Uitgelegd: Wat Andretti moet doen voor F1-deelname en waarom teams tegen zijn

"I'm sure we tick every box now", liet Michael Andretti donderdag tijdens de perspresentatie weten. De grote motor achter deze Formule 1-plannen is ervan overtuigd dat hij nu aan alle eisen voldoet. Hij voegde toe: "Ik heb goede hoop dat we binnenkort op de grid staan." Een termijn wilde hij er niet op plakken, maar het is logisch om aan 2026 en daarmee aan het nieuwe reglement te denken. Andretti mikte in eerste instantie op 2024, maar dat was natuurlijk veel te ambitieus en veel te kort dag. 2026 is om twee redenen beter. Ten eerste geeft Andretti zichzelf bij toelating dan meer tijd om alles goed voor te bereiden, net zoals Audi dat momenteel doet. Ten tweede biedt een omslag in het reglement een gelijkwaardiger speelveld en dus een betere kans om serieus mee te doen.

Het allerbelangrijkste is in deze fase natuurlijk het selectieproces. Waar moet de combinatie Andretti-Cadillac precies aan voldoen om toegelaten te worden tot de Formule 1? In de regelgeving is de beantwoording van die vraag onderverdeeld in vier punten. Een nieuw team moet eerst officieel de wens kenbaar maken om mee te doen en wordt vervolgens op de vier onderstaande punten beoordeeld. Alleen als aan eenieder van deze punten wordt voldaan, kan het toegelaten worden. Er wordt gekeken naar:

a) de technische capaciteiten en de middelen van het team
b) het vermogen van een team om voldoende financiering bijeen te brengen en ook te behouden om deelname aan het kampioenschap op een competitief niveau mogelijk te maken
c) de ervaring en de mankracht van het team
d) de FIA-beoordeling van de toegevoegde waarde die een kandidaat voor het kampioenschap als geheel kan hebben

De punten behandeld: Alles in orde of een politiek spel over punt D?

De eerste drie punten mogen geen probleem vormen. Zo krijgt Andretti met General Motors een zeer grote partner achter zich op technisch vlak. De (technische) faciliteiten komen ook op orde, onder meer met ambitieuze plannen voor het hoofdkwartier in Indianapolis. Over het tweede punt, de financiën, kunnen volgens Andretti ook geen onoverkomelijke zorgen bestaan, ondanks de schuld van GM. In dat opzicht helpt het eveneens dat er twee grote concerns achter het plan staan. Bovendien zegt Andretti voldoende sponsors aan te kunnen trekken, doordat F1 steeds meer leeft in Amerika. Tot zover geen onoverkomelijke problemen, en dat geldt ook voor punt C. Met activiteiten in andere kampioenschappen heeft Andretti aangetoond dat het prima een competitief team kan opbouwen. Natuurlijk is F1 andere koek, maar veel betere adelbrieven dan deze zijn er niet te bedenken voor een nieuwkomer.

Het hete hangijzer en waar het tot dusver steeds op vastloopt, is punt D: de toegevoegde waarde van het team voor F1 als geheel. Probleem is dat een geïnteresseerden niet alleen de FIA, maar ook de Formule 1-organisatie aan boord moet krijgen. De F1-organisatie zegt daarbij in het belang van de bestaande teams te handelen. En bij dat laatste wringt de schoen, vooral gedreven door financiële belangen. Zoals in een eerder artikel (hier te lezen) is uitgelegd, komt door deze kwestie een belangrijk verschil tussen de FIA enerzijds en de Formule 1 en de teams anderzijds aan de oppervlakte. FIA-president Mohammed Ben Sulayem wil graag goede sier maken met een nieuwe toetreder. Porsche stond bovenaan zijn wensenlijst, maar iedere aansprekende nieuwkomer kan op steun rekenen. Bij de Formule 1 en vooral bij de teams ligt dat anders.

Het heeft te maken met het financiële plaatje. Een extra team op de grid betekent dat het prijzengeld niet onder tien, maar onder elf teams moet worden verdeeld. Onderaan de streep blijft er dus minder over per team en dat verklaart bijvoorbeeld waarom Toto Wolff publiekelijk één van de tegenstanders is. Om de verminderde inkomsten op te vangen, is in het Concorde Agreement vastgesteld dat nieuwe teams tweehonderd miljoen dollar moeten betalen. Die tweehonderd miljoen wordt verdeeld onder de tien bestaande teams en moet hen compenseren voor de gemiste inkomsten.

Is tweehonderd miljoen niet meer genoeg?

De zaak is echter complexer dan dat die op het eerste oog lijkt. Zo staat zelfs de tweehonderd miljoen dollar achter de schermen ter discussie. Dit bedrag maakt onderdeel uit van het Concorde Agreement voor de periode 2021-2025. Het bedrag is enkele jaren geleden dus al vastgesteld. Maar veel van de huidige teams vinden het bedrag van tweehonderd miljoen inmiddels te laag. Zij stellen dat de sport intussen zo is gegroeid, dat tweehonderd miljoen niet meer voldoende is als compensatie. "Het compensatiebedrag is inderdaad jaren geleden vastgesteld, toen de Formule 1 commercieel nog veel minder waard was", zegt Haas-teambaas Guenther Steiner. "Eigenlijk zouden we het bedrag aan moeten passen aan de huidige waarde, maar dat proces is heel erg moeilijk."

Dit laatste punt raakt de kern van de zaak en verklaart waarom veel bestaande teams tegen zijn. Zij zitten niet te wachten op die tweehonderd miljoen, omdat het tegenwoordig te weinig is. Onderaan de streep worden zij financieel dus slechter van een extra team. In plaats daarvan willen teams zeshonderd à zevenhonderd miljoen ontvangen om de misgelopen inkomsten te compenseren. Het openbreken van het Concorde Agreement en het bedrag verhogen zou een compromis kunnen zijn, maar dat gaat procedureel niet. De regels en dus ook het bedrag staan voor de komende jaren al vast. Daardoor kiezen de huidige teams voor een andere tactiek: vertragen en geïnteresseerden tegenwerken door de 'toegevoegde waarde' in twijfel te trekken. Precies dat is wat er rond Andretti al enige tijd speelt en wat F1-deelname ook met deze vernieuwde plannen nog geen gelopen race maakt.

Wat is in het belang van de Formule 1?

De hele gang van zaken roept twee vragen op. Ten eerste: wat is in het belang van de sport? En ten tweede: als Andretti niet meteen welkom is, welk team wordt dan wel met open armen ontvangen? Heel veel betere voorstellen ga je vanuit F1-oogpunt namelijk niet krijgen. Zo heeft Andretti het geld al rond, klinkt de naam als een klok in de autosportwereld en heeft het de Amerikaanse achtergrond mee. Zoals Rinus van Kalmthout op deze site al terecht aangaf kan het ook een springplank zijn voor IndyCar-kampioenen en dat past precies bij wat Liberty Media graag wil: een Amerikaanse coureur. Als Andretti met Cadillac de deur wordt gewezen, blijft er met andere woorden niet heel veel over...

En dan kun je jezelf ook meteen afvragen hoe gezond deze houdgreep voor de Formule 1 is. Tien teams is een vrij wankel evenwicht. Nu gaat alles goed in de Formule 1-paddock, maar als er mindere tijden komen en er een team omvalt, zit F1 met de gebakken peren. Waarom dan niet een op papier gezond team toelaten dat sportief ook niet meteen een modderfiguur hoeft te slaan? De vraag stellen is hem eigenlijk beantwoorden, al is de Formule 1 complex. Grappig detail is tot slot dat het Concorde Agreement met die tweehonderd miljoen loopt tot en met 2025. Voor 2026 en waarschijnlijk de periode waarin Andretti mee wil doen, bestaan er formeel nog geen regels. Partijen als de FIA willen graag van die financiële drempel af, maar ja, de bestaande teams staan natuurlijk niet te springen op een deal zonder financieel vangnet. Het maakt deze kwestie een interessante, maar ook eentje die complexer is dan op het eerste oog gedacht. Met een beetje boerenverstand zou je zeggen 'Andretti, kom maar binnen' maar in de Formule 1 regeert niet altijd het boerenverstand.