Hoe Honda handelde: Van GP2 engine tot eerherstel met Red Bull

Het is 27 september 2015. Suzuka is wederom het decor van de Japanse Grand Prix. Voor Honda moet het de mooiste race van het jaar worden, maar het loopt allemaal anders. Sterker nog: er wordt één specifieke uitspraak gedaan die veel langer zal voortleven dan alle actie op de baan. De gevallen wereldkampioen Fernando Alonso is het na een seizoen vol uitvalbeurten en frustraties namelijk he-le-maal zat. "GP2 engine. GP2. Arggh", laat hij zijn team en het mondiale publiek via de boordradio weten. Voor Honda is het de ultieme vernedering in eigen land.

Maar wie was de coureur die Alonso op het bewuste moment inhaalde en de kreet zo mede uitlokte? Juist, ene Max Verstappen. Uitgerekend de man die nu de kar van het Honda F1-project moet trekken. Als diezelfde coureur Honda vijf jaar na dato het ultieme succes kan schenken, zou het verhaal natuurlijk helemaal rond zijn. Maar dat is vanzelfsprekend veel makkelijker gezegd dan gedaan. En toch: we zijn inmiddels wel op het punt aanbeland dat we over een Honda-titel kunnen spreken zonder meteen in een dwangbuis te worden gestopt. Iets dat in 2015 nog volstrekt ondenkbaar was.

Het zegt veel over de ontwikkeling die Honda in de afgelopen jaren heeft doorgemaakt, en dan met name tijdens het seizoen 2019. Maar omdat het woord 'ontwikkeling' nogal een containerbegrip is, is het tijd om wat meer specifiek naar de route richting eerherstel te kijken. Een terugblik op het voorbije jaar van Honda dus. Dat leert ons immers hoe sommige puzzelstukjes voor het 'oogstjaar' 2020 langzaam maar zeker zijn gelegd.

Honda voorzichtig: Japanners hebben lesgeld gegeven

Mede ingegeven door alle woorden van Alonso en de problematiek bij McLaren zette Honda eerst vol in op de betrouwbaarheid. Het gebeurde in eerste instantie door Toyoharu Tanabe eind 2017 over te hevelen van het IndyCar-project en aan boord te halen van de Formule 1. Tanabe staat qua werkwijze bekend om zijn extreme nadruk op betrouwbaarheid. Je kunt zijn aanpak (te) voorzichtig noemen, maar het zorgt anderzijds wel voor een stukje rust in de tent. Verder werd de technische goeroe Yasuaki Asaki teruggehaald en aan het hoofd van de 'Research & Development'-afdeling geposteerd. Het leidde ertoe dat Honda in 2018 al stapsgewijs progressie boekte. Ook dankzij Toro Rosso, dat als een soort proefkonijn fungeerde en allerlei gridstraffen zonder mokken accepteerde.

Tekst gaat verder onder de video:

In 2019 kwam grote broer Red Bull Racing erbij en werden de circuits iets minder als laboratorium gebruikt. Er was immers ook meer druk gekomen om te presteren dan voorheen met Toro Rosso. Desondanks ontving Verstappen nog altijd bovengemiddeld veel gridstraffen in 2019. "Ja, dat is zo. Maar die waren allemaal gericht op het verbeteren van de motor", countert hij desgevraagd. "We wisten dat we achteraan moesten starten of dat we plaatsen achteruit moesten, maar dat hielp ons wel in de volgende races. En het was ook niet zo dat de oude motor volledig versleten was, dus dat is een goed teken voor volgend jaar. Ze hebben echt grote stappen gezet."

Dat laatste gebeurde vooral middels een nieuwe MGU-H, die Honda eind 2018 al ontwikkelde. En middels een nieuwe turbo, die rond de Franse Grand Prix werd geïntroduceerd. Voor beide onderdelen maakte Honda meer dan ooit tevoren gebruik van diens vliegtuigtechniek, waarvoor betrouwbaarheid al helemaal een must is. Het is dan ook geen verrassing dat de Spec 2-motor nog vooral op het verbeteren van de betrouwbaarheid was gericht. Waar de meeste motorleveranciers pas rond de zevende of achtste GP met zo'n eerste upgrade kwamen, bracht Honda deze Spec 2 al mee naar Azerbeidzjan. Juist ja, de vierde ronde van het seizoen.

Sprong in het diepe: de 'onmogelijke' zege in Oostenrijk

Het zou veel zeggen over de verdere doorontwikkeling van Honda in 2019. Want waar rivalen in Frankrijk net hun eerste update achter de kiezen hadden, kwam het Japanse merk daar al met Spec 3 op de proppen. In tegenstelling tot de eerste opwaardering was deze upgrade primair op het verbeteren van de prestaties gericht, het vermogen dus. De betrouwbaarheid leek aardig op orde en dus kon er een tandje worden bijgeschroefd. Voor de voorzichtige Japanners was dit overigens nog wel een hele stap te noemen, een sprong in het diepe. Zeker doordat opschroeven in de McLaren-tijd nog gepaard ging met talloze problemen en dus imagoschade.

Maar ditmaal was alles anders. Het zou juist één van de belangrijkste stappen blijken op weg naar eerherstel. Ook al omdat deze upgrade van Honda samenviel met de progressie die Red Bull zelf maakte. Het is geen geheim dat het chassis begin 2019 niet op orde was en dat Adrian Newey de plank deels had misgeslagen met de veranderde voorvleugel. Als we Helmut Marko mogen geloven, waren die problemen rond de Grand Prix van Oostenrijk pas verholpen.

Niet geheel toevallig ook het moment waarop Honda voor het eerst in dertien jaar weer kon juichen in de koningsklasse. "In eerste instantie dacht ik dat het moeilijk zou worden om in 2019 al te winnen", zou Tanabe daar later over zeggen. "Maar bijna halverwege het seizoen heeft het team het chassis enorm verbeterd en hebben wij ook weer stappen gezet met de motor." Waar Spec 2 dus wat lucht gaf qua betrouwbaarheid, was de Spec 3 pas de 'gamechanger' qua prestaties. Een hele belangrijke bovendien voor het besluit van Honda over diens nabije F1-toekomst.

Het luidde ook Verstappens beste periode van het seizoen in. Na zeges in Duitsland en een pole-position in Hongarije keken sommige volgers al met een schuin oog naar de WK-stand. Het bleek door een matige periode na de zomerstop onrealistisch, maar dat neemt niet weg dat er voor de toekomst wel lichtpuntjes waren. Zo kwam Honda al snel met een Spec 4-motor, die qua vermogen wederom een stap in de goede richting bleek. "We waren bijvoorbeeld heel competitief op Monza, terwijl we dat niet hadden verwacht", ziet ook Verstappen de progressie. De Nederlander zou achteraf erkennen dat hij zijn Spec 4-gridstraf beter op Spa had kunnen pakken, 'maar ja: dat wil je eigenlijk niet voor alle fans'. Een dure keuze, het kostte hem waarschijnlijk een podium in Italië.

De drietrapsraket op weg naar eerherstel

Door een misser met de afstelling in Singapore en wat pech in Japan en Mexico werd de progressie daarna gemaskeerd. Maar de succesvolle slotfase die volgde, heeft toch twee dingen duidelijk gemaakt. Allereerst dat Honda met de verbeterde (en waarschijnlijk kleinere) turbo goed uit de verf komt op hoogte en daarmee één van de traditionele Red Bull-sterktes in stand houdt. En ten tweede dat het gat met Mercedes qua vermogen grotendeels is gedicht. Dat laatste past bij de bredere convergentie die we in 2019 hebben gezien. Renault heeft motorisch ook stappen gemaakt, waardoor de drie merken nu vrij dicht bij elkaar zitten. Enkel Ferrari steekt er motorisch nog bovenuit, maar dat team heeft dan weer hele andere problemen.

Honda heeft deel twee van de 'drietrapsraket' zo succesvol gelanceerd. Het eerste deel bestond immers al uit de speeltuin van Toro Rosso: bijna ongelimiteerd ontwikkelen om de boel op de rit te krijgen. Het tweede deel bestond dus uit het overgangsjaar, waarin er nog steeds een inhaalslag te maken viel, maar er ook moest worden gescoord met Red Bull. Door met Spec 2 de betrouwbaarheid op peil te brengen en daarna gestaag aan de prestaties te werken, is dat aardig gelukt. Het laatste deel van de drietrapsraket moet bestaan uit 'oogsten', idealiter in 2020. Daarvoor moet Honda natuurlijk voortbouwen op het huidige momentum, maar zal men vooral naar Red Bull kijken. Een topwinter in Milton Keynes is broodnodig, omdat daar nog veel te winnen valt.

Tot slot kunnen we die drietrapsraket eigenlijk nog uitbreiden met een vierde stap. Want al het bovenstaande heeft een enorme prijs gehad. Honda heeft met grof geld moeten smijten om de 'GP2 engine' te veranderen in fatsoenlijk materiaal. En als het succes eenmaal daar is, willen de Japanners derhalve de kosten drukken. Dit uitgavenpatroon kan men simpelweg niet tot in de eeuwigheid voortzetten. Het is een stap waarvoor Honda ook met klem naar de FIA en Liberty Media kijkt, bijvoorbeeld om bepaalde componenten qua ontwikkeling te bevriezen of zelfs helemaal te standaardiseren. Het besluit daarover kan weleens cruciaal blijken om Honda al dan niet binnenboord te houden. Maar ach, dat is eigenlijk allemaal voor latere zorg: eerst maar eens zorgen dat alle inspanningen van de afgelopen jaren niet voor niets zijn geweest. Oogsten in 2020 dus.