Retro: Het hartverscheurende verlies van Toyota in Le Mans in 2016

Weer raak ik geëmotioneerd bij het zien van de beelden van de bewuste slotminuten van de 24 uur van Le Mans in 2016. Het ongeloof in de stemmen van de commentatoren, de holle blikken van het verslagen personeel in de Toyota-pitbox en – iets verderop – de totale extase bij de mensen van Porsche. Het brengt me terug op de tribune bij het uitkomen van de Ford Chicane, waar ik de eerste Toyota-overwinning in de 24 uur van Le Mans met eigen ogen wil gadeslaan. Met een voorsprong van zo’n 84 seconden voor de #5 van Nakajima, Anthony Davidson en Sebastien Buemi kon het in de laatste tien minuten van de uithoudingsproef toch niet meer mis. De vloek van Toyota zou eindelijk tot de geschiedenis behoren, maar op dat moment kon niemand bevatten dat het grootste trauma nog moest komen.

Het was niet de eerste keer dat Toyota pech had op Le Mans. In 1994 en 1998 verloor Toyota de race in het voorlaatste uur, in 1999 ging het mis in het laatste uur van de race. De hartverscheurende beelden in de laatste vijf minuten van de 2016-editie gaven de term ‘pech’ een hele nieuwe dimensie. Tot op het moment dat Nakajima zijn team paniekerig laat weten dat het vermogen in de TS050 weg is, werkt Toyota een ijzersterke race af. Het biedt uitstekend partij tegen Porsche. De Japanse wagen rijdt stints die een ronde langer zijn dan die van de concurrentie, bovendien zit de snelheid er uitermate goed in als de temperaturen op zondagochtend weer oplopen. Het zijn de factoren waardoor Toyota na jaren van mislukte pogingen toch kan winnen. Die zege lijkt na de laatste reeks pitstops binnen te zijn.

 

Voor het laatste uur van de race hebben we onze plek op de tribune gevonden en aanschouwen we hoe de race zich voor onze ogen ontvouwt. De commentatoren, naar wie we luisteren via een ouderwetse FM-radio, hebben het druk met een penalty voor een van de wagens in de GTE Pro-klasse. Op de achtergrond hoor ik de stem van Nakajima: “No power, I have no power”, klinkt het vanuit de cockpit richting het team. De klok op start-finish geeft inmiddels 14.53 aan, nog zeven minuten tot de finish. Het is niet de eerste keer dat de leider in de slotfase van de race wat snelheid mindert, voorheen werd het nog wel eens gedaan als de voorsprong op de achtervolgers dusdanig groot was. Een soort eresaluut, maar daar is nu geen tijd voor. En dat strookt ook niet met de ietwat paniekerig klinkende Nakajima, die tot dan toch een fabelachtige wedstrijd gereden heeft.   

Er is geen ruimte voor een ereronde, de Porsche van Marc Lieb, Romain Dumas en Neel Jani zit nog in dezelfde ronde. Het zicht op het grote scherm is niet fantastisch, maar de #5 Toyota wordt in beeld genomen en op de graphics is te zien dat de snelheid niet meer boven de 200 kilometer per uur uitkomt. Foute boel. Inmiddels hebben de commentatoren de rare situatie ook opgemerkt en komt er een Toyota aan. Het is de #6, die op volle snelheid over start-finish komt. Een andere LMP1-wagen, een van de Audi’s die bezig waren aan een totaal onzichtbare race, komt ook voorbij. En dan is daar Nakajima in de #5. Hij komt met een slakkengang door de Ford Chicane. De snelheid is nu helemaal weg. Met nog 3.23 minuten te gaan komt hij langzaam tot stilstand en schiet Jani in de 919 Hybrid voorbij. Porsche is met drie minuten te gaan onderweg naar een achttiende zege op Le Mans.

 

Op de tribune voel ik om mij heen vooral ontgoocheling en ongeloof. Mijn reisgenoot, een van m’n beste vrienden, staart wat voor zich uit en zelf weet ik ook niet goed wat te doen of te zeggen. Inmiddels heeft Nakajima zijn wagen weer aan de praat gekregen en is hij begonnen aan de laatste ronde. Het feit dat hij over de laatste ronde meer dan zes minuten doet, zorgt ervoor dat de wagen niet eens opgenomen wordt in definitieve uitslag. Niet dat een tweede, derde of vierde plaats de pijn zou verzachten voor Toyota, maar de DNF na zo’n ijzersterk optreden moet voor de betrokkenen voelen als een klap in het gezicht. Nadat Nakajima zijn wagen uit laat rollen over de finish en de Japanner nog een moment voor zichzelf neemt, komt teambaas Rob Leupen de baan opgelopen om zijn coureur uit de wagen te halen. Eenmaal uitgestapt krijgt Nakajima een staande ovatie. Op de tribune klappen mensen, maar ook in de pitstraat kijkt men toe en is een applaus hoorbaar als Nakajima in de armen van zijn teambaas valt en getroost wordt. Iedereen in de pitstraat weet immers hoe het is om te verliezen, maar deze nederlaag deed nog net iets meer pijn.

Op de dag dat Toyota alles goed had gedaan en definitief af had moeten rekenen met de vloek, eindigde de race op de meest pijnlijke manier. Het werd stil. Als toeschouwer, destijds ging ik vooral als fan naar races, was de emotie van dat moment dichterbij dan ooit. Sport is het mooiste wat er bestaat en juist de emotie die erbij komt kijken maakt het vaak onvergetelijk, maar dit moment was vooral onvergetelijk door de ongekende wreedheid. Nu, vier jaar later, raakt het me nog steeds als ik de beelden opnieuw bekijk.

Video: Samenvatting van de 24 uur van Le Mans 2016