Analyse: De dreigende tweespalt bij de invoering van de MotoGP-sprintraces

Volgende week zaterdag is het zover: de eerste MotoGP-sprintrace begint dan op het Autodromo Internacional do Algarve. De coureurs rijden op zaterdagmiddag 15.00 uur twaalf rondjes om uit te maken wie de allereerste winnaar wordt van de ‘Sprint’, zoals het aangegeven staat op de site van de organisatie. De sprintrace wordt dit seizoen aan elk raceweekend toegevoegd, wat betekent dat de rijders in totaal 42 starts maken gedurende het seizoen. De invoering van het extra evenement werd niet met luid gejuich ontvangen toen Motorsport.com in augustus vorig jaar als eerste melding kon maken van de plannen. Hoewel het initiatief besproken was in de Safety Commission, waren coureurs vooraf niet op de hoogte gebracht van de goedkeuring en de bekendmaking.

Sindsdien is er discussie gevoerd over de gevolgen van de sprintraces. Eén van de zaken is, zoals deze site vorige maand kon melden, dat de teams en coureurs nog geen akkoord hebben bereikt over het uitbetalen van bonussen voor overwinningen in sprintraces. Salarissen van rijders zijn sowieso al een thema in MotoGP. In de nasleep van de coronacrisis stelde Paco Sanchez, manager van oud-wereldkampioen Joan Mir en voormalig MotoGP-coureur Remy Gardner, dat er een minimumsalaris vastgesteld moest worden voor de acteurs. “Dit is big business”, zei Sanchez destijds. “Het is net zoals tennis, voetbal of andere sporten, de mensen die aan deze business verdienen zouden de mensen moeten zijn die de business kleuren. De MotoGP-rijders zijn de sterren in deze wereld. Dus zij verdienen het. Wie het moet betalen weet ik niet, maar ze verdienen een minimumsalaris. […] We vergeten soms dat die jongens hun leven riskeren als ze de helm opzetten.”

Sanchez liet zich de uitspraak ontlokken dat het contract van Gardner vorig jaar ‘waardeloos’ was. Bovendien is er discussie ontstaan over de machtspositie van teams ten opzichte van hun rijders nadat Romano Fenati in 2022 uit het niets ontslagen werd bij zijn Moto2-werkgever SpeedUp. Het totale salaris van de coureurs is in 2022 met maar liefst 19,45 procent gedaald ten opzichte van 2019. Elf rijders verdienen in 2023 minder dan een miljoen euro. Het is eenvoudig om onbegrip te tonen voor het feit dat rijders al dan niet een miljoen verdienen, ze verdienen al gauw veel meer dan u en ik. En toch: ten opzichte van andere wereldsporten is de MotoGP tamelijk uniek. Zeker met de gevaren die de coureurs lopen. Het gaat in deze kwestie ook niet direct om de grootverdieners, maar wel om de categorie die daaronder zit.

En met de invoering van de sprintraces blijft de tijd dat coureurs op de baan zijn hetzelfde, maar het risico is vele malen groter. Coureurs benadrukken terecht dat de fysieke en mentale last van een training in het niet valt bij een sprintrace. Kopstukken van het kampioenschap stellen bij hoog en laag dat de coureurs blij moeten zijn met de extra races. Die opmerking is VR46-coureur Luca Marini, een van de slechtst betaalde rijders op de grid, in het verkeerde keelgat geschoten.

Marini: “Eerlijk, nu het format gaat veranderen is iedereen van mening dat we blij moeten zijn: ‘Ok rijders, dit is het nieuwe format, jullie verdienen hetzelfde, jullie doen hetzelfde omdat vaker racen beter is. Hoera! Maak er wat leuks van, in mijn tijd had ik ook liever meer gereden.’ Die oud-rijders zeggen dat alleen maar omdat ze nu niet hoeven rijden. Natuurlijk ben ik akkoord met de stelling dat meer races leuk is, het is geweldig om in deze klasse actief te zijn. Maar het is ook ons werk, ons leven en we offeren 365 dagen per jaar op om dit te doen. Je hebt geen dag vrij, er komt veel stress bij kijken. De inzet voor een nieuwe race wordt enorm onderschat.”

Geen eensgezindheid bij de coureurs

In de grote wereldsporten is het niet ongewoon dat er een minimumsalaris bestaat voor atleten. Dat is afhankelijk van de algehele financiële gezondheid van het kampioenschap. Op dit moment is er geen partij die de belangen van de MotoGP-rijders kan verdedigen. In F1 bestaat de Grand Prix Drivers’ Association, maar in de MotoGP is zoiets nooit van de grond gekomen. “En dus kunnen de teams doen wat ze willen”, zegt Aprilia-rijder Aleix Espargaro. “Het is niet eerlijk. Het is eerlijk dat de teams een unie hebben waarin ze beschermd worden, wij als rijders hebben niks. Het is niet eerlijk.” Zijn jongere broer Pol voegde toe: “We hebben nooit een leider gehad die een dergelijke vakbond gestart is. Valentino Rossi was de juiste man, het is besproken, maar hij heeft nooit de stap gezet.”

En de organisatie van het kampioenschap, de initiatiefnemer van de sprintraces? Dorna-baas Carmelo Ezpeleta verklaarde vorig jaar dat er niets tegen is op een dergelijke rijdersvakbond, maar naarmate meer gesproken werd nam ook bij hem de frustratie toe. Hij benadrukte dat de Safety Commission gezien moet worden als de rijdersvakbond. Maar die meetings op vrijdagavond voor een Grand Prix-weekend worden lang niet door alle rijders bezocht. Fabio Quartararo, om maar een oud-wereldkampioen op te voeren, gaat er niet meer heen omdat hij het gevoel heeft dat er toch niet naar de rijders geluisterd wordt. Ook president Jorge Viegas van de mondiale motorsportbond FIM lijkt niet in staat om de gevolgen van de invoering van sprintraces op waarde te schatten, gezien zijn opmerkingen bij de presentatie van het nieuwe format.

Marini denkt dat de MotoGP de sprintraces moet compenseren door de Grand Prix op zondag in te korten. De kans van slagen lijkt nihil en bovendien zal het de discussie over de beloning voor rijders niet direct oplossen. Hoewel escalatie van deze kwestie momenteel ver weg lijkt te zijn, is het niet ondenkbaar dat de rijders, teams en promotor op enig moment in een impasse komen als hierover onderhandeld wordt. Stakingen zijn geen onbekend fenomeen in deze sport, al gebeurde dat in het verleden vooral op grond van veiligheid.

Maar als het doel van de sprintraces is om de populariteit van de MotoGP te vergroten en als dat ten koste van de rijders gebeurt, zullen zeker op de minder goed betaalde rijders op de grid op enig moment beginnen sputteren. Hoeveel risico nemen zij tegen welke beloning? En hoe loopt zoiets af zonder dat de rijders verenigd zijn in een vakbond?

Het zijn vragen die gesteld worden nu de MotoGP-rijders over een week te maken krijgen met een primeur: iedereen komt op onbekend terrein met de invoering van sprintraces. Een eerlijke beloning voor méér risico is dan toch niet meer dan redelijk?

Vooral de rijders in het achterveld op 'goedkope' contracten kijken op tegen de sprintraces.

Foto: MotoGP