De rivaliteit waar de MotoGP een voorbeeld aan kan nemen

De MotoGP kampt met een probleem en dat probleem heet de erfenis van Valentino Rossi. De Italiaan kleurde 25 jaar lang de sport en zwaaide eind 2021 af. Hoewel hij de laatste fase sportief niet zo sterk meer was als in zijn topjaren, bleef hij de grote publiekstrekker. In de laatste jaren was de sportieve machtsovername al in gang gezet in de MotoGP, maar publicitair leunde de organisatie te veel op Il Dottore. Dat is ze in 2022 duur komen te staan. De MotoGP verloor kijkers, volgers en fans. In reactie op het vertrek van Rossi werd een docuserie geproduceerd, gebaseerd op de Netflix-hitserie Drive to Survive over de Formule 1. Het werd een grandioze flop. Inhoudelijk mankeerde er niet veel aan, de distributie was echter dramatisch en de promotie kwam niet van de grond. Het filmen voor seizoen 2 werd abrupt afgebroken. Hoor je nooit meer wat van.

Gezichten van de sport

De laatste drie wereldkampioenen in de MotoGP zijn Francesco Bagnaia, Fabio Quartararo en Joan Mir. Stuk voor stuk intelligente mannen die in hun respectievelijke kampioensjaren uitzonderlijke dingen hebben laten zien. Maar geen van allen zijn ze uitgegroeid tot dé nieuwe blikvangers van de sport. MotoGP-organisator Dorna Sports probeert ze met alle geweld in de etalage te zetten. Met documentaires (veelal achter een betaalmuur), allerhande content op sociale media en straks een nieuwe fanshow op de zondagochtend voor de race moeten de rijders weer een gezicht krijgen. En dat is logisch, de MotoGP moet iets doen om in rustig vaarwater te komen. Alleen met een goede basis kan de sport weer groeien. Het sportieve product van de MotoGP is nog altijd beter dan bijvoorbeeld Formule 1, maar de publicitaire kloof tussen de beide sporten is de afgelopen jaren alleen maar gegroeid.

De titelstrijd van 2022 was feitelijk beslist in het voordeel van Francesco Bagnaia, maar de MotoGP probeerde met man en macht om spanning op te bouwen

Foto: Gold and Goose / Motorsport Images

De Formule 1 bloeide op door de groeiende aandacht en de rivaliteit tussen Lewis Hamilton en Max Verstappen. Rivaliteit is niet essentieel voor sport, maar het helpt wel. Daar hebben ze in de MotoGP wel ervaring mee, al was dat in het laatste geval vooral een negatieve ervaring. Het jaartal ‘2015’ hoeft maar te vallen en er zijn MotoGP-fans die vlekken in de nek krijgen. De bloedstollende rivaliteit tussen Valentino Rossi en Marc Marquez bereikte daar een kookpunt, er zit wat dat betreft nog altijd oud zeer in de sport. MotoGP-baas Carmelo Ezpeleta benadrukte eind vorig jaar in een interview met deze website nog maar eens dat die rivaliteit wat hem betreft veel te ver ging. Er klonk afgrijzen door in zijn stem. De beide rijders en hun entourage speelden daar een prominente rol in, maar de MotoGP overspeelde haar hand. Het lijkt erop dat de MotoGP wat dat betreft een beetje koudwatervrees heeft gekregen. Het seizoen 2015 was qua aandacht een topjaar voor de MotoGP, maar de rivaliteit was ook beschadigend voor het imago van de sport. Acht jaar na dato is die vrees er nog immers.

Mathieu versus Wout

Hoe moet het dan wel? Dat is de vraag waar de sport momenteel mee worstelt. Misschien eens buiten de gebaande paden kijken? Dit weekend vond in het Brabantse Hoogerheide het WK veldrijden plaats. De cross is niet bepaald een wereldsport, alleen in België loopt men er op wekelijkse basis echt warm voor. De cross heeft wel raakvlakken met de MotoGP. Er zit talent in de sport, het is een zeer spectaculaire televisiesport en heeft ook de aandacht. Ook aan de negatieve kant hebben de MotoGP en het veldrijden zo hun makken. Het aanbod is groot qua wedstrijden, misschien wel te groot. In 2023 staan er 21 MotoGP-raceweekenden op het programma en met de invoering van de sprintrace op zaterdag maar liefst 42 starts. In de cross is er de wereldbeker als grootste klassement, maar daarnaast zijn er nog losse kampioenschappen. Slechts een handvol rijders staat overal aan de start, niet elke cross heeft de beste veldrijders aan de start.

Het veldrijden krijgt pas echt kleur op de wangen als deze mannen aan de start staan: Mathieu van der Poel en Wout van Aert. Zij combineren een druk en succesvol programma op de weg met hun oude liefde, de cross. De andere coureurs die anders een hoofdrol vervullen, veranderen – met alle respect – tot figuranten als Mathieu en Wout starten. Dit weekend stond in Hoogerheide de strijd om de regenboogtrui op het programma. Hoogerheide is normaal een rustig dorp met zo’n 9.500 inwoners, maar barste dit weekend uit zijn voegen met maar liefst 40.000 toeschouwers voor het hoofdmaal op zondag. Doorgewinterde crossfans uit binnen- en buitenland, dronken Vlamingen, verdwaalde Spanjaarden, Amerikanen en Tsjechen, nuchtere Vlamingen die dronken leken en heel veel dagjesmensen met kinderen. Die laatste categorie kwam vooral om het duel Van der Poel-Van Aert van dichtbij te aanschouwen en de kleintjes om hun helden van dichtbij te zien.

De MotoGP kan wel een beetje rivaliteit gebruiken, maar hoe steekt die rivaliteit tussen Van der Poel en Van Aert in elkaar? Feit is dat beide crossers elkaar al jaren treffen. Als junioren reden ze tegen elkaar om overwinningen. Dit weekend dook een foto op uit 2012, toen beide rijders als junioren naast elkaar een interview gaven aan de Belgische sportzender Sporza. Ook bij de profs bevechten ze elkaar nu alweer jaren. Het zijn geen vrienden, er wordt niet gekeuveld of gelachen. Maar ze kunnen niet zonder elkaar. Ze drijven elkaar tot grote hoogten. Belangrijker: de sport vaart er wel bij. Nog nooit was het bij een WK veldrijden zo druk als dit weekend. Na een winter waarin de twee elkaar negen keer troffen en steeds onderling vochten om de overwinning, was het WK in Hoogerheide de ultieme climax.

Rivaliteit laat zich niet sturen door een marketingcampagne

De rivaliteit tussen Van der Poel en Van Aert is puur. Het zijn tegenpolen. Van der Poel het eeuwige talent, de showman. Van Aert is de harde werker, de familieman. Van der Poel heeft een team dat volledig om hem draait en waar hij de vrijheid krijgt om onbevangen te koersen. Van Aert maakt deel uit van een zorgvuldig opgebouwde (Nederlandse) organisatie waar geen enkel detail aan het toeval overgelaten wordt. De fans liggen regelmatig in de clinch, vliegen verwijten over en weer. Zo zou organisator Adrie van der Poel het parcours in Hoogerheide op maat voor zijn zoon Mathieu gebouwd hebben. Klinkklare onzin, zag de neutrale toeschouwer. Van Aert had het vuurtje, dat in de Belgische media opgestookt werd, nog verder kunnen aanwakkeren, maar koos ervoor dat bewust niet te doen. Een groot sportman voelt zoiets aan.

Van der Poel en Van Aert zijn groter dan de sport. Rijendik stond het publiek aan de dranghekken gekluisterd om een blik te vangen van hun favoriete coureur. De andere rijders deden mee, maar vormden meer het decor. Na tien ronden en zo’n dertig kilometer koers was Mathieu van der Poel de beste in de eindsprint. Hij slaagde erin om zijn eeuwige rivaal te verrassen in de laatste strook naar de finish. Van der Poel mocht zijn handen in de hemel heffen bij het passeren van de meet, hij mocht de regenboogtrui in ontvangst nemen. Maar de sport, zo stelde een kopstuk van de wereldwielerbond UCI vast, was de grote winnaar. Dankzij de rivaliteit van twee renners konden de toeschouwers in de vettige modder van Hoogerheide en voor de buis over heel de wereld even hun zorgen vergeten. Precies waar sport voor bedoeld is.

Noem het romantisch, maar echte rivaliteit ontstaat niet door een gelikte documentaire of een marketingcampagne. Echte rivaliteit ontstaat op het circuit, op de piste of in een weiland. Je gunt de MotoGP zijn eigen Wout versus Mathieu, maar voorlopig hebben we ze nog niet gezien.

Mathieu van der Poel en Wout van Aert, de eeuwige rivalen in het veld.

Foto: UCI

Foto's van het WK veldrijden Hoogerheide: UCI