Opvallende sponsoren in F1: Van ABBA tot Bin Laden

Tot eind jaren zestig is reclame een vies woord in de Formule 1. Als echter banden- en brandstofleveranciers Firestone, BP en Shell hun vertrek uit de sport aankondigen omdat ze geen stickers op de auto's mogen hebben, maakt de FIA een opmerkelijke draai. Sponsoring wordt vanaf 1968 toegestaan en dat leidt een revolutie in de sport.

Gold Leaf 

Graham Hill, Gold Leaf Team Lotus

Foto door: David Phipps

Vreemd is het niet, maar Gold Leaf wordt algemeen wel aangemerkt als eerste echte sponsor in de Formule 1. Voor 1968 hadden leveranciers als Firestone, Koni en Shell weliswaar stickertjes op de auto's, maar sigarettenfabrikant Imperial Tobacco ontketent eind jaren zestig een ware revolutie door een merknaam te koppelen aan een van de constructeurs, het indertijd oppermachtige Lotus. Dat team gaat Gold Leaf Team Lotus heten en de auto krijgt die befaamde rood-wit-gouden livery. Sindsdien is sponsoring niet meer weg te denken uit de Formule 1.

Bitten Hisses

Ralf Schumacher, Jordan

Foto door: Ercole Colombo

Tabaksreclame is jarenlang de kurk waarop de Formule 1 drijft. Merken als Marlboro, Rothmans en West steken miljoenen in de sport, maar halverwege de jaren negentig volgt een kentering. In sommige landen wordt tabaksreclame verboden en dat leidt tot creativiteit op de marketingafdelingen van de F1-teams. Bij Jordan wordt het merk Benson & Hedges vervangen door Bitten Hisses met de passende livery van een sissende slang. Later volgen ook Buzzin Hornets, Be On Edge (BensOn Hedges) en Bitten Heroes.

Eiffelland

Rolf Stommelen, Eiffelland March 721

Gunther Hennerici heeft in de jaren zestig en zeventig een fortuin verdiend met de bouw en verkoop van caravans en is gek op autoracen. Hoog tijd dus voor de aanschaf van een eigen Formule 1-team. Hennerici koopt een overtallige March 721, laat die ombouwen door industrieel ontwerper en autobouwer Luigi Colani en schrijft het ding met Rolf Stommelen achter het stuur in voor het seizoen 1972. Zoals wel vaker verliest de geldschieter z'n interesse en na acht races besluit Hennerici dat het mooi is geweest.

Bin Laden

Alan Jones, Williams Racing

Frank Williams verliest begin jaren zeventig op Zandvoort niet alleen zijn goede vriend Piers Courage, maar ook de financiële steun van het Courage-familiekapitaal. Op zoek naar geld komt Williams in contact met Saudische investeerders. Na Saudi Airlines, TAG en Dallah-Avco volgt al snel handelshuis Albilad, eigendom van de dan nog volledig onbekende familie Bin Laden. Drie jaar lang heet het team zelfs even Albilad-Saudi Racing Team. Na twee constructeurstitels vinden de Saudi’s het welletjes en trekt ook de familie Bin Laden zich terug uit de Formule 1.

ABBA

Slim Borgudd, ATS

Slim Borgudd is 34 jaar en in de herfst van zijn carrière als hij in 1981 het aanbod krijgt om Jan Lammers te vervangen bij het kwakkelende ATS. De Zweed is geïnteresseerd, maar moet wel geld meebrengen. Hij klopt aan bij zijn oude vriend Björn Ulvaeus met wie hij ooit een bandje genaamd ABBA heeft opgezet. Björn wil zijn oude drummer best uit de brand helpen en stemt ermee in dat Borgudd de bandnaam op de zijkant van de auto plaatst. Geld levert het Borgudd niet op, maar door de media-aandacht hoopt hij andere sponsoren te strikken.

Lada

Vitaly Petrov, Renault

Jarenlang is het Russische Lada het lelijke eendje van de auto-industrie, maar na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie begint het merk aan een make-over. Het is actief in de rallysport en als in 2010 Vitaly Petrov de allereerste Russische F1-coureur wordt, krijgt Lada een sticker op zijn Renault R30. Niet opmerkelijk want de Fransen zijn op dat moment voor 25 procent eigenaar van AvtoVaZ, het moederbedrijf van Lada. De aankondiging van de sponsordeal wordt gedaan door niemand minder dan de Russische president Vladimir Poetin.

Durex

Rupert Keegan, Surtees

Foto door: Ercole Colombo

Tegenwoordig zouden we er waarschijnlijk onze schouders over ophalen, maar in de jaren zeventig is de entree van condoommerk Durex in de Formule 1 – als sponsor van Surtees – nog een brug te ver. De BBC besluit zelfs om niet langer Grands Prix live uit te zenden en eist van teameigenaar John Surtees dat de naam Durex van de auto's verdwijnt. De voormalig wereldkampioen weigert toe te geven, en pas tegen het einde van het seizoen, met de titelstrijd tussen Niki Lauda en James Hunt op het kookpunt, gaat de BBC alsnog overstag.

Penthouse

Rupert Keegan, Hesketh

Nog zo'n merk dat in de jaren zeventig voor opschudding zorgt. Blootblad Playboy bestaat al sinds de jaren vijftig en is midden jaren zeventig salonfähig. Penthouse is echter net iets ondeugender en daardoor controversiëler. Het wordt in 1976 titelsponsor van Hesketh, het oude team van James Hunt. Aanvankelijk siert één wulpse dame het bodywork van de 308D, maar een jaar later worden er zelfs drie dames op de wagen geairbrusht. In tegenstelling tot de sponsor hierboven heeft de BBC geen moeite met Penthouse.

Rich Energy

Haas F1 Team

Foto door: Joe Portlock - Formula 1

Waar Formule 1-teams in het verleden nog wel eens werden opgelicht door niet of nauwelijks betalende sponsoren, komt die praktijk – door het sluiten van waterdichte deals door duurbetaalde advocaten – bijna niet meer voor. Bijna, want in 2019 gaat Gene Haas nog eens goed de bietenbrug op. De Amerikaan strikt Rich Energy als titelsponsor van zijn F1-team, In plaats van blikjes energiedrank en dollars, levert eigenaar William Storey alleen maar kritiek en worden de rekeningen nooit betaald. Haas neemt al halverwege het seizoen afscheid van Rich.