Kalff eert Ratzenberger in nieuw boek: "Ik wil hem niet vergeten"

Dit weekend strijkt het Formule 1-circus, na veertien jaar afwezigheid, weer neer in Imola. De naam Imola is onlosmakelijk verbonden aan het zwarte weekend uit 1994. Binnen twee dagen verongelukten twee Formule 1-coureurs op de baan: Ayrton Senna en Roland Ratzenberger. De een drievoudig wereldkampioen en bij leven al een mythe, de ander in de achterhoede knokkend voor zijn tweede Grand Prix-start.

Roland Ratzenberger, Simtek S941

Roland Ratzenberger, Simtek S941

Sutton Images

Rond het veelbezochte monument voor Senna, aan de binnenkant van de Tamburello-bocht, zullen ongetwijfeld extra bloemen liggen. De sympathieke Ratzenberger mag echter niet vergeten worden. Iemand die daar regelmatig op hamert is Allard Kalff. In zijn boek Kalff. Leven in de racerij, dat vrijdag officieel verschijnt, vertelt Kalff daarom uitgebreid over Ratzenberger, hoe hij hem van nabij leerde kennen en hoe hij die noodlottige zaterdagmiddag, als commentator bij Eurosport, beleefde. Lees hieronder het hoofdstuk dat aan de Oostenrijker is gewijd.

Roland

Begin jaren tachtig was er dat groepje geweest, ik hoorde daar ook bij, van mannen die allemaal autocoureur wilden worden, maar het geld er niet voor hadden. We gingen allemaal werken als monteur, of op circuits of racescholen, om misschien een keer te kunnen racen en om contacten te onderhouden. Ook Roland was lid van die club. Hij had ook nog eens het nadeel dat hij zo groot was en zwaar. Een Formule Ford woog maar 420 kilo, dus als je twintig kilo zwaarder was dan scheelde dat nogal. Roland werkte in Duitsland en ik had hem leren kennen via Rob Potharst, een hele goede Formule Ford-monteur, als-ie tenminste niet dronken was. In 1983 dook Roland ineens op in Engeland. Niet om te racen, maar om rond te kijken. Ik vroeg: waar slaap je? Hij had geen idee. Dus ik zei: slaap maar bij mij dan. Hij betaalde dan het eten, want ja, we hadden allebei geen geld. Maar zo ging dat. Je reed elkaar linksaf de muur in als het moest, maar je hielp elkaar ook als het even kon.

Als Roland in Zandvoort moest racen sliep hij bij ons thuis op de bank

Allard Kalff

In 1984 was ik weer in Nederland en als Roland in Zandvoort moest racen, dan stopte hij altijd bij ons. Dan laadden we bij ons thuis in de tuin de auto uit, kon hij hem daar prepareren. Hij sliep bij ons op de bank en de volgende dag ging hij door naar Zandvoort. Hij had toen dat ongeluk met Bertrand Gachot. Die reed bij Roland achterop en ging een keer of wat over de kop, verloor zelfs zijn helm. Die heeft toen een tijdje niet geracet… Intussen ging Roland naar Engeland om Formule Ford te doen. Hij werd daar al snel een nationale bekendheid. De BBC had een kinderprogramma met Roland the Rat, dus heette hij ook al snel Roland the Rat. Vergeet zijn achternaam niet: Ratzenberger. Ze hebben zelfs een tv-opname met hem gedaan. Reed hij zijn auto plat. Met het linkerachterwiel tegen een vrachtwagen. Maar ook dat was weer goed voor zijn bekendheid. En hij won het Formule Ford Festival, ook nog! Tegen alle verwachtingen in. Maar ja, Roland had geen geld, helemaal niks. Gelukkig had hij via Gerhard Berger een toerwagencontract gekregen, zo werd hij fabrieksrijder bij BMW. Daarna verdween hij naar Japan, toerwagens doen, Sportscars, Formula Nippon. Toen verloren we elkaar een beetje uit het oog. Je had nog geen mobiele telefoon, even appen met Japan was er niet bij. Maar bij de eerste Le Mans die ik met SportNet deed, was hij er ook. Het was zijn tweede Le Mans, met een Toyota. En niks veranderd, gewoon weer supergezellig zitten kletsen. En nog altijd hoopte hij dat hij een keer de Formule 1 zou halen. Dan maar via de Japan-route. Dat was niet zo raar, want in Japan zat veel geld en die Formula Nippon was een gaaf kampioenschap. Lola, Reynard, Dome, allemaal bouwden ze auto’s voor die klasse en er waren ook verschillende bandenleveranciers. In 1994 had Roland ineens het budget bij elkaar om een aantal Grands Prix te rijden. Barbara Behlau, een ietwat excentrieke dame uit Monaco, heeft hem ook nog gesponsord. Dus kwamen we elkaar bij de allereerste Grand Prix van 1994 weer tegen. En daar bleek hij nog altijd die hele mooie, rustige, gezellige, stille Oostenrijker, altijd heel intens en serieus. Hij was ook door zijn Japanse jaren gevormd. Hij had het daar erg naar zijn zin gehad, maar Formule 1 bleef natuurlijk de droom. En ja, dan rij je je dood op een achternamiddag in Imola… Dat gaat helemaal nergens meer over.

Het was al een dramajaar met die Simtek. Bij die eerste race kwam hij niet door de kwalificatie. Hij kon op vrijdag al niet rijden omdat er geen brandblusser in die auto zat. Die was nog onderweg of kwijtgeraakt, zoiets. Roland liet dat allemaal over zich heen komen. Hij begreep het ook wel: het was een nieuw team. En geld was er ook niet. Bij de tweede race in Aïda, in Japan, kende hij de baan goed. Dat was een voordeel. Eindigde hij als elfde en laatste. En daarna Imola. Inmiddels was de druk blijkbaar zo hoog dat hij, toen hij tijdens de kwalificatie een moment naast de baan was gegaan, besloot om door te rijden in plaats van de auto even te laten checken. Toch kijken of je nog snel een goede tijd kon neerzetten. Het leven hangt soms af van simpele beslissingen. Het was natuurlijk een heel raar ongeluk, op een plek waar je normaal gesproken niet crasht. Dus het was meteen duidelijk dat er iets met de auto geweest moest zijn. Later konden ze op de data zien dat hij naast de baan was gegaan. Dat hij daarna nog het grind uit de sidepods had geschud. Ze konden ook zien dat hij ineens heel veel downforce verloor en dat er een hele hoop niet meer klopte. Er bleek een vortex generator afgebroken en misschien een stuk van de voorvleugel. Zo’n vortex generator was een soort halve slang waarmee de lucht langs het voorwiel werd geleid. Die dingen zaten onder de voorvleugel en waren soms wel veertig of vijftig centimeter lang. Het zag er mooi uit, maar het was ook uitermate kwetsbaar. Geen wonder dat Max Mosley ze meteen voor de volgende race verbood.

Ik snap het wel hoor, dat mensen eerder aan Ayrton denken dan aan Roland, maar daarom wil ik hem niet vergeten. Hij was een vriend.

Allard Kalff

’s Avonds ging ik toch maar even bij zijn teamgenoot David Brabham langs. Ik kende David en Lisa goed. Het hele team was in diepe rouw. Ik zag Humphrey Corbett, Rolands engineer. Humphrey was ook de engineer geweest van Paul Warwick toen hij zich doodreed op Oulton Park. Ik weet nog dat Humphrey letterlijk tegen mij zei: ‘Allard, zou het iets met mij te maken hebben?’ Verschrikkelijk. Een surreële situatie. Er was ook jarenlang niemand verongelukt in de Formule 1, tijdens een Grand Prix-weekend. J.J. Lehto was samen met Roland naar Imola gereden, in Rolands Porsche. Die moest hij dan ook maar weer terugrijden naar Monaco. Maar J.J. wist nog niet dat hij zondag ook niet ver zou komen. Hij bleef staan bij de start en Pedro Lamy knalde boven op hem, brokstukken het publiek in. Allemaal van dat soort dingen.

Maar ja, het meest tragische is misschien wel dat veel mensen gemakshalve vergeten dat Roland zich daar op de zaterdagmiddag doodreed, omdat Ayrton Senna de volgende dag verongelukte. Ik snap het wel hoor, dat mensen eerder aan Ayrton denken dan aan Roland, maar daarom wil ik hem niet vergeten. Hij was een vriend. Hij hoorde bij dat groepje Formule Ford-rijders dat het geschopt had tot in de Formule 1, en dat waren er niet veel. Dat vergat je niet. Hij vergat mij ook niet. Het is een apart slag mens, dat nu geen kans van slagen meer heeft. Iemand die in de Formule 4 monteur wordt en zegt dat-ie wereldkampioen Formule 1 gaat worden, wordt nu voor gek verklaard. Zoiets gebeurt niet meer.

Het boek Kalff. Leven in de racerij is vanaf vrijdag te bestellen op de website van uitgeverij Atlas Contact.

Cover van het boek 'Kalff. Leven in de racerij'

De cover van het boek 'Kalff. Leven in de racerij' van Allard Kalff en Koen Vergeer.

Sluit je aan bij de Motorsport community

Praat mee
Vorig artikel Hoe kan Mercedes komend weekend wereldkampioen worden?
Volgend artikel VIDEO: F1 op Imola, rondje onboard met de Ferrari F2007

Beste reacties

Er zijn nog geen reacties. Wil je er één schrijven?

Meld je gratis aan

  • Snel toegang tot je favoriete artikelen

  • Stel alerts in voor breaking news en je favoriete coureurs

  • Laat je horen met de reactiemodule

Motorsport prime

Ontdek premium content
Abonneer

Editie

Nederland