Verboden radicale concepten: Het twin chassis van Lotus

Het Lotus van Colin Chapman was in de jaren ’60 en ’70 uitermate succesvol in de Formule 1. Het team introduceerde als eerste een wagen die gebruikmaakte van het grondeffect en was lange tijd pionier op dat gebied. Dat leverde Lotus heel wat prijzen op. 

In dat tijdperk draaide alles om grondeffect. Alle succesvolle wagens waren ontworpen rondom dat aerodynamische principe. Men creëerde grote Venturi-tunnels onder de sidepods tot aan de achterzijde van de bolides. Lotus pionierde met zogenaamde ‘skirts’ vanaf de rand van de sidepod naar beneden. Hiermee werden de tunnels afgesloten waardoor de luchtstroming binnenin verbeterde en de zuigkracht aanzienlijk toenam. Dat resulteerde in meer neerwaartse druk en dus hogere bochtensnelheden. 

Gezien de winst die er te behalen viel, werden de concepten steeds extremer (en daarmee gevaarlijker). 

De Lotus 79 en de werking van het grondeffect

Illustratie: Giorgio Piola

Op deze illustratie van de Lotus 79 zien we dat het team een zo smal mogelijke body wilde ontwikkelen zodat de Venturi-tunnels zo lang en breed mogelijk werden. 

De onderzijde van de Lotus 80

Illustratie: Giorgio Piola

De Lotus 80 met nog langere Venturi-tunnels.

De Lotus 79 en Lotus 80 vergeleken

Illustratie: Giorgio Piola

Een vergelijking van de Lotus 79 en 80 waar de ontwikkeling van het concept goed zichtbaar is.

De Arrows A2 uit 1979

Illustratie: Giorgio Piola

En Arrows zocht de grenzen van het mogelijke op door de motor in de A2 te laten hellen om de breedte van de tunnels te optimaliseren. 

Hoe werkte Lotus’ twin chassis?

Eind jaren ’70 greep het overkoepelend orgaan in: de snelheden namen steeds verder toe en de veiligheid kwam meer en meer in het geding. De skirts werden verboden. Chapman wilde zich niet zonder slag of stoot neerleggen bij de reglementsveranderingen en vond een bijzondere manier om het verbod te omzeilen.

Lotus had eerder al tijd en energie gestoken in een wagen met een dubbel chassis: de 86. Doordat skirts een prima optie waren, werd deze versie nooit gebruikt aangezien het concept minder effectief was dan het enkele chassis. Door de invoering van het verbod op skirts en de invoering van een minimale rijhoogte greep Lotus terug naar het twin chassis-concept. 

De Lotus 88 uit 1981 met het twin chassis-concept

Illustratie: Giorgio Piola

De naam van het concept ‘twin chassis’ zegt al direct hoe het in elkaar zit: het binnenste carrosserie was verantwoordelijk voor de mechanische krachten die op de wagen werden uitgeoefend met daaromheen een chassis voor de aerodynamische krachten. Het omhulsel was bovendien bewegend. Zodra de snelheid toenam, werd het naar beneden gezogen om het effect van de skirts en Venturi-tunnels zo goed mogelijk na te bootsen.

De regelschrijvers kregen al snel lucht van het concept en kwamen met een verbod: ‘aerodynamische onderdelen mogen niet los van de vering van de wagen bewegen’. De bewoording is meerdere keren veranderd maar dit artikel staat nog altijd hoog in het huidige technisch reglement.

Chapman was woedend over de beslissing en ondernam diverse pogingen om alsnog met de 88 aan de start te komen. Keer op keer kreeg hij de deksel op de neus waarna hij uiteindelijk capituleerde en met een conventioneel chassis ging rijden.