Oude herinneringen: Hakkinen geeft Senna ‘schop onder de kont’

Hakkinen debuteerde in 1991 op 22-jarige leeftijd bij Lotus in de Formule 1. Bij dat team maakte hij een dusdanig goede indruk dat hij voor 1993 promotie afdwong naar topteam McLaren. Oorspronkelijk als racecoureur, maar door het vastleggen van CART-kampioen Michael Andretti moest de Fin ineens genoegen nemen met de rol van testrijder. De andere cockpit bij McLaren werd namelijk bezet door Ayrton Senna.

Met de illustere McLaren-Honda had Senna tussen 1988 en 1991 drie wereldtitels gegrepen. Na het vertrek van Honda uit de Formule 1, eind 1992, beschikte McLaren in 1993 over een Ford-krachtbron. Niet de Ford-fabrieksmotor die bij Benetton achterin de auto van Michael Schumacher lag, maar een oudere specificatie. Het zorgde voor twijfels bij Senna over de potentie van de McLaren MP4/8 en daarom besloot hij voor 1993 een verbintenis te tekenen waarbij de situatie van race tot race werd bekeken, in plaats van een jaarcontract. Hakkinen moest vanaf de zijlijn toekijken.

Ayrton Senna voor eigen publiek in Brazilië in actie met de McLaren-Ford MP4/8 uit 1993

Foto: Sutton Images

Gelijk sneller dan Senna

Voor de laatste drie races van het seizoen - Portugal, Japan en Australië - mocht Hakkinen alsnog instappen bij McLaren. Niet omdat Senna er klaar mee was - met drie zeges in de eerste zes Grands Prix kende hij juist een uitstekend begin van 1993, al pakte hij daarna in zeven races slechts elf punten, waardoor hij in de titelstrijd veel terrein verloor op rivaal Alain Prost - maar omdat McLaren afscheid had genomen van de slecht presterende Andretti.

Hakkinen maakte gelijk indruk op Estoril. In de eerste kwalificatie - destijds werd er op vrijdag en zaterdag nog telkens één uur gekwalificeerd, waarbij de snelste ronde over die twee dagen per coureur bepalend was voor de volgorde op de startopstelling - gaf Hakkinen slechts 0,002 seconde toe op Senna. Daarmee maakte hij al indruk, maar in de tweede kwalificatie ging hij nog een stap verder door de Braziliaanse legende met 0,048 seconde te verslaan.

“Een verrassing? Zeker!”, grinnikt Hakkinen als hij er nu aan terugdenkt. “Volgens mij waren de wintertests goed voor hem verlopen. Aangezien het dan koel is, voelen de banden zich prettig en raken ze niet zo snel oververhit. Ayrton reed snelle rondetijden en ik denk dat hij zich comfortabel voelde, waardoor hij aangaf: ‘oké McLaren, we gaan ervoor’. In het begin van het seizoen was het ook goed, ook al zag Michael Andretti er niet zo goed uit door de crashes waarbij hij betrokken was.”

“Maar na een aantal races kwam het gevoel dat de wagen eigenlijk helemaal niet zo snel was. Ayrton verloor veel tijd ten opzichte van Alain Prost. Hij zat doorlopend een halve of hele seconde achter Alain. Daardoor verloor hij een groot deel van zijn motivatie”, weet Hakkinen nog. “In aanloop naar Estoril had ik het gevoel dat Ayrton er niet het maximale uithaalde. Zijn teamgenoot pushte hem natuurlijk ook niet, zeker niet tot het uiterste. Maar toen kwam ik naast hem te rijden op Estoril en ik gaf hem een schop onder zijn kont.”

Mika Hakkinen maakt zijn debuut voor McLaren

Foto: LAT Photographic

Eruit met een crash

Senna stond ineens onder druk en crashte zelfs tijdens de warm-up, de ochtend voor de race op Estoril. Later die dag lijnden Hakkinen en Senna zich als respectievelijk derde en vierde op voor de Grand Prix van Portugal, achter Williams-duo Damon Hill/ Prost. Hill had weinig plezier van zijn pole-position: hij bleef staan voor de formatieronde en moest daardoor achteraan beginnen. De pole was derhalve effectief voor Prost, gevolgd door Hakkinen, Senna, Jean Alesi in de Ferrari en Schumacher.

Nadat het licht op groen was gezet, ging Hakkinen vanaf de tweede startrij Prost via de buitenkant voorbij. Het was echter Alesi die een nog betere start had en buitenom in bocht 1 Hakkinen verschalkte voor de leiding. Hakkinen sloot aan op P2, voor Senna, de teruggevallen Prost en Schumacher. Enkele bochten later zag Hakkinen Senna voorbij komen voor de tweede plaats, waarna laatstgenoemde op jacht ging naar leider Alesi. Hakkinen moest een gaatje laten naar het tweetal.

In de negentiende ronde kreeg Hakkinen de tweede positie plotseling terug toen hij Senna voor zich diens Ford-motor zag opblazen. Nadat beide coureurs hun pitstop hadden gemaakt, werkte de Fin met Alesi een fraai gevecht af op de baan. In de 32ste ronde vergaloppeerde Hakkinen zich echter bij het opkomen van het rechte stuk van start/finish, waardoor zijn sterke McLaren-debuut met een klap in de vangrail eindigde. Uiteindelijk pakte Schumacher de winst, door in de laatste 25 ronden de druk van Prost te weerstaan. Laatstgenoemde had niettemin genoeg aan de tweede plek om zijn vierde wereldtitel veilig te stellen.

Ondanks zijn crash had Hakkinen zijn naam definitief gevestigd. Prompt won Senna de laatste twee races van het seizoen. “Volgens mij heeft het hem behoorlijk wakker geschud”, zegt Hakkinen. “Hij was een drievoudig wereldkampioen die gedacht zal hebben: ‘wat komt die blonde Fin mij in vredesnaam een schop onder de kont geven?’. Toen begon het gevecht. Hij begon keihard te werken. Met zijn engineer Giorgio Ascanelli heeft hij vervolgens echt het maximale uit de auto geperst. Na de Grand Prix op Estoril realiseerde ik mij hoe amateuristisch ik toen nog was in vergelijking met Ayrton.”

Mika Hakkinen in gevecht met Jean Alesi

Foto: Sutton Images

“Veel geleerd van Senna”

Vervolgens was het Hakkinen die leerde van Senna. “Absoluut”, beaamt de latere wereldkampioen van 1998 en 1999. “Je moet echt een goed team om je heen hebben. We hadden allebei McLaren om ons heen, maar hij had zijn chief engineer, data engineer, nummer één monteur...het is je manier van werken en welke richting je technisch gezien opgaat met de auto die het verschil maken. Hij focuste zich heel nauwkeurig, zo kon ik zien. Je kan niet in elke bocht perfect zijn, je moet wat concessies doen. Waar je die doet, is cruciaal. Ayrton was daar heel goed in en ik heb veel van hem geleerd. Bijvoorbeeld dat je geen concessies moet doen in een bocht waar je veel tijd kan pakken. Doe het op een punt waar je niet heel veel verliest en vervolgens kan je het compenseren met je talent.”

“Je moet het team doorlopend motiveren. Toen Ayrton naar McLaren kwam, hadden ze de dominante auto. Ze wonnen bijna elke race, ze waren fantastisch”, refereert Hakkinen aan het seizoen 1988. “De situatie in 1993 was daarentegen uitdagend, maar uiteindelijk was de wagen niet slecht, alleen niet fantastisch. Dat zijn de dagen waarop je nog harder moet werken. Goede engineers, goede monteurs, je moet voor iedereen zorgen en ze motiveren. Als je niet succesvol bent, voelen zij zich net zo slecht als jij - verschrikkelijk! Je moet dus een teamspeler zijn en heel hard werken om succesvol te zijn. Destijds was ik van mening dat hij de teamleden soms niet genoeg steunde.”

Op Suzuka, de race na het veelbesproken weekend op Estoril, scoorde Hakkinen zijn eerste podiumplaats in de Formule 1. Hij werd derde achter Senna en Prost. “Dat gaf een ongelooflijk gevoel”, glimlacht Hakkinen. “Natuurlijk was ik er blij mee, al was ik wel pissig - sorry voor mijn taalgebruik - dat ik niet had gewonnen. Het gaf me veel vertrouwen en ik had het gevoel dat ik het team had laten zien dat ik het kon. Dat ik naast deze twee grote kampioenen op het podium stond, motiveerde me.”

Met medewerking van Charles Bradley