Special feature

Hoe Barnard voor een revolutie zorgde in de Formule 1

In 1981 veranderde McLaren-ontwerper John Barnard de Formule 1 met de MP4/1, de eerste wagen met een monocoque uit koolstofvezel. Dit is het verhaal achter die revolutie.

McLaren MP4/1 monocoque

McLaren MP4/1 monocoque

Giorgio Piola

Carbon is nu alomtegenwoordig, maar veertig jaar geleden was niet iedereen ervan overtuigd dat het materiaal geschikt zou zijn voor racewagens. Teams hadden eerder al geëxperimenteerd met het lichte koolstofvezel om gewicht te besparen, maar dan vooral op het koetswerk en niet op structurele onderdelen van de wagen.

John Barnard bracht daar verandering in. De ontwerper begon eind 1979 een onderzoeksproject voor het Project 4 Formule 2-team van Ron Dennis, dat naar de Formule 1 wilde overstappen. Zijn doel? Een wagen ontwerpen die het grondeffect zo goed mogelijk kon benutten. Colin Chapman had namelijk met de Lotus 78 de Formule 1 op stelten gezet met een wagen die dat effect benutte. Het team won in 1977 meteen vijf races. 

John Barnard, John Watson en Ron Dennis

John Barnard, John Watson en Ron Dennis

Barnard zocht naar een antwoord en wist dat zijn nieuwe ontwerp een erg smalle monocoque moest hebben. Daardoor zou er naast het chassis meer ruimte zijn voor bredere venturi-tunnels. Het probleem was het materiaal. Aluminium was veel te flexibel, staal te zwaar. Barnard kwam uiteindelijk uit bij koolstofvezel, maar omdat dat materiaal in de autosport nog onbekend terrein was moest hij externe expertise inschakelen.

Barnard klopte aan bij luchtvaartreus British Aerospace, dat gecharmeerd was van het project maar geen middelen wilde uittrekken om Barnard te helpen. Barnard leerde er wel de ingenieur Arthur Webb kennen, een expert in koolstofvezel. Samen werkten ze aan het ontwerp voor de monocoque, die zou bestaan uit een aluminium honingraatstructuur tussen twee lagen koolstofvezel. Dat ontwerp zou niet alleen gewicht besparen en de stevigheid verbeteren, maar maakte het ook mogelijk om verschillende onderdelen te bevestigen zonder de integriteit van de structuur in het geding te brengen. Zo kon ook de motor aan het chassis bevestigd worden.

Het revolutionaire ontwerp stond op papier, maar moest nog wel geproduceerd worden. Het Project 4-team van Dennis had daar niet de middelen voor. Een zoektocht van Ron Dennis in Engeland leverde ook geen resultaat op.

 

In Amerika had Dennis wel succes. Hercules Aerospace zag wel muziek in een samenwerking. Het gebruikte de mal van het team om op een nauwkeurige manier de koolstofvezel aan te brengen op de aluminiumstructuur. Het eindresultaat werd daarna weer naar Engeland verscheept, zodat de eindconstructie kon beginnen.

Dat project was bijzonder ambitieus voor het Project 4-team van Dennis, dat het als Formule 2-team financieel helemaal niet zo breed had bij de intrede in de Formule 1. Tabaksreus Marlboro, dat het F2-team sponsorde, had Dennis al een keer afgewezen. Marlboro was ook al jarenlang de hoofdsponsor van McLaren. Het merk van Phillip Morris bleef uiteindelijk aan boord, maar wel op voorwaarde dat de twee teams zouden samensmelten. McLaren bleef de naam van het team. Project 4 bleef verder leven in de naam van de wagens van het team, te beginnen met de MP4/1.

Keerpunt

De revolutionaire monocoque van de MP4 bestond uit slechts vijf verschillende onderdelen tegenover meer dan vijftig onderdelen bij een normaal chassis uit aluminium. Bij het debuut van de MP4/1 in 1981 was nog steeds niet iedereen van het nut van carbon overtuigd, maar toen John Watson in Silverstone de Britse Grand Prix won, werden de meningen in de paddock stilaan bijgesteld. 

Het echte keerpunt was de Italiaanse Grand Prix in Monza. Watson ging bij het uitkomen van de tweede Lesmo iets te breed en verloor de achterkant van zijn wagen. Niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk. Watson schoot aan de binnenkant de vangrails in, waarbij de versnellingsbak en achteras van de wagen werden gerukt en aan de overkant terechtkwamen. Watson kon meteen ongedeerd uit de wagen wippen, de monocoque van de MP4/1 bleef intact. Daarmee had koolstofvezel zijn deugdelijkheid bewezen als materiaal voor het chassis. 

Zoals zo vaak in de Formule 1 ging het daarna erg snel. Net zoals iedereen eerder snel op de kar van het grondeffect was gesprongen, werd ook het koolstofvezel chassis binnen de kortste keren de nieuwe standaard in de F1: lichter, stijver en veiliger. Barnard zorgde zo voor een ware revolutie in de autosport.

 

Sluit je aan bij de Motorsport community

Praat mee
Vorig artikel Analyse: De pro's en contra's van een laag budgetplafond
Volgend artikel Analyse: Wordt inhalen volgend jaar nagenoeg onmogelijk in de F1?

Beste reacties

Er zijn nog geen reacties. Wil je er één schrijven?

Meld je gratis aan

  • Snel toegang tot je favoriete artikelen

  • Stel alerts in voor breaking news en je favoriete coureurs

  • Laat je horen met de reactiemodule

Motorsport prime

Ontdek premium content
Abonneer

Editie

Nederland