Hoe Nicolas Kiesa op de valreep won in Monaco en naar F1 stapte

Er zijn in het verleden genoeg Formule 1-Grands Prix geweest die in de laatste ronde of zelfs laatste meters van de race nog beslist werden. Neem de uitvalbeurt van Mika Hakkinen in de laatste ronde tijdens de Spaanse Grand Prix van 2001, waardoor Ferrari-coureur Michael Schumacher uiteindelijk met de overwinning aan de haal ging. Of de Grand Prix van Oostenrijk waarin Ferrari-teambaas Jean Todt raceleider Rubens Barrichello de opdracht gaf om teamgenoot Schumacher vanwege het kampioenschap voor te laten en de Braziliaan dat op het allerlaatste moment deed, nét voor de finish.

"Oh men, wat ziek", riep F1-commentator bij RTL Olav Mol toen. "Niet normaal. Bizar wat hier gebeurt. Walgelijk, walgelijk, walgelijk! Ronduit walgelijk. Een schande wat het team van Ferrari hier doet met Rubens Barrichello." Het meest pijnlijke was nog wel dat Schumacher zijn ploegmaat vervolgens op het hoogste treetje van het podium duwde en de Braziliaan de grootste beker nogal ongemakkelijk in ontvangst nam en omhooghield.

Voor het verhaal in dit artikel gaan we een klasse naar beneden. We belanden in de Formule 3000, de voorloper van de GP2 en huidige FIA Formule 2, en gaan dan specifiek in op Nicolas Kiesa, die later nog teamgenoot werd van Jos Verstappen bij Minardi. Kiesa reed in 2002 en 2003 in de opstapklasse. In zijn eerste jaar kwam de Deen in actie bij PSM Racing Line en viel vaker uit dan dat hij finishte. Een seizoen later stapte Kiesa over naar het Deense team Den Blå Avis, waarmee hij een bizarre zege pakte in de straten van Monaco, op die zege gaan we verder in en omdat we toch bezig zijn, pakken we zijn tijd naast Verstappen in F1 ook nog even kort mee.

F3000 in Monaco

Het is 31 mei 2003. De vierde ronde van het F3000-seizoen staat op het menu in het voorprogramma van de Formule 1. Het decor? De nauwe straten van Monte Carlo. Voor de racerij het perfecte plaatje. Grote jachten in de haven, dure auto's voor het casino en een zonnetje dat schijnt. Natuurlijk komen de meeste fans voor de koningsklasse, maar de tribunes zitten al aardig vol als de F3000 op het punt staat te beginnen. Kiesa traint zich in de kwalificatie naar de zesde startplek, een positie waarvan het scoren van een zege lastig is. Bjorn Wirdheim staat op de belangrijkste startplek: pole-position.

Bij de start kom iedereen van zijn plek en ongeschonden door St. Devote, al snijden sommige rijders de bocht af. Kiesa rijdt rondenlang op de zesde plek rond en lijkt voor de overwinning in ieder geval geen rol van betekenis te spelen. Wirdheim gaat nog steeds aan de leiding en slaat een gat van twintig seconden naar de Braziliaan Ricardo Sperafico en Durango-coureur Giorgo Pantano. Voor de Arden-coureur lijkt er voorlopig geen vuiltje aan de lucht. Achter de Zweed wordt er van positie gewisseld, maar Kiesa ligt nog steeds zesde plek.

De eerste positie wint de Deen door de lange stop van Sperafico, die worstelt met zijn banden en lang in de pits staat. De race gaat door en telt op een gegeven moment nog twaalf ronden. Nog steeds rijdt Kiesa op P5. Intussen komt de zege voor Wirdheim dichter bij, terwijl Arden-teambaas Christian Horner toekijkt vanaf de pitmuur. In de slotfase klimt Red Bull-junior Vitantonio Liuzzi over de auto van Enrico Toccacelo richting Casino, waardoor beide heren uitvallen en Kiesa meteen twee plekjes wint en naar P3 opschuift. Door alle rotzooi komt de safety car de baan op en verdwijnt in een klap de voorsprong van Wirdheim.

Nicolas Kiesa in actie in Monaco.

Foto: Russell Batchelor / Motorsport Images

Met nog acht ronden te gaan wordt het veld weer in gang geschoten. Sperafico, die met een ronde achterstand rijdt, probeert zichzelf van die ronde te ontdoen door de op de tweede plek rijdende Pantanto in te halen in Mirabeau. De Braziliaan drukt de Durango-coureur echter in de bandenstapels, waardoor Kiesa opschuift naar P2 - Sperafico werd later gediskwalificeerd. Voor Wirdheim komt de uitvalbeurt van Pantano gelegen, aangezien de druk van achteren volledig wegvalt. Kiesa weet het gat naar de leider rond de vier seconden te houden, wat niet genoeg lijkt om nog een serieuze aanval te doen. Met nog twee rondjes is de achterstand van Kiesa bijna vijf tellen en lijkt de overwinning van Wirdheim een zekerheidje.

Of niet? De Zweed die geen fout maakte in de race, keurige rondetijden reed en de rest van het veld op achterstand hield, gaat te vroeg van zijn gas bij de finish - achteraf blijkt dat hij dacht dat de finishlijn eerder lag. En terwijl Wirdheim zijn overwinning al viert, rijdt Kiesa het rechte stuk van start-finish op en weet hoe laat het is. Hij rijdt met volle snelheid langs de Arden-rijder, waar Wirdheim van schrikt en te laat de achtervolging inzet. De feestende Arden-monteurs hebben het al gauw door, terwijl bij het team van Den Blå Avis de boel losgaat. "Dit is lastig om onder woorden te brengen", zegt een teleurgestelde Horner. "Bjorn leverde goed werk, maar raakte verward over waar de finishlijn lag. We hadden hem in principe al binnen." En ook de vader van Wirdheim schudt zijn hoofd over wat er zojuist gebeurd is.

Kiesa stapt verbaasd uit zijn auto en staat vol ongeloof op het podium. "Ik had een prima auto om constante rondetijden mee te rijden", zegt de Deen na afloop. "Ik had wel sneller gekund, maar dan nam ik een risico met mijn strategie en ik wilde gewoon de race finishen. Halverwege was er nog niemand gecrasht. Ik dacht: ik word vast zesde, ik pak de punten. Vervolgens begonnen mensen te crashen, vast doordat ze moe werden. Sommige rijders werden gek. Ik zag Toccaclo en Liuzzi voor mijn neus knokken voor P3. Ik nam een risico door iets harder te pushen, maar raakte bijna betrokken bij hun ongeluk. Door de crash van Pantano werd ik tweede en begon ik voorzichtiger te rijden. Toen ik uit de laatste bocht kwam wilde ik het team feliciteren, maar zag plots dat Wirdheim nog niet langs de vlag was gekomen. Ik ging ervoor. Ik wist eerst niet of ik gewonnen had. Ik zag echter het team op de grote schermen gek worden en ik zag een aantal Deense fans gek worden tijdens de uitloopronde."

Wirdheim wilde over zijn blunder niet al te veel kwijt: "Ik realiseerde me dat ik ging winnen", zei de coureur. "Ik was op zoek naar mijn team en wilde ze feliciteren. Helaas maakte ik een fout die ik nooit weer ga maken. Ik hoef niet te zoeken naar een excuus. Ik maakte een enorme fout en betaalde daar een grote prijs voor."

Formule 1, DTM en 24 uur van Le Mans

Nog in dat seizoen verliet Kiesa de F3000 en vervolgde zijn weg als teamgenoot van Verstappen bij Minardi in de Formule 1. Hij verving daar de naar Jaguar vertrokken Justin Wilson. In de laatste vijf F1-races van dat jaar kon hij geen potten breken en werd vaak zoek gereden door de Nederlander. Zijn beste resultaat was een elfde positie. In 2005 trad hij nog een aantal F1 Grands Prix als testrijder op bij Jordan ter vervanging van de naar Minardi-vertrokken Robert Doornbos. In 2006 reed hij een aantal races in DTM, het langeafstandsracen en nam hij deel aan de 24 uur van Le Mans.