Hoe een overschrijding van het budgetplafond de F1-titelstrijd kan beslissen

Kan het Formule 1-wereldkampioenschap 2022 gewonnen of verloren worden achter de groene tafel? Volgens de financiële reglementen van de FIA is die kans aanwezig wanneer een F1-team het budgetplafond overschrijdt. Niemand weet echter exacte welke straffen op welk moment worden uitgedeeld, aangezien er geen precedent is. 

Er is een lange lijst met mogelijke straffen opgesteld. Deze kunnen uitgedeeld worden wanneer teams niet tijdig hun financiële cijfers overleggen, of wanneer er bewust geprobeerd wordt om uitgaven te verdoezelen. Totaal verschillende overtredingen met heel andere consequenties. 

Op dinsdag maakte de FIA voor de eerste maal melding van een overtreding, zij het een kleine. Williams kreeg een boete van 25.000 dollar nadat de financiële jaarcijfers over 2021 niet op tijd waren ingeleverd. In dit geval ging het om een vrij onschuldig vergrijp, maar wat als het budgetplafond - al dan niet bewust - wordt overschreden? 

Straffen bij het overschrijden van het F1-budgetplafond

Dergelijke gevallen worden gemeld bij het Cost Cap Adjudication Panel (CCAP): een groep van zes tot twaalf rechters die zijn aangewezen door de FIA en de teams. Zij duiken in de kwestie en doen uitspraak, al kan dat aangevochten worden bij het International Court of Appeal. 

Het overschrijden van het budgetplafond - al dan niet bewust door een team dat in een felle strijd om de titel verwikkeld is, of iets wat later uit nader onderzoek naar boven komt - wordt verdeeld in twee categorieën. De grens ligt op 5 procent van het budget. Een overschrijding van het limiet die binnen deze marge valt, wordt gezien als ‘minor overspend’. Alles daarboven valt onder de noemer ‘material overspend’. Dergelijke gevallen worden veel serieuzer genomen.

Die 5 procent is een aanzienlijk bedrag. De teams moeten zich in 2022 houden aan een budget van 141,2 miljoen dollar (het plafond van 140 miljoen plus 1,2 miljoen voor de 22e race). Een overschrijding van 5 procent komt neer op zo’n 9,8 miljoen dollar. Daarmee kan een team heel wat nieuwe onderdelen ontwikkelen, in potentie voldoende om het verschil te maken tussen het winnen en verliezen van de titel.

Nicholas Latifi, Williams FW44, maakt een pitstop

Foto: Sam Bloxham / Motorsport Images

De regels schrijven voor dat er bij een overtreding van minder dan 5 procent de CCAP “een financiële en/of kleine sportieve straffen kan uitdelen”. In het eerste geval gaat het om een boete die per geval bepaald zal worden. De grote teams hebben over het algemeen meer geld beschikbaar dan er uitgegeven mag worden, dus dat zal weinig pijn veroorzaken. Een sportieve straf kan een stuk pijnlijker zijn. Een van de opties is een publiekelijke reprimande. Dat klinkt misschien niet ernstig, maar zal voor een grote fabrikant als Mercedes toch ietwat gênant zijn.

Heftigere straffen kunnen bestaan uit het afnemen van punten uit het constructeurs- of coureurskampioenschap. Dat kan directe gevolgen hebben voor de eindstand in het WK. Een schorsing van een of meerdere trainingen van een raceweekend, maar niet de race zelf, behoort ook tot de mogelijkheden. Dan zijn er tot slot nog straffen voor toekomstige seizoenen. Zo kan het budgetplafond voor het volgende jaar van een bepaald team worden teruggebracht, of krijgt men minder testmogelijkheden.

Grotere overtredingen

Maar wat gebeurt er als een team het budgetplafond met meer dan 5 procent overschrijdt en dus in de ‘material penalty’-zone uitkomt? In dat geval staat één ding zeker vast: de CCAP zal punten uit het constructeurskampioenschap aftrekken. Daarbovenop kunnen nog financiële en andersoortige sportieve straffen volgen. Alle straffen die hierboven genoemd zijn behoren tot de mogelijkheden, met uitzondering van de publiekelijke reprimande. Er is ook een aantal zwaardere sancties aan het keuzemenu toegevoegd: een schorsing van een of meerdere races tot een volledige diskwalificatie uit het kampioenschap. 

Charles Leclerc, Ferrari F1-75, voert het veld aan na de start

Foto: Steven Tee / Motorsport Images

Het blijft afwachten hoe de CCAP een keuze maakt uit de diverse straffen die opgelegd kunnen worden. De regels maken in elk geval duidelijk dat de omstandigheden een rol zullen spelen, zo bleek uit het geval met Williams. Als je samenwerkt met de CCA en de auditors van de FIA, en open en eerlijk bent, kom je er waarschijnlijk beter vanaf. Verzwarende factoren zijn onder meer "elk element van kwade bedoelingen, bedrog, opzettelijk verzwijgen of fraude, gebrek aan medewerking, meerdere overtredingen binnen het jaar en de omvang van de overtreding”. Er zijn ook verzachtende omstandigheden, zoals de staat van dienst qua naleving van de regels, volledige en onbelemmerde medewerking en het belangrijkste: onvoorziene gevallen van overmacht.

Overmacht

Kunnen de teams de wereldwijde inflatie, aangewakkerd door de situatie in Oekraïne, aanwijzen als overmacht? De formaties zijn zich ongetwijfeld bewust van deze 5 procent marge, maar niet welke straffen opgelegd worden. Het is en blijft dus een gok om het budgetplafond te overtreden, ook al zou je binnen die marge blijven. Dat erkent Ferrari-teambaas Mattia Binotto: “In de reglementen is een drempel van 5 procent opgenomen. Als je binnen die marge blijft, wordt het gezien als een lichte overtreding. Maar wat is een lichte overtreding in het geval van overmacht? Wat beslissen de FIA en de stewards in dat geval over de strafmaat? Geen idee. Maar ik denk niet dat het voor ons - en voor veel teams - mogelijk is om er simpelweg binnen te blijven. Het is geen goede en correcte beslissing om nu mensen te gaan ontslaan. Het is al bijna zomer. Voordat je dat georganiseerd hebt en kunt doen, weegt het voordeel niet meer op tegen de toegenomen prijzen en kosten.” De Italiaan gaat ervan uit dat zonder verdere aanpassingen meerdere teams het plafond zullen overschrijden. “Maar wat zijn de gevolgen? Ik denk dat veel teams te hoog eindigen. En dat is simpelweg een slechte zaak voor de financiële reglementen. We moeten even een stap terug zetten, op adem komen, wat meer de tijd nemen en proberen het voor de komende jaren beter op poten te zetten.”

Christian Horner en Mattia Binotto

Foto: Carl Bingham / Motorsport Images

Red Bull-teambaas Christian Horner komt met een intrigerende opmerking: “Ik denk dat alle grote teams dit jaar die 140 miljoen gaan overschrijven. Er is een grens van 5 procent voor een lichte overtreding. Welke straf staat erop voor iemand die er 4,9 procent overheen gaat, en welke straf voor een overtreding van 4,7 procent? Dit kan een beslissende factor worden in het kampioenschap.”

De teambazen van de topteams hebben in de media en in onderlinge overleggen al veelvuldig gesproken over de mogelijkheid om het budgetplafond te overschrijden. De CCAP komt daardoor in een lastig parket. Zij zullen na afloop van het seizoen als alle cijfers zijn aangeleverd nog straffen moeten gaan uitdelen. Hoe gaan ze om met het feit dat alle teams al het gehele jaar weten dat ze de grens niet gaan halen? En worden teams met een lagere overschrijding minder zwaar bestraft dan anderen? De grote vraag is of de CCAP genoeg lef heeft om na het seizoen punten af te trekken in beide kampioenschappen. Vergeet niet dat deze jury onafhankelijk handelt, niet gelieerd is aan de FIA en dus geen bagage uit het verleden heeft. Maar het afnemen van een wereldtitel zou in alle gevallen een zeer lastige beslissing zijn. Aan de andere kant zijn er in het verleden sporters geweest maanden of zelfs jaren later hun prijzen moesten inleveren vanwege bijvoorbeeld verbeterde dopingtests. Het is nooit te laat om valsspelers te bestraffen.

Gokken de topteams erop dat iedereen het budgetplafond overschrijdt maar binnen die 5 procent bandbreedte blijft, waardoor er geen (zware) straffen worden uitgedeeld die invloed hebben op de WK-stand? Het lijkt erop dat dat het geval is.

Het veld van achteren gezien bij de start

Foto: Jerry Andre / Motorsport Images