluid mogen produceren. In potentie kunnen die circuits dus maar drie dagen per jaar gebruikt worden. Voor de rest van de tijd krijgen ze het advies over te stappen op elektrisch: snelle laadstations, oplaadmogelijkheden op het circuit. Veel circuits denken erover na.”

Transport, materiaal dat ontwikkeld moet worden, reglementen die opgesteld worden. Behoorlijk anders dan Total al in andere competities waarin de Franse organisatie betrokken is, heeft opgezet. Daar komen we later uitgebreid op terug.