Wat is videometrie, de populaire nieuwe techniek onder MotoGP-rijders?

In een sport als de MotoGP telt iedere duizendste van een seconde en dus is alle hulp om rijders sneller te laten zijn van harte welkom. Enkele jaren geleden werd er een gloednieuw hulpmiddel geïntroduceerd en dat systeem is in de loop der tijd verder verbeterd, waardoor het voor vele rijders inmiddels een belangrijk instrument is geworden. Het leidt er zelfs toe dat alle MotoGP-teams in 2024 een techneut of coach hebben die zich specifiek richt op videometrie, zoals het hulpmiddel heet. Maar wat houdt dat precies in?

"Het bestaat uit het opnemen van doorkomsten van vooraf bepaalde rijders in een bepaalde bocht van het circuit. Met een softwareprogramma worden de beelden over elkaar gelegd om de lijnen van de verschillende rijders te zien, om daarna waar mogelijk de lijn van de snellere rijder te imiteren", legt een voormalig technische manager uit de MotoGP uit. "Zodra je de beelden hebt, is het makkelijk om ze te analyseren. Ook is het heel effectief, vooral als je rijders met dezelfde motor vergelijkt."

Op de vrijdag van Grands Prix zeggen rijders regelmatig dat ze op een bepaald punt van het circuit tijd verliezen, gevolgd door "maar dat lossen we morgen op". Dat kan op twee manieren: de traditionele is om een snellere rijder te volgen in de betreffende sector om te zien waar diegene beter is en wat hij beter doet. De tweede optie is door videometrie te gebruiken om de verschillende lijnen te bestuderen. Opvallend genoeg is Ducati het laatste team dat nu aan de slag gaat met een coach die zich in videometrie specialiseert, nadat de Italiaanse fabrikant meer dan een decennium geleden de eerste was die het fenomeen introduceerde.

De Belgische pionier-engineer

Ducati was zoals gezegd de eerste fabrikant die met video aan de slag ging om de lijnen te verbeteren. Dat gebeurde in 2011 onder leiding van de Belgische data-engineer Serge Andrey. Hij werkte er drie seizoenen aan, totdat Ducati het programma na de komst van Andrea Dovizioso in 2013 de nek omdraaide. Andrey ontwikkelde vervolgens zijn eigen software om de beelden over elkaar te kunnen leggen en dat werd opgemerkt door LCR Honda, dat hem in 2014 aantrok om de resultaten van Stefan Bradl te verbeteren - overigens zonder succes. Een jaar later kwam Cal Crutchlow bij het team en begon de videometrie-afdeling te groeien, waardoor ook de aandacht van Marc Marquez werd getrokken. De Spanjaard meldde zich regelmatig in de truck waar Andrey werkte, waardoor Honda ook voor zijn diensten ging betalen.

Foto: Rob Gray / Polarity Photo

Met videometrie wordt voor rijders inzichtelijk gemaakt welke lijnen de concurrentie rijdt en wat mogelijk sneller is.

Suzuki begon tegelijkertijd onder leiding van de Japanner Motohiko Tono een vergelijkbare techniek te gebruiken. Hij profiteerde van de modernisering van de opnamesoftware en paste het systeem erop aan, waarna Repsol Honda hem inlijfde voor het opzetten van een eigen videometrie-afdeling. Tono werkte echter vooral samen met de tweede rijders van Honda: afgelopen seizoen met Joan Mir en de twee voorgaande jaren met Pol Espargaro. Marquez werkte liever samen met Andrey en bood de Belg aan om in 2024 mee te gaan naar Gresini of om zijn software te kopen. Zelf wilde Andrey echter liever dat zijn 'geheim' bij LCR blijft, de plek waar hij zich al tien jaar thuis voelt.

Bij Suzuki werd Tono intussen opgevolgd door de Italiaanse performance-engineer Francesco Munzone. Hij geeft meer uitleg over hoe videometrie in zijn werk gaat. "In principe is de basis dat je de rijders op een bepaalde sectie van het circuit opneemt. Daarna leg je die opnamen over elkaar om de verschillende bewegingen te zien, waarna de rijder zelf kan checken wat hij doet, niet doet en wat hem kan helpen om het wel te doen", verklaart Munzone. "Aanvankelijk was het een stuk primitiever, maar vandaag de dag bestaan er diverse programma's, zowel gratis als met een licentie."

Coaches komen in beeld

Door deze ontwikkeling hoeft de engineer het werk niet meer te doen, waardoor de video-editors en coaches in beeld zijn gekomen rondom de videometrie. Nadat Esteban Garcia zich in 2019 in de box van Maverick Viñales meldde met kennis van de techniek, stelde Yamaha met Daniel Bollini een video-expert aan die de opnamen maakte en de video's in elkaar zette. De teammanagers, op dat moment Wilco Zeelenberg, werden de verantwoordelijken om de beelden met de rijders te analyseren. Het duurde echter niet lang voordat de teams begrepen dat deze coaches niet alleen afhankelijk moesten zijn van bevindingen van de experts, maar ook van beelden die het verhaal ondersteunden.

Zo heeft VR46 met de Spanjaard Idalio Gavira een coach in dienst die als een van de beste in de MotoGP gezien wordt. Hij werd ondersteund door videometrie-coach Roberto Locatelli, al is de Italiaan dit jaar vertrokken naar het Moto2-team van Fantic. Voormalig Moto3-rijder Andrea Migno neemt zijn plaats in in 2024 en assisteert Gavira door onder andere de video's op te nemen. Gresini is inmiddels ook al enige tijd bezig met videometrie en heeft Manuel Poggiali, voormalig 125cc- en 250cc-wereldkampioen, aangesteld als analist. Zijn werk in die functie is ook opgevallen bij Ducati, want in 2024 zal hij afwisselend werkzaam zijn voor Gresini en het fabrieksteam.

Tien jaar na het afscheid van de videometrie gaat Ducati er dus weer mee aan de slag, wat laat zien dat de rijders het steeds meer als nuttig hulpmiddel zien. Ook Pramac heeft dat opgemerkt en heeft, ondanks een relatief krap budget, Max Sabbatani aangesteld als hoofd videometrie. "We misten iets op dit vlak en met Max zetten we wat dat betreft een stap voorwaarts", zegt teammanager Gino Borsoi tegen Motorsport.com. KTM was er enkele jaren geleden al mee bezig, maar het vertrek van teammanager Mike Leitner en zijn zoon in 2021 leidde ertoe dat de Oostenrijkse fabrikant de klus voor het fabrieksteam én GasGas Tech3 uitbesteedde aan een externe partij. Ook Aprilia en satellietteam Trackhouse Racing doen dat op deze manier.