Retro: De heroïsche comeback van Barry Sheene

Het gebeurde allemaal op de woensdag voor de Britse Grand Prix in 1982. Barry Steven Frank Sheene, zoals de coureur volledig heette, had iets te bewijzen. Het seizoen verliep goed voor de coureur. Hij eindigde vier races op de tweede plaats, scoorde nog twee keer een derde plaats achter Yamaha-merkgenoot Kenny Roberts en Franco Uncini, de latere wereldkampioen op de fabrieksmachine van Suzuki.

Sheene begon het seizoen op dezelfde YZR500 als Roberts, maar dat duurde niet lang. Vanaf de Argentijnse Grand Prix kreeg Roberts de beschikking over een nieuwe OW-61. Het was de eerste machine in de geschiedenis van de 500cc met een V4-krachtbron. Het ging niet van een leien dakje. Roberts klaagde steen en been over zijn nieuwe machine, de wegligging was beroerd. Sheene was er zelf van overtuigd dat hij de problemen van Roberts op kon lossen, maar Yamaha weigerde hem een exemplaar te laten proberen. Het leverde nog meer boosheid op toen Agostini Yamaha-rijder Graem Crosby de nieuwe machine eerder kreeg dan Sheen zelf. De Nieuw-Zeelander kwam met hetzelfde commentaar als zijn Amerikaanse voorganger. Kort voor de Grand Prix van Groot-Brittannië kreeg Sheene dan eindelijk de beschikking over een OW-61.

Op de woensdag voor de Grand Prix deed Sheene wat aanpassingen aan de voorkant van de motor en na enkele ronden op zijn nieuwe machine wist hij zeker dat hij zondag op de grote dag zou winnen. De testdag draaide echter uit op een groot drama. Omdat het geen officiële testdag was, deelden de snelheidsmonsters het 4.6 kilometer lange circuit met rijders uit de 125cc, 250cc en 750cc. Wonder boven wonder ging het de gehele dag goed, tot het laatste uur van de oefensessie.

Barry Sheene

Photo by: LAT Images

Sheene ramde de machine van Igoa terwijl Middelburg crashte door alle brokstukken die bezaaid lagen op het circuit. Sheene vloog door de lucht terwijl de beide Yamaha’s explodeerden en in vlammen opgingen. Sheene smakte tegen het asfalt en raakte zwaargewond. Hij hield onder andere gebroken knokkels, een gebroken pols en verbrijzelde benen over aan het incident. Ruim zeven uur waren de artsen van het ziekenhuis in Northampton bezig om alle schade in het lijf van Sheene te herstellen. “Het was bijzonder vervelend dat het gebeurde”, zei de coureur een jaar later bij zijn terugkeer op Silverstone. “Ik had vorig jaar een hele goede kans om het wereldkampioenschap te winnen.”

Een miraculeuze terugkeer

Iedere normale sterveling zou er na een dergelijk ongeval al blij mee geweest zijn dat hij nog een interview kon geven. De verwondingen van Sheene zouden voor vele rijders reden geweest zijn om de helm aan de wilgen te hangen. Sheene niet. Hij keerde terug op het circuit, ondanks de talloze verwondingen en de littekens ten gevolge daarvan. Sheene was niet te verslaan. Tijdens een training voor de Daytona 200 in 1975 snelde hij op topsnelheid over de broemde banking van het circuit in Florida toen zijn achterwiel het begaf. Ernstige verwondingen aan zijn arm en benen waren het gevolg. Zeven weken later verscheen Sheene weer op het circuit tijdens een Superbike-race in Cadwell Park. Drie maanden na die crash won Sheene zijn eerste 500cc-race in Assen, hij versloeg veelvoudig wereldkampioen Giacomo Agostini.

Door de crash in Daytona werd Sheene ineens een bekendheid. Na het incident op Silverstone bestond er zeker geen twijfel of Sheene wel een comeback zou maken. Twee maanden na de crash op Silverstone verscheen Sheene voor het eerst in het openbaar in Donington Park. Hij kwam dat seizoen niet meer in actie, maar maakte tijdens de winter handig gebruik van zendtijd bij de BBC door zijn deal met Suzuki daar bekend te maken. De coureur keerde daarmee na drie seizoenen weer terug bij het merk waarmee hij zijn grootste successen boekte.

Barry Sheene, Team Heron, Suzuki RG500

Photo by: LAT Images

Het niveau uit zijn succesvolle verleden zou Sheene nooit meer halen, maar bij zijn terugkeer op Silverstone in 1983 kreeg de coureur het Britse publiek wel weer op de banken. Sheene pakte her en der wat punten in het seizoen, maar kon niet voor overwinningen strijden op zijn klantenmachine. Pas toen wereldkampioen Uncini in de kreukels lag na een crash in Assen en de rest van het seizoen moest missen, hoopte Sheene dat hij de fabrieksmachine voor de rest van het seizoen mocht gebruiken. Suzuki besloot anders en gaf Boet van Dulmen de eer, tot ontsteltenis van Sheene.

Sheene kwalificeerde zich voor zijn thuisrace op de negende plaats, maar klom in de beginfase van de race al snel op naar de tiende plaats. Vooraan streed Randy Mamola op een fabrieks-Suzuki om de leiding met Roberts en Freddy Spencer. Na zes ronden werd de race stilgelegd vanwege een crash waar Norman Brown en Peter Huber bij betrokken waren. Beide coureurs overleden bij het incident. Nadat de rode vlag te laat gezwaaid werd, raasden de coureurs nog eenmaal op volle snelheid langs de plek van het tragische ongeval.

De race werd ondanks het gebeuren wel hervat met nog 23 ronden op de teller. De eerste vijf verreden ronden werden eveneens meegenomen in het resultaat. Sheene maakte deze keer een betere start en knokte zich richting de top-tien. Zodra hij Anton Mang, eveneens rijdend op een RG500, ingehaald had, zette hij de achtervolging in op Van Dulmen. Al snel had hij de aansluiting te pakken en was de coureur vastbesloten om de Nederlander te laten zien waarom hij op de fabrieksmachine thuishoorde. Sheene pakte de achtste plaats in de race over aan het begin van de laatste ronde, maar het duurde niet lang voor Van Dulmen zich weer langs Sheene knokte.

Barry Sheene

Photo by: LAT Images

In de slipstream van Van Dulmen kwamen de beide coureurs door Abbey op het beroemde Farm Straight, dezelfde plek waar hij een jaar eerder een 250cc Yamaha vol ramde. Sheene dacht er niet bij na en zette zijn RG500 aan de binnenkant bij Van Dulmen in Woodcote. Het Britse publiek stond op de banken voor hun nationale held, die de fabrieksrijder had verslagen. Van Dulmen stond in de uitslag voor Sheene omdat de uitslag van de beide races gecombineerd werd, maar daar wilden de Britten niets van weten. Van Dulmen pakte de positie met een honderdste van een seconde voorsprong, maar het publiek trok het circuit op waar Sheene een heldenonthaal kreeg.

Ook Sheene moest, terwijl het feestgedruis rond zijn persoon begon, even denken aan hoe hij er een jaar eerder bij lag op Farm Straight. Velen dachten dat hij zou overlijden, zelf dacht Sheene dat hij zijn been zou verliezen. Het leek op dat moment onwaarschijnlijk dat de coureur ooit nog zijn been over een zware machine zou gooien en zo hard zou vechten voor een achtste plaats.

Voor Sheene was de terugkeer op het hoogste niveau inmiddels geen verrassing meer. Het leek alsof het winnen van het wereldkampioenschap bijna een logische gevolg was van de enorme crash in Daytona in 1975. Hoewel het seizoen 1983 bij lange na niet in de buurt kwam van die resultaten, een veertiende plaats in het klassement, was de comeback zeker zo heroïsch. Niet veel mensen zullen zich een negende plaats herinneren, maar de enorme staat van dienst werd op die dag definitief bevestigd.

Barry Sheene

Photo by: LAT Images