Waarom de MotoGP-stewards onder een vergrootglas liggen

Het is 2020 en we beleven momenteel een van de meest tumultueuze seizoenen in de geschiedenis van het kampioenschap. De instanties die voor rust zouden moeten zorgen op het vlaggenschip en ervoor moeten zorgen dat rijders en teams zich netjes gedragen, slaan de plank keer op keer mis. Dat heeft vooral te maken met een gebrek aan consistente beslissingen van de FIM-stewards. Het is geen verrassing dat coureurs van zich hebben laten horen, in de drie klassen is de kritiek niet van de lucht. Deze klachten zijn niet nieuw, maar het is een zeldzaamheid dat rijders zo eensgezind van zich hebben laten horen tijdens de beide races op de Red bull Ring.

Het grootste doelwit van kritiek waren de stewards van de FIM, zeg maar de scheidsrechters van de Grand Prix-paddock. Het huidige panel werd voor het seizoen 2019 gevormd met drievoudig wereldkampioen Freddie Spencer aan het hoofd. ‘Fast Freddie’ werd aangetrokken als de vervanger van Mike Webb en dat was vooral bedoeld om ervoor te zorgen dat Dorna, de promotor van het kampioenschap, niet langer invloed zou hebben op beslissingen van de wedstrijdleiding. Maar de fouten die in Oostenrijk gemaakt werden, duiden erop dat het systeem nog niet waterdicht is.

Het zorgde voor veel kritiek van rijders. Aprilia’s Aleix Espargaro richtte zijn pijlen op Spencer terwijl Valentino Rossi en Danilo Petrucci minder specifiek waren. Wat de coureurs ook zeiden, tussen de regels door werd duidelijk dat zij zich storen aan het gebrek aan consistentie van de stewards. Vergelijkbare incidenten werden op verschillende manieren beoordeeld, afgezien van de betrokken rijders. “Alle leden van de Safety Commission (het adviserend orgaan gevormd door de 22 MotoGP-rijders) zijn het erover eens dat het panel van de stewards verbeterd moet worden”, klaagde Espargaro. “Het probleem zit in de discrepantie tussen de verschillende criteria als men vergelijkbare incidenten moet beoordelen. Regels zijn regels, die zijn voor iedereen hetzelfde. Het maakt niet uit of het gaat om een paar Moto3-rijders of dat we hier te maken hebben met Valentino Rossi en Marc Marquez.”

De MotoGP-races van de afgelopen weken werden overschaduwd door discussies over de FIM-stewards.

Valentino Rossi voegde toe: “Het is geen eenvoudige taak, maar we moeten in eerste instantie het agressieve rijgedrag in de kleinere klassen een halt toeroepen. Er is op de rechte stukken veel contact tussen rijders en het begint nu gevaarlijk te worden”, verklaarde de Italiaan, die eerder ook al uitgesproken was over het incident tussen Johann Zarco en Franco Morbidelli. Petrucci sloot zich aan bij zijn landgenoot: “De meesten van ons zijn ontevreden over de stewards omdat ze niet dezelfde maatstaven gebruiken voor alle rijders. Er is een groot verschil tussen Moto3-rijders of iemand uit de MotoGP. Er is veel werk te doen.”

Verschillende incidenten in de afgelopen twee weken zorgden ervoor dat rijders in de rij aan konden sluiten buiten het kantoor van de stewards. Het gaf tevens aan dat de zorgen van de rijders meer gehoor kregen. Bepaalde rijders kregen de kans uitleg te geven bij de stewards, anderen werd juist de les gelezen en kregen een waarschuwing. Weer anderen kregen (terecht en soms ook onterecht) zware of minder zware straffen. Elke beslissing viel wel te betwisten.

Afgelopen weekend waren er een aantal voorbeelden die aanleiding gaven tot dergelijke discussies en waarbij het gebrek aan consistentie uitgelicht werd. Het is duidelijk dat er op korte termijn iets moet gebeuren om de prestige van het kampioenschap te waarborgen. De lijst met potentiële overtredingen is oneindig lang, maar niet alle overtredingen zijn even zwaar en moeten om die reden ook niet op dezelfde manier bestraft worden. Zo stond de aloude discussie over track limits afgelopen weekend ook weer op de agenda.

Zaterdagmiddag crashte Jaume Masia in de eerste fase van de Moto3-kwalificatie, kort nadat hij de snelste tijd had gereden. De machine van de Spanjaard was beschadigd, maar hij kreeg de Honda aan de praat en reed de baan weer op terug naar de pits. Er gutste olie uit de machine en de coureur liet bovendien brokstukken achter. De beslissing om via de baan terug te rijden zorgde ervoor dat een schoonmaakoperatie op groot deel van het circuit noodzakelijk was. De andere sessies van die middag, waaronder de MotoGP-kwalificatie, werden uitgesteld. Masia werd onmiddellijk uit de pitbox geëscorteerd om zich te verantwoorden bij de stewards, hij werd vanwege ‘onverantwoord rijden’ uitgesloten van deelname in Q2.

Johann Zarco kreeg dezelfde straf na zijn incident met Franco Morbidelli. De Fransman moest na het veroorzaken van de zware crash tijdens de Grand Prix van Oostenrijk vanuit de pitlane starten. Bij die crash ontsnapten de betrokken coureurs op miraculeuze wijze aan ernstige verwondingen. Tijdens de aankomende Grand Prix moet Moto2-coureur Sam Lowes ook vanuit de pitstraat starten nadat hij Somkiat Chantra en Jorge Navarro onderuit veegde in de derde bocht van de Red Bull Ring. Het uitdelen van dergelijke straffen is juist en daarmee ook gerechtvaardigd.

Het wordt echter lastig als er incidenten voorkomen die op hetzelfde moment gebeuren en zo mogelijk nog gevaarlijker zijn, maar niet eens op de agenda stonden. Het meest opvallende voorbeeld is Maverick Viñales. De Spanjaard bleef rijden terwijl hij wist dat zijn remmen defect waren. Meer dan tien ronden bleef de coureur op de baan tot hij uiteindelijk met een gangetje van 227 kilometer van het zinkende schip moest springen toen de remmen echt niets meer deden in bocht 1. Een rode vlag was onvermijdelijk en de stevige eerste positie van Joan Mir (die een doorkomst ervoor 2,4 seconden voorsprong had) verdween als sneeuw voor de zon.

Motorsport.com onthulde maandag dat Yamaha de aanbevelingen van remleverancier Brembo negeerde. Elk team kreeg voor de GP van Stiermarken een bericht waarin duidelijk vermeld stond dat het noodzakelijk was om de machines te voorzien van het nieuwste remsysteem, dat beter werkt (andere rijders reden hier al mee en hadden geen remproblemen). Viñales was een van de weinige rijders die met het oude systeem reed en dat deed hij omdat ‘het gevoel’ nou eenmaal niet hetzelfde was. Die beslissing zorgde voor verbijstering in de paddock, vooral over het feit dat de coureur nog zo lang bleef rondrijden terwijl hij de risico’s wel degelijk kende.

“Ik kwam niet binnen, ik wilde blijven rijden. Ik wilde niet uitvallen”, gaf Viñales toe. “Mijn intentie was om een paar punten mee te pikken.” Alex Rins van Suzuki had daar geen boodschap aan: “Als Maverick een paar ronden eerder al wist dat hij geen remmen meer had en dat de reden was dat hij zijn hand opstak, dan is het normaal dat hij in de pits was gekomen. Ik begrijp niet waarom hij bleef racen.”

Een teammanager van een MotoGP-team vertelde in gesprek met Motorsport.com: “Het feit dat Yamaha hem toestemming gaf om de nieuwe remmen te laten liggen en daarmee de rest van de grid in gevaar te brengen, is volstrekt onverantwoord. Kun je je voorstellen wat er gebeurd zou zijn als het gebeurd was in bocht 3 waar andere rijders voor hem reden? Vorige week zondag was Maverick nog bijna zelf het slachtoffer toen hij werd geraakt door een rondvliegende motor. Om dit een week later te doen, voelt bijna als een misplaatste grap.”

Lowes, om een van de eerder gebruikte voorbeelden er nog eens bij te nemen, gaf aan dat hij niet de intentie had om de andere rijders onderuit te vegen maar nam wel de volledige verantwoordelijkheid voor zijn fout. De straf van Zarco wekte ook de suggestie op dat hij over de schreef was gegaan toen hij zijn positie verdedigde ten opzichte van Morbidelli. Als de genoemde straffen voor Lowes en Zarco terecht zijn, staat het buiten kijf dat de beslissing van Viñales om op de baan te blijven ook onder de loep genomen moet worden. De coureur was zich ervan bewust dat hij elk moment zonder remmen zou kunnen zitten en dat gebeurde ook. Het enige dat in zijn voordeel spreekt is dat het nog veel erger af had kunnen lopen.