Retro: De zeswieler van Williams die nooit werd ingezet
De Tyrrell P34 zeswieler is bekend bij de meeste Formule 1-fans. Begin de jaren ’80 experimenteerde ook Williams met de onorthodoxe oplossing. Dit is het opmerkelijke verhaal.
The front wheels of the Tyrrell P34
Photo by: Franco Nugnes
Patrick Depailler, Tyrrell P34-Ford Cosworth
Photo by: LAT Images
The front two wheels of the Tyrrell P34 Ford in the paddock
Photo by: LAT Images
During 70 laps, they all tried to push Gilles Villeneuve at fault and pass him; they never could and Gilles went on to win his 6th and last Grand Prix
Photo by: International Press Agency
René Arnoux, Renault RE30 leads Alan Jones, Williams FW07C-Ford Cosworth, Nelson Piquet Brabham, BT49C-Ford Cosworth, Jacques Laffite, Ligier JS17-Matra
Photo by: LAT Images
Omdat het team vastzat aan de standaard DFV-motor, moest de oplossing dus van de aerodynamica van de wagen komen. “We bekeken de luchtweerstand van de wielen en stelden vast dat de achterwielen een enorme weerstand opwekten”, herinnert Dernie zich. “We dachten dat als we een wagen met vier kleine achterbanden zouden maken, de weerstand een stuk lager zou zijn. We namen enkele afmetingen en de zeswieler leverde een grote vermindering op. Het was het equivalent van 160 pk. Daarop begon Patrick aan de versnellingsbak en de achterophanging te werken en ik aan de aerodynamica.”
De Williams FW08D
Ontwerp: Camille De Bastiani
Twee toen nog onbekende ingenieurs droegen hun steentje bij aan het project in de kleine technische afdeling van Williams. “We hadden een jonge ingenieur genaamd Neil Oatley die nog aan het bijleren was. En ik had ook een assistent genaamd Ross Brawn, die me veel heeft geholpen."
Oatley zou later dertig jaar lang verantwoordelijk zijn voor het designteam bij McLaren en was een van de drijvende krachten achter de successen van Ayrton Senna tot Mika Hakkinen. Brawn behoeft ook geen introductie als technisch directeur bij alle wereldtitels van Michael Schumacher en zijn onwaarschijnlijke succes met Brawn GP en Jenson Button in 2009.
Keke Rosberg, 6-wheel Williams FW08B
Photo by: LAT Images
Williams FW08B (6 wheel) and FW08C (4 wheel)
Photo by: Dickie Stanford
Keke Rosberg, 6-wheel Williams FW08B
Photo by: LAT Images
Het jonge, talentvolle team rond Head en Dernie ging aan de slag met de zeswieler en deed enkele opvallende vondsten in het tijdperk van het grondeffect. “De vermindering in luchtweerstand was fenomenaal”, vervolgt Dernie. “Het model in de windtunnel had niet eens een achtervleugel. We gebruikten venturi’s die tot achteraan doorliepen en haalden daar de downforce uit. Volgens enkele simpele simulaties zouden we op Paul Ricard volgas door Signes kunnen bij 320 kilometer per uur...”
Head maakte zich echter ongerust dat de vier kleine achterbanden voor veel onderstuur zouden zorgen in trage bochten. Het team bouwde een testmodel, de Williams FW07D, om het concept ook op circuit uit te kunnen testen. De wagen was een adaptatie van de succesvolle FW07C maar dan met een nieuwe achtertrein met vier aangedreven wielen en een hertekende ophanging en versnellingsbak.
Alan Jones, 6-wheel Williams FW07D
Williams FW08B (6 wielen) and FW08C (4 wielen)
Foto: Dickie Stanford
De eerste test
Alan Jones moet raar hebben opgekeken toen hij in oktober 1981, net na zijn overwinning in de Grand Prix van Las Vegas, terugvloog naar Engeland om de bizar ogende zeswieler te testen op Donington. Op basis van de eerste tests bouwde het team de FW08B, die wagen waarmee het in het seizoen 1982 zou gaan racen. “Jones, Jonathan Palmer, Keke Rosberg en Jacques Laffite hebben met de twee versies van de zeswieler getest”, zegt Dernie. "Wij maakten ons maar zorgen over onderstuur, maar toen Lafitte de eerste keer weer in de pits kwam, was hij erg tevreden. Hij was al vergeten dat de wagen zes wielen had!"
Frank Williams, Frank Dernie en Patrick Head
Photo by: LAT Images
Martin Brundle drives a six-wheeled FW08B
Photo by: Joe Portlock / LAT Images
A six-wheeled Williams FW08 is prepped, as Karun Chandhok, Keke Rosberg and Nico Rosberg watch on
Foto: Sam Bloxham / LAT Images
Felipe Massa met de Williams FW08
Foto: Zak Mauger / LAT Images
De tweede testversie, de FW08B, is nog steeds in goede staat dankzij de afdeling Williams Heritage. Het aparte atelier, gerund door ex-team manager Dickie Standford en Jonathan Williams, de zoon van oprichter Sir Frank en broer van Claire, blijft alle oude wagens van het team onderhouden. Williams Heritage zet de historische bolides vaak in tijdens demonstraties en ook de zeswieler is af en toe nog te bewonderen.
“Het is een geweldige prestatie dat de wagen nog altijd kan rijden”, zegt Dernie. “We hebben er slechts een enkele versnellingsbak voor gebouwd, maar een volledig set onderdelen voor de ophanging en een beperkt aantal reservestukken voor de bak. Meer niet. We zouden net meer onderdelen gaan bouwen toen de zeswieler werd verbannen. Dat was meteen het einde van het project."
Frank Dernie and Felipe Massa, Williams
Foto by: Zak Mauger / LAT Images
Sluit je aan bij de Motorsport community
Praat meeDeel of bewaar dit artikel
Abonneer en krijg toegang tot Motorsport.com met je adblocker
Van Formule 1 tot MotoGP: we brengen het laatste nieuws, diepgaande analyses en exclusieve interviews rechtstreeks uit de paddock. Om ons vak zo goed mogelijk uit te kunnen voeren, worden er op de website advertenties getoond. We merken op dat je een adblocker gebruikt en willen je vragen om deze uit te zetten. Daarnaast geven we je de mogelijkheid om abonnee te worden en voor een klein bedrag te genieten van een advertentievrije website.
Beste reacties