Hoe de FIA achter Crashgate kwam, maar geen actie kon ondernemen

In een recent interview met F1-Insider liet voormalig Formule 1-baas Bernie Ecclestone weten dat in zijn ogen Lewis Hamilton geen zevenvoudig, maar zesvoudig wereldkampioen is. Dit omdat de titel van 2008 volgens hem aan Felipe Massa toebehoorde door de controversiële Grand Prix van Singapore dat jaar. Renault-coureur Nelson Piquet jr. kreeg toen de opdracht van teambaas Flavio Briatore om zijn bolide in de muur te zetten zodat teamgenoot Fernando Alonso optimaal kon profiteren van de safety car. De Spanjaard won vervolgens de race en pas een jaar later kwam, door Piquet, aan het licht wat zich in Singapore afspeelde.

F1 Crashgate: de delicate kwestie uitgelegd

Ecclestone onthulde dat hij en FIA-president Max Mosley in 2008 al op de hoogte waren van het valsspelen van Renault, maar dat zij geen actie ondernamen om zo de Formule 1 voor een 'enorm schandaal' te behoeden. "We hadden toen genoeg informatie om de zaak te onderzoeken. Volgens de statuten hadden we de uitslag in Singapore onder deze omstandigheden moeten schrappen, waardoor deze niet mee zou tellen voor het kampioenschap. Dan was niet Lewis Hamilton, maar Felipe Massa kampioen geworden", aldus Ecclestone.

Dat was voor Massa genoeg aanleiding om te onderzoeken welke stappen hij kan ondernemen om de F1-titel van 2008 alsnog op te eisen, liet hij in gesprek met Motorsport.com weten. Mocht het tot een juridische strijd komen, dan zou dat volgens Massa vooral om gerechtigheid gaan, niet om winstbejag. Volgens de ex-Ferrari-coureur zou er alleen gerechtigheid zijn als het resultaat van de Grand Prix van Singapore van 2008 geschrapt wordt, waardoor de titel naar hem zou gaan. Hij noemde het bovendien 'erg triest' om erachter te komen dat die race 'gestolen' was. Wel weet hij dat het een lastige zaak is, aangezien er in de FIA-statuten destijds stond dat er na het uitreiken van de kampioenstrofee niks meer aan het resultaat van het kampioenschap veranderd kon worden tenzij er sprake van doping zou zijn geweest.

De uitspraken van Ecclestone, die dus in 2008 een schandaal wilde voorkomen door het onder het tapijt te vegen, leiden vijftien jaar later tot ophef. Want waarom heeft de FIA niet ingegrepen terwijl het destijds wel wist van het valsspelen van Renault? Die vraag werd interessant genoeg enkele jaren geleden grotendeels beantwoord in de documentaire 'Mosley: It's Complicated', waarin voormalig wedstrijdleider Charlie Whiting en Max Mosley geïnterviewd werden. Veel van hun woorden kwamen niet in de definitieve versie van de documentaire aan bod, maar Motorsport.com kreeg destijds de volledige interviews te zien. Deze bevestigden wanneer de FIA ervan op de hoogte was en waarom er niet direct iets mee gedaan werd.

Max Mosley in de documentaire over zijn leven, 'Mosley: It's Complicated'.

Bekentenis

Dat Piquet jr. opzettelijk crashte in de Grand Prix van Singapore, werd Whiting pas duidelijk gemaakt bij de Grand Prix van Brazilië van 2008, het toneel van de titelbeslissende race tussen Massa en Lewis Hamilton.

Whiting, die in 2019 vlak voor het nieuwe seizoen overleed, legde uit: "Er waren een paar complottheorieën na de race, maar niets van grote substantie. Maar in Brazilië sprak ik met Nelson Piquet [sr.]. Ik was een paar jaar zijn monteur en we waren goede vrienden. Hij kwam naar me toe in mijn kantoor en we hadden een gesprek. Toen deed hij plots de deur dicht. Hij hield zijn voet tegen de deur zodat niemand naar binnen kon komen. Toen vertelde hij me wat er in Singapore was gebeurd. Het was gericht op Flavio, want hij zei in essentie: 'Flavio liet mijn jongen crashen.' Ik zei toen: 'Wauw, dit is behoorlijk serieus.' Ik wist niet aan wie hij het nog meer had verteld, maar hij zei: 'Houd dit voor je.' Toen hij dat deed, wist hij dat ik het aan Max zou vertellen."

Whiting's omschrijving van de gebeurtenissen werd destijds ondersteund door Piquet sr. zelf, die in 2009 aan onderzoekers bevestigde dat hij Whiting voor het eerst had ingelicht. "In Brazilië sprak ik met Charlie", werd Piquet geciteerd. "Ik haalde hem erbij en zei: 'Kijk, wat kan er met Nelson gebeuren als ik dit ter sprake breng?' En ik was bang om de carrière van Nelson te verpesten."

Gebrek aan bewijs

Whiting liet Mosley weten wat Piquet sr. had verteld, maar de FIA besloot niet meteen een formeel onderzoek in te stellen. Mosley, een voormalig advocaat, zei dat de FIA, ondanks het verhaal van Piquet sr., geen aanklacht kon indienen omdat er geen concreet bewijs was dat Piquet was opgedragen opzettelijk te crashen. "Dit [Piquet die met Whiting sprak] bevestigde wat ik al vermoedde, en het bevestigde ook wat veel andere mensen vermoedden", zei Mosley tegen de documentairemakers. "Maar natuurlijk zei ik het tegen niemand anders, want er was geen bewijs. Toen werd Nelson jr. ontslagen door het team", doelde Mosley op de zomer van 2009. "Nelson sr. kwam me opzoeken in Monaco en vertelde het verhaal. Ik zei niet dat ik het al wist, ik zei alleen dat het verschrikkelijk was."

Mosley legde uit dat hij toen senior onderzoekers aantrok om Piquet jr. te interviewen voor een formele verklaring over wat er was gebeurd. Maar zelfs dat vond hij niet genoeg om actie te ondernemen. "We hadden een verklaring, een ondertekende verklaring van hem", voegde Mosley toe. "Maar dat was natuurlijk lang niet genoeg, want ik wist dat, zelfs als ik deze verklaring met het hele verhaal zou overleggen, en Nelson jr. zou getuigen, de verdediging zou zijn: 'We hebben hem net ontslagen. Hij is gewoon hatelijk. Hij probeert alleen maar problemen te veroorzaken.'"

Interviews GP België

Mosley vertelde dat er pas genoeg voor een zaak was toen de FIA onderzoekers en advocaten naar de Grand Prix van België van 2009 had gestuurd om vertegenwoordigers van het Renault-team te ondervragen. "Ze werden de paddock in gesmokkeld", vertelde Mosley. "Ik wist dat niemand moest weten, zelfs Bernie niet, dat zij er waren. Als Flavio erachter was gekomen, had hij de hele zaak kunnen sluiten."

Terwijl die interviews in Spa de FIA er uiteindelijk van overtuigden dat het genoeg had om het voor te leggen aan de FIA World Motor Sport Council, boden ze ook wat inzicht in hoeveel Alonso wist. "De eerste persoon die zij opriepen was Alonso, en hij ontkende alle kennis van wat er gebeurd was", legde Mosley uit. "Veel mensen denken waarschijnlijk dat Alonso het wist, maar het is interessant dat de hoofdinspecteur, die een enorme ervaring had in het ondervragen van mensen, me vertelde dat hij ervan overtuigd was dat Alonso de waarheid sprak. Dus dat was prima."

"Maar de volgende die ze opriepen was Pat Symonds, omdat hij een van de vier mensen was die betrokken was. En Pat is natuurlijk een volkomen eerlijk persoon. Toen hem de voor de hand liggende vraag gesteld werd, antwoordde hij: 'Ik kan die vraag niet beantwoorden.' Natuurlijk was dat zo goed als een bekentenis. Dus toen riepen we Flavio op bij het World Council en de rest is een soort van geschiedenis. Ze werden verbannen enzovoorts."

Hoewel het duidelijk is dat de FIA er zeker van wilde zijn dat ze al het nodige bewijs had alvorens actie te ondernemen, zal voor Massa de echte vraag nu zijn of hij gelooft dat het bestuursorgaan van de autosport eerder had kunnen optreden toen het voor het eerst lucht kreeg van wat er was gebeurd.