Waarom F1-finale Abu Dhabi geen reden voor FIA-revolutie hoeft te zijn

Waar de Formule 1 de focus dolgraag op 'het nieuwe tijdperk' met het grondeffect wil hebben, lukt dat in de januarimaand slechts mondjesmaat. Het gaat langer dan gewenst over de laatste rondjes in Abu Dhabi en de rol van wedstrijdleider Michael Masi. Wie de recente verklaringen van de FIA leest en ziet welk gewicht er aan het ingestelde onderzoek wordt toegekend, weet dat de federatie met serieuze aanbevelingen of zelfs veranderingen - zoals de woorden 'final decisions' impliceren - gaat komen. Het staat als een paal boven water dat leren van het verleden altijd goed is, maar zijn structurele of personele ingrepen nodig naar aanleiding van Abu Dhabi?

Het simpele antwoord luidt 'nee, niet per definitie'. Zo valt de gang van zaken in Abu Dhabi formeel binnen het FIA-reglement. In dat reglement staat dat 'any lapped cars' de leider en safety car voorbij moeten en dat de race pas een ronde later kan worden hervat, maar ook dat de wedstrijdleider op ieder moment een eigen en andere afweging mag maken. Precies dat heeft Masi gedaan en precies die bevoegdheid heeft hij. Het betekent dat Wolffs woorden 'no Mickey no, this is so not right' feitelijk niet kloppen, al is het genomen besluit wel uniek in de Formule 1-historie. In die zin vallen de gefronste wenkbrauwen bij Mercedes te begrijpen, maar daar valt makkelijk tegenin te brengen dat de slotfase in Abu Dhabi ook daadwerkelijk een unieke situatie in de F1-geschiedenis is geweest.

Lastige keuze zonder precedent

Onder enorme tijdsdruk moest er een cruciaal besluit worden genomen door Masi en dat zonder precedent. Het is in de praktijk kiezen tussen drie kwaden gebleken. Zo had Masi de race in theorie achter de safety car kunnen laten eindigen, maar was dat - zoals in het mediacentrum ook door internationale collega's werd geopperd - geen sof van jewelste geweest? Een finish achter de safety car was de spreekwoordelijke nachtkaars geweest en die paste eigenlijk niet bij het prachtige Formule 1-seizoen 2021. Daar komt bij dat samen met teams de intentie is uitgesproken om F1-races zoveel mogelijk onder 'groen' te laten eindigen. Als die intentieverklaring in één race van toepassing was, dan is het wel de Grand Prix van Abu Dhabi geweest.

De derde optie en een salomonsoordeel dat wellicht wat strijd had kunnen voorkomen, was een rode vlag geweest. In dat geval had Red Bull niet geklaagd doordat Max Verstappen vanuit kansloze positie alsnog een buitenkansje had gekregen met een staande herstart. Mercedes had evenmin reden tot klagen gehad, aangezien het team Lewis Hamilton van een setje softs had kunnen voorzien. Deze gulden middenweg had dus voor rust in de tent kunnen zorgen, al komt er één belangrijke 'maar' bij kijken: de situatie op de baan leverde geen acuut gevaar op en vroeg volgens de letter der wet niet om een rode vlag. In dat geval had Masi dus ook zijn eigen afweging moeten maken en het reglement moeten overrulen, hetgeen hij nu ook heeft gedaan.

Het totaalplaatje maakt dat de Grand Prix van Abu Dhabi uniek is en bij de verliezende partij altijd voor woede had gezorgd. Het maakt ook dat de race is afgewerkt binnen de mogelijkheden die het reglement gewoon biedt en dat er daardoor absoluut niet aan de legitimiteit van het kampioenschap kan worden getwijfeld. Dat brengt enkel de sport in diskrediet en daar is niemand bij gebaat. Verbeteringen in het reglement zijn natuurlijk welkom om een herhaling van zetten te voorkomen, maar grootschalige ingrepen lijken niet per definitie noodzakelijk. Ook al omdat het reglement jarenlang goed heeft gewerkt. Bij het ingestelde onderzoek is het overigens wel positief dat alle teams en coureurs worden gehoord. Dit moet echter iets verder gaan dan Abu Dhabi en het gehele seizoen 2021 behandelen. Zo zullen sommige teams andere punten dan het gebruik van de safety car willen aankaarten of praten over momenten waarop de consistentie ontbrak.

Masi de kop van Jut?

Naast het wetboek ligt Michael Masi als persoon onder vuur. Hij zou mede door de onvrede van Mercedes moeten vrezen voor zijn baan als wedstrijdleider. In het FIA-statement staat niet voor niets dat Peter Bayer de F1-structuur en personele bezetting onder de loep moet nemen. De vraag is echter of het wieberen van Masi terecht zou zijn en helpt. Alhoewel Masi absoluut steken heeft laten vallen, kan het antwoord op die vragen nog altijd 'nee' luiden. Bij de gemaakte fouten gaat de aandacht nu overigens uit naar Abu Dhabi, maar Saudi-Arabië is misschien nog wel een beter voorbeeld. Daar bleek Masi niet gedecideerd genoeg, waardoor het voorval Hamilton-Verstappen te lang boven de markt bleef hangen, Hamilton achterop zijn titelrivaal knalde en de Red Bull-coureur driemaal is gestraft voor hetzelfde vergrijp (hetgeen overigens wel een duidelijk vergrijp was in de eerste bocht).

Tekst gaat verder onder de foto:

 

Het hangt ermee samen dat Masi niet daadkrachtig genoeg is geweest en te veel in discussie is gegaan met de teams. De FIA-radio is prachtig voor journalisten en fans, maar laat ook treffend zien dat Masi kostbare tijd heeft verspild met discussiëren. Zo wilde hij Red Bull van repliek dienen, Mercedes van repliek dienen en eigenlijk iedereen te vriend houden. Dat bleek even daarvoor ook al uit het handjeklap over de startpositie van Verstappen. Het is nobel dat Masi zo open en eerlijk wil handelen, maar op een gegeven moment moet hij als leider de stekker uit alle communicatiemiddelen trekken en zeggen 'ik ben hier de man en hak nu een knoop door'. Dat komt de duidelijkheid ten goede en juist daar ontbrak het afgelopen jaar zo nu en dan aan.

Dat gezegd hebbende, zijn er al veranderingen in die richting doorgevoerd. Zo mogen teambazen volgend jaar niet meer rechtstreeks met de wedstrijdleider praten en wordt daarmee een deel van de hectiek weggenomen. Daar komt bij dat Masi eigenlijk wel een kans verdient om van de lastige momenten te leren en dat er ook begrip moet zijn voor zijn situatie. Na het overlijden van Charlie Whiting is de Australiër voor de leeuwen gegooid en hij heeft de pech dat hij anno 2021 het meest intense F1-seizoen ooit voor de kiezen kreeg. Hij kon dat eigenlijk nooit goed doen als wedstrijdleider en miste de ervaring en overredingskracht die wijlen Charlie Whiting wel had.

Maar juist met dat in het achterhoofd is de hamvraag of het wegsturen van Masi handig zou zijn. Op korte termijn helpt het misschien om het Mercedes rustig te krijgen, maar structureel zadelt de FIA zichzelf met een groter probleem op. Net als bij het overlijden van Whiting staat de opvolger ook nu niet klaar. Dit zal in de praktijk betekenen dat er weer een onervaren kracht in het diepe wordt gegooid en dat biedt geen garantie op succes. Sterker nog: Masi neemt de bagage van 2021 mee en kan daar in theorie alleen maar van groeien. Het wegsturen van Masi zou symboolpolitiek zijn om de ontevreden partijen te binden, maar juist daar kan de FIA geen rekening mee houden. Als de deelnemers beslissen wie er op de stoel van de scheidsrechter zit, is het hek immers van de dam - ongeacht welke teams dat zijn. In plaats daarvan is het beter om een grondige evaluatie met Masi aan te gaan en hem de kans geven om te leren van de dingen die afgelopen seizoen verkeerd zijn gegaan - en indien nodig om de taken te verdelen met een extra mannetje ernaast.

Politiek beladen

Het laatste opvallende punt is dat Nikolas Tombazis ook moet vrezen voor zijn positie. Dit is merkwaardig omdat hij als technisch hoofd van de single-seater commissie op geen enkele manier verantwoordelijk is voor wat er in Abu Dhabi is gebeurd. Toch ontbreekt ook hij op het eerste deel van de organisatiestructuur voor 2022 en moet zijn positie door Bayer tegen het licht worden gehouden, zo blijkt uit de FIA-verklaring. Het geeft aan dat er meer lijkt te spelen en dat sommige partijen in het proces dat nu in gang is gezet ook graag andere veranderingen doordrukken.

Bij Tombazis kan dat gaan om de aangepaste vloer voor het seizoen 2021, een ingreep die teams met een lage rake harder heeft geraakt en waar achter de schermen nog altijd onvrede over bestaat. Zo heeft Aston Martin hardop het vermoeden uitgesproken dat de FIA - met Tombazis als verantwoordelijke - dat niet alleen heeft gedaan om klapbanden te voorkomen, maar ook om de verhoudingen op te schudden. Aston Martin heeft dat kenbaar gemaakt, maar Mercedes is er eveneens verbolgen over.

Het maakt dat het huidige onderzoek politiek beladen is en juist dat is niet de bedoeling van de FIA en diens nieuwe president Mohammed Ben Sulayem. De FIA moet sec naar de feiten kijken, waarbij het wel goed is om de input van alle coureurs en teams over 2021 serieus te nemen. Alleen dan kan er een gedegen rapport met bevindingen worden gepresenteerd, waarbij nog niet vast hoeft te staan dat er structureel of personeel dingen anders moeten. Als blijkt dat er geen toekomst meer is of dat Masi zelf de handdoek werpt, is dat prima, maar dergelijke zaken kunnen niet van tevoren als stip aan de horizon fungeren. Alleen als het proces naar behoren wordt afgewerkt, kan het immers over het grondeffect gaan en kan 2021 eindelijk de boeken in als een F1-deizoen om nooit te vergeten.