Coureurs moeten politieke statements voortaan door FIA laten goedkeuren

Uit een nieuwe versie van de International Sporting Code blijkt dat coureurs vanaf 2023 geen politieke statements meer mogen maken zonder dat de FIA hiervoor toestemming heeft gegeven. In artikel 12.2.1 lid n staat dat het volgende niet is toegestaan: "Het doen en tonen van politieke, religieuze en persoonlijke statements of uitspraken die in strijd zijn met de neutraliteit van de FIA zoals vastgelegd in haar statuten, tenzij vooraf schriftelijk goedgekeurd door de FIA voor internationale competities of door de ASN [de nationale sportautoriteit] voor nationale wedstrijden binnen hun jurisdictie."

"De International Sporting Code is vernieuwd in overeenstemming met de politieke neutraliteit van de sport. Het past bij het universeel basisbeginsel van de Olympic Movement, vastgelegd in de Ethische Code van het Internationaal Olympisch Comité (IOC), en het universaliteitsbeginsel van artikel 1.2", aldus een woordvoerder van de FIA. "Bovendien zal de FIA, zoals bepaald in artikel 1.2 van de FIA-statuten, de bescherming van de mensenrechten en de menselijke waardigheid ondersteunen. De FIA  zal zich verder onthouden van discriminatie op basis van ras, huidskleur, geslacht, seksuele geaardheid, etnische of sociale afkomst, taal, godsdienst, filosofische of politieke overtuiging, gezinssituatie of handicap in al haar activiteiten en in alle acties. Tot slot zal de FIA zich richten op ondervertegenwoordigde groepen om zo een inclusieve cultuur te creëren met een evenwichtige vertegenwoordiging van geslacht en ras.”

In de afgelopen paar Formule 1-seizoenen hebben diverse coureurs statements gemaakt. Zo kwam Lewis Hamilton in 2020 tijdens de Formule 1 Grand Prix in Mugello met een T-shirt op het podium waarop stond: 'Arresteer de agenten die Breonna Taylor hebben vermoord.' Op de achterkant stond een foto van haar gezicht en de tekst: 'Noem haar naam.' Taylor was een donkere medisch ingenieur uit Louisville, Kentucky in de Verenigde Staten. De politie schoot haar neer nadat deze een huiszoekingsbevel had verkregen in het kader van een drugsonderzoek. Haar vriend Kenneth Walker schoot met een pistool op de politie in de veronderstelling dat het indringers waren. De politie schoot terug. Taylor werd acht keer geraakt en overleed in haar huis aan haar verwondingen. Walker trof onlangs een schikking met de autoriteiten over deze zaak.

Tekst gaat verder onder de foto

Lewis Hamilton draagt een T-shirt met het gezicht van Taylor.

Foto: Mark Sutton / Motorsport Images

De actie van Hamilton leidde tot maatregelen van de FIA. De autosportbond paste de event notes aan voor de Grand Prix van Rusland om herhaling te voorkomen. De coureurs kregen te horen dat hun racepak op het podium en tijdens de interviews na de race tot de nek dichtgeritst moet blijven. Dit werd ook vastgelegd in het sportieve reglement van de Formule 1.

Sebastian Vettel overschreed meermaals deze regel door kleding te dragen waarop aandacht werd gevraagd voor milieu- en politieke kwesties. Bij de Grand Prix van Hongarije in 2021 kreeg de Duitser een reprimande omdat hij een T-shirt met de tekst 'Same Love' droeg en dit niet uittrok tijdens het volkslied. In Canada 2021 droeg hij een shirt waarop stond 'Stop met het delven van teerzanden - Canada's klimaatmisdaad.' Dit was in verband met het winnen van olie uit de teerzanden in Alberta. De tekst stond ook op zijn helm tijdens de eerste dagen van het raceweekend, alvorens hij voor de race terugkeerde naar zijn normale helm. Dit wekte de indruk dat hij hierop was aangesproken door F1 of zijn team, al werd dat ontkend.

Het is onduidelijk waarom de FIA nu met deze strenge maatregel komt, al heeft de bond in het verleden laten zien in zijn algemeenheid weinig op te hebben met politieke uitspraken. Meestal ging het dan om acties op het podium. In 2006 kreeg de organistor van de Turkse Grand Prix een boete van vijf miljoen dollar nadat de toenmalige Turks-Cypriotische leider Mehmet Ali Talat de beker van de winnaar uitreikte en geïntroduceerd werd als de president van de Turkse Republiek Noord-Cyprus, die alleen door Turkije wordt erkend. Het circuit van Jerez in Spanje verloor zijn plaats op de F1-kalender nadat de lokale burgemeester in 1997 ongepland op het podium verscheen.

De FIA heeft aan de International Sporting Code toegevoegd dat coureurs zich strikt aan de podiumprotocollen moeten houden. De rijders ontvangen een straf als er sprake is van "het niet naleven van de instructies van de FIA [...] tijdens officiële ceremonies bij een wedstrijd die meetelt voor een FIA-kampioenschap."

Tekst gaat verder onder de foto

Sebastian Vettel draagt een T-shirt met 'Same Love' in Hongarije.

Foto: Jerry Andre / Motorsport Images

Vertrek van FIA-president 

Daarnaast voert de FIA nog een belangrijke wijziging door. Het is voor teams verboden om binnen een half jaar na vertrek een voormalig FIA-president of plaatsvervangend president voor Sport in dienst te nemen. Artikel 9.17 stelt: "Een deelnemer aan een FIA-kampioenschap mag geen beroep doen op de diensten van een voormalig FIA-president of voormalig plaatsvervangend president voor Sport bij de FIA (hetzij als werknemer, op huurbasis, als consultant of anderszins) totdat zes maanden zijn verstreken na de datum waarop zij niet langer de functie van FIA-president of plaatsvervangend president voor Sport hebben. In alle gevallen mag elke deelnemer, voor onbepaalde tijd, niet profiteren of gebruikmaken van vertrouwelijke informatie die door een voormalig FIA-president of voormalig plaatsvervangend president voor Sport tijdens hun mandaat is verkregen."