Fabio Quartararo: Een portret van de nieuwe MotoGP-wereldkampioen

Fabio Quartararo is vier jaar oud als hij voor het eerst op een motor stapt. In zijn paspoort staat de Franse nationaliteit, zijn beide ouders zijn van Franse komaf. Maar ten zuiden van de stad aan de Franse Rivièra ligt een land dat pas écht motorsport ademt. De basis van Quartararo’s loopbaan ligt voornamelijk in Spanje.

In de Promovelocidad Cup dijt de prijzenkast van de jonge Quartararo de kampioenschappen in rap tempo uit. In 2008 wint hij de 50cc-klasse, een jaar later de 70cc-klasse en weer een jaar later de 80cc-klasse. Het levert hem de overstap naar het Spaanse Moto3-kampioenschap op, waar hij opgepikt wordt door het team van voormalig Grand Prix-coureur Juan Borja. In zijn eerste jaar (2013) wint hij drie races en wordt hij kampioen. Een jaar later gaat hij op herhaling met cijfers die nog veel indrukwekkender zijn: met negen overwinningen domineert hij op niet mis te verstane wijze. Op dat moment hebben de talentenspotters van de MotoGP-paddock al door dat er wat speciaals aan zit te komen.

‘De nieuwe Marquez’

“Toen Fabio dertien of veertien jaar was, werd hij op jonge leeftijd al twee keer kampioen in het Moto3-junior WK”, vertelde zijn voormalig teammanager Wilco Zeelenberg in 2019 in gesprek met Motorsport.com. “Als je op zo’n jonge leeftijd al kampioenschappen kunt rijden, weet je dat je wat speciaals in huis hebt. Als je zo jong jongens van zestien of zeventien jaar kunt verslaan, op de motor blijft zitten, dan betekent dat wel wat. Dan heb je zoveel snelheid dat je mag aannemen dat zo’n jongen in de toekomst heel goed gaat worden. Dat zag iedereen op dat moment wel in.”

De grote Moto3-teams staan dan ook in de rij voor Quartararo, die uiteindelijk kiest voor de Spaanse Estrella Galicia 0,0 Honda-formatie. Al in zijn tweede race staat Quartararo, die door het winnen van het Junior WK dispensatie krijgt om voor zijn zestiende te debuteren in de GP’s, op het podium. Later dat jaar herhaalt hij dat kunstje op het TT Circuit in Assen, waar hij Miguel Oliveira voor zich moet dulden. Het zijn geweldige clichés, maar op dat moment wordt Quartararo bestempeld als de ‘nieuwe Marc Marquez’. Een heftig stempel voor een tiener, die daarmee gespiegeld wordt met de Spanjaard die op dat moment de MotoGP in zijn greep heeft.

Na dat podium in Assen valt Quartararo weg uit de belangstelling. De Fransman gaat door een moeilijke fase in zijn carrière. Een enkelblessure heeft grote gevolgen voor de coureur, die daardoor voor het eerst in zijn loopbaan op een zijspoor komt te staan. Hij kent vanaf dat moment zo nu en dan nog een succesje, maar echt grootse dingen laat hij niet zien. In 2016 is hij de teamgenoot van Joan Mir bij Leopard Honda en kwakkelt hij gedurende het seizoen. Waar zijn toekomstige MotoGP-collega’s in de voorhoede eindigen – Brad Binder wordt dat jaar wereldkampioen voor Enea Bastianini, Jorge Navarro, Pecco Bagnaia én Mir – komt Quartararo niet los uit de middenmoot.

De grote MotoGP-sensatie

In 2017 volgt de overstap naar Moto2. Quartararo tekent een deal bij het team van Sito Pons. Hij toont zijn potentie bij vlagen, maar het resulteert niet in echte prestaties. Met 64 punten in het seizoen komt Quartararo uit op de dertiende plaats. Die resultaten zijn niet best, maar Zeelenberg keek op dat moment verder. “Je moet ook begrijpen waarom het op dat moment niet lukte”, verklaarde hij tijdens ons gesprek in 2019. “Hij hopte van het ene naar het andere team, hij kreeg een enkelblessure. Dat is niet eenvoudig. Je zit bovendien in een kampioenschap waar iedereen een stuk competitiever is.”

De overstap naar SpeedUp is een doorbraak, vond Zeelenberg. “Het laatste jaar in de Moto2 heb ik hem wel in de gaten gehouden. Hij won in Barcelona en op Assen werd hij tweede, maar met name in Motegi, waar hij won maar de overwinning verloor na de technische controle, gaf voor mij de doorslag. Die won hij zo sterk voor Bagnaia uit, hij zat er constant tien meter voor en kon met de druk omgaan. Toen wist ik dat we ‘m moesten hebben.”

Echt veel status heeft hij niet, maar voor Petronas Yamaha SRT is het een uitstekende kans om met jong talent aan de slag te gaan. Quartararo doet al snel van zich spreken in zijn eerste MotoGP-seizoen. De Yamaha helpt hem daarbij. De machine staat bekend als de meest vergeeflijke motor op de grid, maar iedereen is het erover eens dat Quartararo dingen laat zien die bijzonder zijn. Na 7 podiums, 192 WK-punten, een paar schitterende duels met Marc Marquez en 19 races heeft Quartararo waardevolle ervaring opgedaan die hem kan helpen om aanspraak te maken op grote successen.

Bij Yamaha wordt met de vuist op tafel geslagen. Quartararo moet weliswaar nog een jaar bij het satellietteam doorbrengen, maar men wil fabrieksmateriaal voor hem hebben. Hij kan namelijk meedoen om de titel, is de overtuiging.

Moeilijk tweede seizoen vol tegenslagen

In 2020 krijgt Quartararo de beschikking over het nieuwste materiaal van Yamaha. Op de achtergrond spelen ook allerlei zaken. Het Yamaha-fabrieksteam merkt dat er van alle kanten getrokken wordt aan de Fransman en moet hem een dik contract aanbieden. Het betekent voor Valentino Rossi het einde bij zijn geliefde werkgever. Voor de Italiaan wordt een oplossing gezocht, Quartararo is de man van de toekomst. Onverwacht is echter de komst van corona, dat het hele MotoGP-circus maandenlang stillegt. Een lockdown verder gaat het kampioenschap door op het circuit van Jerez, waar Marc Marquez in de eerste race direct wegvalt. Quartararo boekt in Jerez twee overwinningen en is vanaf dat moment de topfavoriet voor de wereldtitel.

Die eerste twee races zijn overtuigend, maar wat volgt is een reeks vol wisselvallige wedstrijden. Het duurt tot de Grand Prix van Barcelona voordat Quartararo nog eens op de hoogste trede van het podium staat, maar wat betreft het kampioenschap is het kalf dan al verdronken. Verschillende factoren spelen mee in wat uiteindelijk een rampseizoen wordt. De stress die de jonge MotoGP-coureur op zijn schouders voelt is niet te onderschatten, maar ook de problemen met de Yamaha M1 en het onvoorspelbare gedrag van de machine zetten de coureur onder druk. Van topfavoriet glijdt Quartararo af tot iemand die in de middenmoot thuishoort. Is het kenmerkend voor zijn problemen uit het verleden en is Quartararo nog steeds een coureur die dat meedraagt?

Wat Quartararo uniek maakt, is dat hij goudeerlijk is over zijn problemen. Veel van de zaken die hem parten spelen, deelt hij met de mensen om zich heen en met de media. Hij bezoekt meermaals een sportpsycholoog die hem helpt om rustig te blijven op momenten dat het even niet loopt. Zijn manager Eric Mahé stelt in een recent interview dat het geen doorslaggevende factor is geweest, maar dat het vooral een kwestie van ervaring is. Toch valt niet te ontkennen dat Quartararo beter omgaat met tegenslagen dan in eerdere jaren.

Opmerkelijke momenten

Dat blijkt al vroeg in 2021. Quartararo begint het seizoen met een vijfde plaats in Qatar en moet toezien hoe teamgenoot Maverick Viñales zegeviert. Een week later is het de beurt aan hemzelf, gevolgd door nog een topresultaat in Portugal. Daar schrijft hij de race op zijn naam. In Jerez gaat Quartararo ook weer aan de leiding, maar ineens zakt hij terug. Een opmerkelijk moment, later blijkt dat Quartararo getroffen is door arm pump. Een dergelijke kwaal komt wel vaker voor bij MotoGP-coureurs, maar in zo'n positie is het zeer zeldzaam. Een jongere Quartararo zou met zo'n tegenslag geworsteld hebben, maar dit jaar is het anders. Quartararo eindigt op het podium en wint zelfs op het circuit van Mugello.

Dan volgt weer zo'n opmerkelijk moment. Quartararo rijdt goed mee in de Grand Prix van Barcelona als zijn pak opeens open zit en hij de body protector weggooit. Het komt hem op een straf te staan, maar met de zesde plaats kan hij leven. Het dipje wordt weggespoeld met een podium in Duitsland gevolgd door een overwinning op het TT Circuit in Assen. Na de zomerstop moet Quartararo overleven tijdens de beide Oostenrijk-races, de minst favoriete baan van de Fransman, maar daarna heeft hij in volledige controle over het kampioenschap.

De redder van Yamaha

Met vijf overwinningen, een totaal van tien podiums en vijf pole-positions in zestien races kan Quartararo klinkende cijfers overleggen. De concurrentie doet nog wel een poging om onder de huid te kruipen bij El Diablo, maar de Fransman ontvangt dergelijke teksten met een glimlach. De Fransman die vorig jaar nog nerveus werd van een beetje tegenslag in een sessie, heeft zich dit jaar ontpopt tot de meest constante man in de MotoGP én, wellicht nog wel belangrijker, bij zijn team Yamaha.

Het merk verkeerde de afgelopen jaren toch in een vormcrisis. Jorge Lorenzo vertrok, Valentino Rossi en Maverick Viñales leverden niet en men was op technologisch vlak zoekende om competitief te blijven. Quartararo's komst brengt de rust in de pitbox en ook op beslissende momenten kan de coureur zelf de rust bewaren. De Grand Prix van Emilia-Romagna is daar een belangrijk voorbeeld van. Op de opdrogende baan is Quartararo nergens, kunnen we wel stellen. Tijdens de race is de baan droog, maar dan moet de coureur vanaf de vijftiende startplaats komen. Hij slaagt erin om naar voren te komen en staat op dat moment aan de goede kant wat betreft het geluk. Titelrivaal Francesco Bagnaia komt ten val waardoor Quartararo de wereldtitel binnen heeft, ongeacht het resultaat.

Wat typeert Quartararo als wereldkampioen en hoe moeten we die plaatsen in de geschiedenis van de motorsport? Quartararo heeft bewezen dat je als underdog MotoGP-kampioen kunt worden. Hij was weliswaar succesvol in het Spaanse kampioenschap, maar op Grand Prix-niveau deed hij nooit eens mee om een wereldtitel. Quartararo heeft laten zien dat de MotoGP-teams niet altijd hoeven te zoeken naar de goudhaantjes om een topcoureur binnen te halen. Met zijn 22 jaar is de Fransman een wereldkampioen die al meer tegenslag gehad heeft dan andere coureurs met veel meer wereldtitels. Het heeft hem gevormd en vandaag bereikte hij waar hij op bepaalde momenten niet eens van durfde dromen: Fabio Quartararo is MotoGP-wereldkampioen.