Interview Helmut Marko: Hoe het risico nemen met Verstappen is beloond

Zoek naar mensen achter het succesverhaal van Max Verstappen en de naam Helmut Marko dringt zich al snel op. De inmiddels 78-jarige Oostenrijker staat in de paddock bekend als rechtdoorzee en spijkerhard - vraag dat maar aan Daniil Kvyat - maar is van onschatbare waarde gebleken in de loopbaan van Verstappen. Zo is het mede aan Marko te danken dat Verstappen als jongste F1-debutant ooit en als jongste racewinnaar in de boeken staat. Er gingen keuzes aan vooraf die Marko veel kritiek hebben opgeleverd, of zoals hij dat zelf verwoordt: "We zijn door zo'n beetje iedereen wel voor gek verklaard." Maar het resultaat mag er zijn: in 2021 is de kroon op het werk gezet en verdient ook zeker Marko de credits. In het gloednieuwe F1-boek 'Formule Max' spreekt Motorsport.com uitgebreid met Marko over de weg naar succes en de opmars van Verstappen.

Eerst maar eens terug naar het prille begin. De befaamde anekdote wil dat u normaal twintig tot dertig minuten met een nieuwe coureur spreekt, maar dat het eerste gesprek met Max Verstappen meer dan een uur heeft geduurd. Klopt dat en zo ja, waarom eigenlijk?

Dat klopt zeker en had vooral met zijn opvallende volwassenheid te maken. Max was tijdens dat gesprek vijftien jaar oud, maar mijn voornaamste conclusie luidde: daar zit een heel jong lichaam, maar iemand die van geest al zeker drie tot vijf jaar verder is. Hij kwam op mij zelfs volwassener over dan veel coureurs van achttien. De Formule 3-races op de Norisring hebben de doorslag gegeven. Na wat we daar zagen, vonden we leeftijd al helemaal niet meer relevant. Ik zag iemand die geestelijk en fysiek klaar was voor de Formule 1 en wel meteen. Zijn leeftijd was slechts bijzaak.

Dat gesprek heeft een vroeg debuut in de Formule 1 ingeluid. Maar heeft Mercedes er ook iets mee te maken gehad? Het is geen geheim dat Toto Wolff Max ook graag wilde binden, maar dat hij eerst een jaartje GP2 in gedachten had. Jullie waren hem te slim af...

Natuurlijk wisten wij dat hij ook met Mercedes sprak, maar bij Mercedes was Max zeker niet zo snel in de Formule 1 gekomen. Zij waren niet bereid om veel risico te nemen met een nieuwkomer en wij wel. Red Bull zit als bedrijf ook anders in elkaar, wij zijn meer van de 'no risk, no fun'-mentaliteit. Dat zie je perfect terug in Max. Maar onze zet was niet zozeer om Mercedes af te troeven hoor, het was vooral omdat ik er honderd procent van overtuigd was dat Max klaar was voor de Formule 1. Nadien is dat ook gebleken en ik moet zeggen: we hebben het qua voorbereiding wel gedegen aangepakt. We hebben hem binnen het reglement zoveel mogelijk testdagen gegeven en hebben ook bewust zijn eerste training gepland op Suzuka. Voor jonge coureurs is dat één van de lastigste circuits van de hele kalender en dat gaf ons meteen een uitgelezen kans om te zien hoe Max in moeilijke omstandigheden uit de verf zou komen. Het is al met al toch een gedegen plan geweest.

Tekst gaat verder onder de foto:

 

Desondanks hebben jullie in de paddock kritiek gekregen van de pers en oud-coureurs als Jacques Villeneuve. Voor 2015 was dat zo en ook tijdens het seizoen na de crash in Monaco. Heeft u zelf ooit getwijfeld of Verstappen, toen nog zonder rijbewijs, te vroeg voor de leeuwen is gegooid?

Nou nee, want in zijn algemeenheid waren de prestaties gewoon prima en die crash in Monaco valt zeker niet alleen Max aan te rekenen. Daar heeft Grosjean ook een rol in gespeeld. In principe is Max op hetzelfde niveau ingestapt als zijn teamgenoot Carlos Sainz, terwijl die al meer ervaring in de juniorklassen had. We hebben nooit getwijfeld aan onze eigen keuzes en ook niet aan de kwaliteiten van Max, al blijft het een gok of coureurs die succesvol zijn in de opstapklassen datzelfde kunnen brengen in de Formule 1. Die garantie heb je nooit, al raakte ik er in het lange gesprek wel behoorlijk van overtuigd dat Max zijn leeftijd vooruit was. De FIA zag dat overigens niet en is zo dom geweest om het hele licentiesysteem aan te passen, waardoor er nooit meer iemand zo jong kan debuteren. Dat vind ik nog altijd onzinnig, in mijn optiek moet je altijd naar de persoonlijkheid van een jonge coureur kijken.

De tweede shock kwam amper twee jaar later met Verstappens promotie naar Red Bull Racing. Daarover bestaan verschillende verhalen in de paddock. Sommigen zeggen dat Rusland de druppel is geweest voor Kvyat, anderen zeggen dat u voordien al met de gedachte liep om Verstappen te promoveren. Wat is waar en vormde dit niet weer een groot risico?

Nou ja, het hele project Max Verstappen is eigenlijk een groot risico geweest! [lacht] Maar nee, met Raymond Vermeulen en Jos had hij natuurlijk wel professionele mensen achter zich staan. Met die achtergrond en gezien zijn prestaties bij Toro Rosso was het ook nu best logisch om hem te promoveren. Behalve met Sergio Perez dit jaar zijn we ook steevast voor coureurs uit onze eigen opleiding gegaan bij Red Bull Racing.

En voor de gang van zaken moeten we eigenlijk nog iets verder terug. Kvyat is naar Red Bull gepromoveerd toen Sebastian Vettel besloot om naar Ferrari te gaan. In het eerste jaar was hij verrassend competitief. Hij versloeg Ricciardo bij vlagen en zat qua pure snelheid op hetzelfde niveau. Maar in het tweede jaar ging het gewoon niet goed. Wij wilden een stijgende lijn van hem zien, maar dat is in het beste geval een stagnatie geweest. Er sloop een bepaalde onzekerheid in waarvan we het hoogtepunt in Rusland hebben gezien. Hij was zichtbaar aangeslagen en hem nog langer in het eerste team laten was contraproductief geweest, ook voor Kvyat zelf. Aan de andere kant hadden we een jonge kerel klaarstaan die het volgens ons wel zou kunnen... Neveneffect daarvan bleek trouwens dat Carlos Sainz vanaf dat moment enorm teleurgesteld was.

Formule Max, hét boek over het Formule 1-seizoen 2021 en de opmars van Max Verstappen, is nu verkrijgbaar!

Dat Verstappen het zou kunnen, is achteraf gebleken, al moest er voordien nog veel gebeuren. Dat begon met een lunch in Graz, al wil de overlevering dat Max er zelf weinig van geloofde...

Dat klopt, ja! Jos had wel door dat er iets speelde en dat Max misschien voor Red Bull zou  rijden, maar Max dacht dat het klinkklare onzin was... Ik heb Jos 's ochtends vroeg gebeld en gezegd dat we elkaar moesten treffen in Graz. Tijdens de lunch die volgde, kon ik niet meteen to the point komen. Tegelijkertijd liepen er in Engeland nog allerlei dingen qua contracten en qua voorbereiding, waardoor ik er een beetje omheen moest praten. Pas aan het eind van die lunch heb ik spijkers met koppen kunnen slaan, toen Max zich al afvroeg waarom hij er überhaupt was. Maar goed, voordat Max naar Graz kwam had hij al wel kunnen weten wat er zou gebeuren, zeker als hij naar Jos had geluisterd. [lacht] Toevallig hebben we het dit jaar tijdens een diner in Austin nog besproken.

De uitkomst van die eerste race voor Red Bull Racing, de welbekende vijftiende mei, kon geen mens bevroeden. Maar hoe heeft u die dag zelf beleefd, ook na alle kritiek?

Nou, ik moet zeggen dat ik wel had verwacht dat Max competitief zou zijn. Hij zat meteen op het niveau van Ricciardo. Maar wat natuurlijk niemand voor mogelijk had gehouden, was dat hij het op versleten banden kon volhouden en dat hij de druk van Raikkonen kon weerstaan. Eigenlijk valt die race goed te vergelijken met de Grand Prix in Austin dit jaar, waar Max het ook in bepaalde bochten rustiger aan heeft gedaan om zijn banden te sparen en zijn tegenstander op te vangen. In Spanje deed hij dat in de laatste sector. Maar goed, om dat ronden lang te doen en zonder ook maar één foutje te maken... Dat blijft voor mij ongelooflijk. Ik weet in ieder geval nog goed dat ik zat te trillen van de spanning. Ik heb ook geen flauw idee hoeveel ronden dat heeft geduurd met Raikkonen in zijn spiegels, maar het voelde voor mij als een eeuwigheid. Na afloop was de ontlading enorm en was het ook emotioneel. We hadden ditmaal weer van alles over ons heen gekregen en werden weer voor gek verklaard. Juist daardoor was de genoegdoening zo groot en voelde het ook een beetje als onze overwinning.

Tekst gaat verder onder de foto:

 

Daarna heeft Max, zeker met de crashes in 2017 en 2018, ook moeilijkere perioden gekend. In hoeverre is de Max Verstappen die we nu zien anders dan de Max Verstappen die in 2016 totaal onverwacht bovenop dat podium stond? Is hij bijvoorbeeld minder agressief?

Hij is iets minder agressief, ja, en kan nu beter naar het grotere plaatje kijken. Dat is een belangrijk verschil. En als we het toch over de race in Austin hebben, dan weet ik zeker dat hij in 2016 nog niet zijn verlies had genomen in de eerste bocht. Max wilde in de beginjaren op ieder moment en onder alle omstandigheden het snelst zijn. Inmiddels heeft hij geleerd om dat te doseren en te leveren als het echt moet. De discrepantie is trouwens dat hij die volwassenheid tijdens zijn allereerste race voor Red Bull al wel liet zien. Nog een belangrijk verschil is: als we een paar jaar geleden een probleem hadden tijdens een vrije training, dan explodeerde Max nog wel eens en liep hij te schelden door de pitbox. Dat ongeduld nam hij soms ook mee de baan op, bijvoorbeeld als een achterblijver niet snel genoeg aan de kant ging. Nu is Max veel rustiger. Hij presteert constant en ook nog eens op een uitzonderlijk hoog niveau. Hij is echt een buitengewone coureur.

Sterker nog: hij lijkt amper nerveus of druk te voelen. Dit jaar heeft hij meerdere keren gezegd 'of ik nou eerste of tweede word in het kampioenschap, het zal mijn leven niet veranderen'...

De koelheid waarmee hij dit jaar heeft aangepakt, vind ik inderdaad indrukwekkend. Nerveus is sowieso het verkeerde woord bij Max. Hij voelt wel een bepaalde druk hoor, maar kan die goed onder controle houden. Op bepaalde momenten is er absoluut wel spanning, maar daarvoor hebben wij een heel goed team staan en heeft zijn race-engineer GP [Lambiase] ook een hele goede relatie met hem. Die heeft ook de autoriteit om Max soms duidelijk te zeggen welke kant we op gaan. Dus ja, Max is uiteindelijk ook maar een mens en je merkt de spanning zeker wel, maar nervositeit in de zin dat het zijn prestaties of zijn aanpak beïnvloedt, nee, dat is bij hem niet te zien.

Meer over Helmut Marko, de stormachtige carrière van Max Verstappen en het Formule 1-seizoen 2021 lees je natuurlijk in het nieuwe boek Formule Max. Het werk over het gedenkwaardige titeljaar van de Nederlander is vanaf vandaag overal te koop en online te bestellen.

FormuleMax