Uitgelegd: Wat mag er wel en niet richting Formule 1-seizoen 2021?

Zoals eigenlijk alles in deze tijd begint ook dit verhaal bij de coronacrisis. Onder normale omstandigheden was het onderstaande verhaal helemaal niet aan de orde geweest. Voor 2021 stond er een grote omwenteling in de Formule 1 op het programma. Het grondeffect zou terugkeren en de auto's zouden aerodynamisch minder complex worden. Maar om een jaar met wellicht weinig inkomsten - waarvoor zeker in het voorjaar werd gevreesd - niet te laten samenvallen met het 'duurste F1-jaar ooit' zijn die nieuwe reglementen uitgesteld tot 2022.

Daar bleef het niet bij qua kostenbeperking. De doorontwikkeling werd ook behoorlijk beperkt in coronatijd. Zowel voor het lopende Formule 1-seizoen als ook zeker voor volgend jaar. Om een nieuwe wapenwedloop en grotere verschillen tussen rijke en minder rijke teams te voorkomen, is de koningsklasse met het zogenaamde 'token-systeem' voor de dag gekomen. Maar wat betekent dat precies en waarom is vandaag daarin dan zo belangrijk?

De gefaseerde planning van het token-systeem

Beide vragen gaan in de basis over 'homogolated parts', gehomologeerde onderdelen in het Nederlands. De FIA heeft een lijst van zes pagina's aan het technische reglement toegevoegd met alle onderdelen die als 'gehomologeerd' zijn aangemerkt. Bijna tachtig aspecten: van aerodynamische componenten tot de structuur van de vloer en van de achterwielophanging tot nagenoeg alle elektronica van de auto. Voor ieder onderdeel heeft de internationale autosportfederatie ook al aangegeven hoeveel 'tokens' een ingreep kost. Zo'n token valt te zien als een waardebon die teams moeten inleveren bij de FIA alvorens het gekozen onderdeel mag worden aangepast. Alle teams hebben twee tokens gekregen om richting 2021 in te zetten.

Daarmee komt de datum van 30 september in beeld. Dit markeert één van drie momenten waarop de genoemde onderdelen worden gehomologeerd door de FIA. De eerste onderdelen werden al bij de eerste race van 2020 bevroren qua doorontwikkeling, een deel volgt pas bij de eerste race van 2021 en een deel is dus vandaag aan de beurt. Voor onderdelen in die laatste categorie geldt dat teams in de voorbije weken nog straffeloos met doorontwikkelingen op de proppen mochten komen, maar na vandaag niet meer. Na vandaag kost zo'n ingreep één of - afhankelijk van hoe significant de verandering is - zelfs twee tokens.

Het is overigens niet zo dat teams nu nog eens rustig de balans kunnen opmaken: op welk vlak schieten we tekort en waar moeten we ingrijpen met die tokens? Nee, dat proces heeft al lang en breed plaatsgevonden. "Uiterlijk 22 juli moesten teams hun intenties kenbaar maken aan de FIA en doorgeven welke gehomologeerde onderdelen ze willen aanpassen en welke implicaties dat heeft voor andere onderdelen." Op 5 augustus volgde een tweede deadline waarbij teams 'de volledige specificatie' moesten prijsgeven, waarna uiterlijk 21 september 'een gedetailleerd schema van de volledige uitvoering' moest volgen.

Tekst gaat verder onder de video (waarin Jean Todt de gevolgen van corona voor F1 bespreekt):

De gemaakte keuzes hebben de teams overigens (nog) niet publiekelijk bekendgemaakt, behalve McLaren dan. Dat team is alle tokens kwijt aan het inpassen van een nieuwe motor. De formatie uit Woking rijdt volgend jaar met Mercedes-krachtbronnen in plaats van met de huidige Renault-torretjes. Een andere motorleverancier betekent een ander motordesign en dat betekent weer dat het ontwerp van de McLaren lichtelijk moet worden aangepast. De FIA is met alle teams overeengekomen dat deze verandering McLaren beide tokens kost, waardoor het aanpakken van andere onderdelen op de lijst uitgesloten is voor Andreas Seidl en de zijnen.

Er zit overigens nog wel een maas of oneffenheid in deze wet waar de klantenteams AlphaTauri en Racing Point van kunnen profiteren. Beide teams gebruiken momenteel veel 2019-onderdelen van hun moederteams, van respectievelijk Red Bull Racing en Mercedes. Bepaalde onderdelen zoals de versnellingsbakken kunnen ze richting volgend jaar zonder het verlies van tokens vervangen door 2020-versies. Hierdoor zou het tot Aston Martin omgedoopte Racing Point nog een extra stap kunnen zetten zonder daarvoor tokens te hoeven gebruiken. Het is dus een kwestie van 'en en' voor de equipe van Lawrence Stroll. Concurrenten spreken van 'een gratis upgrade' maar halen vooralsnog bakzeil bij de FIA.

Verder klinken alle plannen wel aardig dichtgetimmerd. Of zelfs te dichtgetimmerd, want mag er dan helemaal niks meer richting volgend jaar? Nou jawel, aerodynamisch is nog niet alles afgedekt. Zo staat in de lijst met gehomologeerde onderdelen vermeld: "Aerodynamic components, unless otherwise specified." Dit betekent enerzijds dat zaken zoals de wishbones (want aerodynamische invloed) niet mogen worden veranderd zonder het inzetten van een token, maar ook dat pakweg het bodywork wel mag worden aangepast. In dat opzicht zijn teams niet volledig buitenspel gezet, al is de speelruimte wel vele malen kleiner dan voorheen.

Motorische doorontwikkeling mag wel richting 2021

Het voorbeeld van McLaren brengt ons ook bij de mogelijkheden op motorisch vlak. Daarover wordt in de volksmond wel eens gezegd 'alles is bevroren, er mag niets meer'. Maar dat berust op een misverstand. De realiteit is iets anders en minder rigide. Zo mogen motorleveranciers tijdens het Formule 1-seizoen 2020 niet meer met een 'performance upgrade' komen. Enkel voorafgaand aan dit seizoen, tot de eerste race in Oostenrijk, mochten motorleveranciers aan de prestaties van hun motor knutselen. Juist daarom was zo belangrijk dat Honda in coronatijd kon doorwerken in Japan en zodoende een extra kans kreeg om stappen te zetten. Dat het daarna qua betrouwbaarheid niet 'je van het' is gebleken, is weer een heel ander verhaal.

Voor 2021 geldt eigenlijk hetzelfde. De motor waarmee teams aan de start van het komende seizoen verschijnen, is weer leidend. Dat betekent dat motorleveranciers hun krachtbron tot de start van volgend seizoen wel degelijk mogen doorontwikkelen. Men mag in 2020 niet met eventuele verbeteringen rijden, maar 2021 starten met een doorontwikkelde versie mag zeer zeker wel. "Motorleveranciers mogen eenmaal per jaar met een nieuwe specificatie van hun motor, de turbo en MGU-H komen in de seizoen 2021, 2022 en 2023. Die specificaties worden daarna bevroren voor het betreffende seizoen." Dat Mattia Binotto heeft aangegeven dat Ferrari voor volgend jaar 'een compleet nieuwe motor' wil bouwen, is dus niet zo wereldvreemd als het misschien klinkt. Voor de jaren 2022 en 2023 geldt hetzelfde. Motorleveranciers mogen hun krachtbron voor aanvang van die seizoenen verbeteren, waarna de doorontwikkeling tijdens het betreffende seizoen weer aan banden wordt gelegd - dan is alleen nog een ingreep aangaande de betrouwbaarheid toegestaan.

Het is afsluitend ook goed om te benoemen dat dit verhaal over de motoren grotendeels losstaat van het token-systeem. Enkel als een doorontwikkelde motor aanpassingen aan de rest van de auto vergt - zoals bij McLaren het geval is door de overstap op Mercedes-power - dan kost het een team tokens. Dat is bij alle andere formaties zeer onwaarschijnlijk. De motoren van die teams worden wel doorontwikkeld, maar aan het design zal weinig tot niets veranderen. Zij kunnen in 2021 met een doorontwikkelde motor aanvangen zonder het verlies van tokens. Die mogelijkheid maakt samen met de tokens en enkele vrijheden op aerodynamisch vlak dat de doorontwikkeling in de Formule 1 niet volledig aan banden is gelegd en dat 2021 geen letterlijke kopie van 2020 hoeft te worden. Of zoals Red Bull-teambaas Christian Horner het samenvat: "De auto zal voor ongeveer zestig procent hetzelfde blijven."