FIA circuit licenties: Eisen om een F1-race te organiseren, potentiële circuits

Alle officiële FIA-races - van Formule 1 tot Rallycross en alles daartussen - vinden plaats op een circuit dat een licentie verkregen heeft. Banen waar de F1 actief is hebben de hoogst mogelijke licentie nodig, lagere kampioenschappen kunnen plaatsvinden op locaties met een minder hoge status. Dat hangt allemaal af van de snelheid van de wagens en de daaraan verbonden veiligheidseisen. 

De hoogste categorie is Grade 1 en dit loopt door tot Grade 6 (de laagste categorie). Een Grade 1-licentie is benodigd om een Formule 1-race te mogen organiseren. Er zijn veel criteria waaraan een circuit moet voldoen om zo’n Grade 1-licentie te krijgen: de baan moet aan diverse eisen voldoen, maar dat geldt ook voor de faciliteiten voor de teams en de fans. Voordat zo’n licentie wordt uitgedeeld, komt de FIA op locatie een uitgebreide inspectie verrichten. Hoe hoger de licentie, hoe hoger de fee die een circuit moet betalen om zo’n stempel te krijgen. Momenteel zijn er 37 circuits (en in totaal 45 lay-outs) in 24 landen die een F1 Grand Prix mogen organiseren.

Licentie categorieën 

Om een Grand Prix te mogen organiseren, moet een circuit voldoen aan de voorwaarden van de FIA. Dit is een boekwerk van honderden pagina’s, met daarin alles van de afmetingen van het circuit tot het type medicijnen dat in het medisch centrum op het complex beschikbaar moet zijn. 

Simpel gezegd worden de verschillende categorieën bepaald op basis van het gewicht van de auto afgezet tegen het vermogen dat zij leveren. F1-wagens produceren vandaag de dag zo’n 1.000 pk en wegen minimaal 749 kilogram, dus daarvoor is een Grade 1-licentie nodig. In kampioenschappen waar de bolides zwaarder zijn en minder vermogen hebben, is een lagere licentie voldoende. Wanneer een circuit over een Grade 1-status beschikt, mogen automatisch ook alle lagere kampioenschappen er in actie komen, met uitzondering van Grade 6. Die licentie is gericht op off-road competities. 

Zodra een licentie is afgegeven, is deze over het algemeen voor drie jaar geldig. Dit wordt gemeten vanaf de datum van de laatste inspectie. Ovals zoals in de IndyCars gebruikt worden zijn komen over het algemeen niet door de FIA-keuring. 

Max Verstappen, Red Bull Racing RB16B Lewis Hamilton, Mercedes W12, Valtteri Bottas, Mercedes W12 en Charles Leclerc, Ferrari SF21 bij de start van de race

Foto: Mark Sutton / Motorsport Images

Op welke circuits kan de F1 racen?

Bijna alle circuits op de F1-kalender voor 2021 beschikken over de noodzakelijke Grade 1-licentie die benodigd is om een Grand Prix te mogen organiseren. Het Jeddah-circuit in Saudi-Arabië heeft als enige nog niet de benodigde papieren, want de baan is nog niet klaar en dus nog niet officieel gekeurd. Er is echter ook een aantal circuits met een Grade 1-status waarop niet geracet wordt.

Daarvan maakte de F1 in 2020 en 2021 gebruik, toen het kampioenschap op zoek moest naar alternatieven voor circuits die door de coronapandemie geen Grand Prix konden huisvesten. De Grade 1-licentie houdt in dat een circuit aan alle eisen voldoet om een GP te organiseren, maar vanwege kosten, planning, gebrek aan interesse of andere redenen niet op de kalender staat.

Door de coronacrisis kon de FIA enkele circuits niet bezoeken om de licentie te verlengen. Daardoor verloren vijf circuits in 2020 hun Grade 1-status:

• Chang circuit, Thailand
• Circuit Ricardo Tormo, Spanje
• Circuit Gilles Villeneuve, Canada
• Shanghai International Circuit, China
• Sepang International Circuit, Maleisië

Dit houdt niet in dat er nooit meer een race kan plaatsvinden op deze circuits. De banen kunnen de licentie verlengen als ze voldoen aan de eisen. De FIA zal door de coronapandemie ook iets soepeler omgaan met het verlengen van licenties. 

De volledige lijst met circuits die een F1-race kunnen organiseren:

Circuitafmetingen

Er zijn geen regels waarin voorgeschreven hoe een circuit eruit moet zien, maar er zijn wel enkele eisen waaraan een circuit moet voldoen. Zo mogen rechte stukken bijvoorbeeld niet langer zijn dan 2,0 kilometer en moet een baan minimaal 3,5 kilometer lang zijn. De enige uitzondering is de Grand Prix van Monaco, op een baan van slechts 3,337 kilometer lengte. Bovendien wordt aangeraden om het circuit niet langer te maken dan 7 kilometer. 

Permanente circuits moeten op alle punten minimaal 12 meter breed zijn, al zijn er uitzonderingen voor tijdelijke circuits en banen waarop regelmatig nationale kampioenschappen plaatsvinden. Neem het stratencircuit in Baku: dat is op het smalste punt slechts 7,6 meter breed. De startopstelling moet minimaal 15 meter breed zijn. Deze breedte moet aangehouden worden in de eerste bocht om het risico op chaos in de eerste ronde te verkleinen. De eerste bocht moet over een afstand van minder dan 300 meter minimaal 45 graden van richting veranderen. 

De auto’s op de grid moeten exact 6 meter uit elkaar staan, al is deze afstand voor de Formule 1 8 meter. De FIA schrijft voor dat de afstand tussen de startstreep en de eerste bocht “bij voorkeur” minimaal 250 meter bedraagt. 

Ook aan de pitstraat worden eisen gesteld: minimaal 12 meter breed en evenwijdig aan het rechte stuk met de start-finish streep. De in- en uitgang van de pitstraat mogen niet op de racelijn liggen om te voorkomen dat wagens elkaar tegenkomen wanneer een coureur na zijn pitstop terugkeert op de baan. 

De FIA stelt ook eisen aan de hellingsgraad van het circuit. Dit moet geschikt zijn voor het vermogen van de wagens. De hellingshoek op start-finish mag niet meer zijn dan 2 procent en verandert idealiter niet in hevige remzones of in bochten waarin stevig geaccelereerd wordt. De banking mag niet meer dan 5,7 graden bedragen, al maakt de FIA ‘uitzondering voor speciale gevallen’. Dat is in Zandvoort het geval, waar bochten 3 en 14 sinds de verbouwing beschikken over een banking van 18 en 19 graden. Het Grand Prix-circuit op de Indianapolis Motor Speedway heeft een bocht van 9 graden.

Voor de rally- en autocross gelden andere regels: deze circuits moeten een lengte hebben tussen de 800 en 1.400 meter en een breedte tussen de 10 en 25 meter.

Bandenstapels

Foto: Mark Sutton / Motorsport Images

Baanafzetting

De FIA schrijft voor dat de lay-out van het circuit, ligging, racelijnen, snelheid en structuren buiten het circuit inachtgenomen moeten worden wanneer men bepaalt welke eerstelijns baanafscheiding geplaatst wordt. Een baanafscheiding is bedoeld om de energie van een wagen op snelheid te absorberen, een uitloopzone is bedoeld om de rijder de ruimte te geven zijn wagen weer in het juiste spoor te brengen. Deze uitloopstroken kunnen variëren van 30 tot 100 meter diepte, afhankelijk van de bochtensnelheid. 

Er zijn geen regels aangaande het type baanafscheiding in een bocht of aan het einde van een recht stuk, maar de FIA adviseert gras, geasfalteerde uitloopstroken, baanafscheidingen, energieabsorberende baanafscheidingen of een combinatie van deze opties. Waar het risico op een crash laag beschouwd wordt, is een verticale afzetting zoals een metalen vangrail nodig. In de zones waar het risico hoger ligt, zoals aan het einde van het rechte stuk, moeten modernere afzettingen die energie absorberen worden gebruikt. Het meest voorkomende type is de ‘Tecpro barrier’, gemaakt van een combinatie van schuim en staal. Deze kunnen als puzzelstukjes op elk soort circuit geplaatst worden. 

Een van de voorwaarden van de FIA om een licentie uit te delen is dat het asfalttype, vangrails, bandenstapels, baanafzettingen, kerbs, waterafvoer, paden voor baanposten en grindbakken regelmatig worden gecontroleerd en onderhouden. Adequate bescherming voor toeschouwers en tribunes moeten eveneens geplaatst worden.

Drainage

Circuits worden doorgaans zo ontworpen dat het regenwater op natuurlijke wijze wegloopt. Op de rechte stukken schrijft de FIA een hellingshoek van 0,9 tot 1,7 graden voor. Op circuits waar het alom bekend is dat regenwater op de baan blijft staan, kunnen organisatoren groeven in het asfalt aanbrengen om het water weg te voeren.

Het medisch centrum

Foto: Mark Sutton / Motorsport Images

Medisch centrum

Coureurs lopen het risico om bij een zware crash serieuze verwondingen op te lopen. Daarom is op circuits met een Grade 1- tot Grade 4-licentie een permanent medisch centrum vereist. Grade 5 en Grade 6 hebben voldoende aan een tijdelijke faciliteit. 

Voor de Formule 1, WEC en WTCR-evenementen moeten er minimaal twee artsen die bekwaam zijn in reanimatie en minimaal twee chirurgen aanwezig zijn in het medisch centrum. Eén moet bekwaam zijn in de eerste behandeling van brandwonden, een ander moet expert zijn in wervelkwetsuren en hersenschuddingen. Meerdere leden van het medisch team moeten Engels kunnen praten en allen moeten ervaring hebben met het behandelen van traumapatiënten. Er worden ook eisen gesteld aan het medisch materiaal dat beschikbaar is. Zo moet er materiaal zijn om de luchtweg van een coureur vrij te maken, apparatuur om bloedingen te stelpen, mechanische beademing en hartmonitoren en veel meer. Zuurstof, een wervelplank, röntgen- en echo-apparatuur staan ook op de lijst. 

De FIA heeft bovendien een lijst met medicatie die aanwezig moet zijn, onder meer voor de behandeling van ademhalingsproblemen, hart- en vaatziekten, epilepsie en nog veel meer.

Andere eisen

De FIA heeft een formule bedacht voor het bepalen van het maximum aantal auto’s (N) dat mag deelnemen aan een race, afhankelijk van de lengte (L) en breedte (W) van het circuit, de duur van de race (T) en de klasse (G) van de wagens. Al deze factoren resulteren in een getal waarop deze formule kan worden opgelost. Deze formule ziet er als volgt uit: N = 0.36 x L x W x T x G.

Als voorbeeld pakken we de 6 uur van Silverstone: 0,36 x 17 x 10 x 1,4 x 0,7 = 59.976. Dat houdt in dat 60 wagens aan de start mogen staan van een WEC-race op Silverstone. Het maximum aantal auto’s in de vrije training ligt 20 procent hoger dan het aantal dat mag deelnemen aan de start. Deze formule geldt echter niet voor de Formule 1. Daar worden de eigen reglementen gebruikt om het aantal deelnemers vast te stellen. 

De FIA schrijft ook voor dat de advertentieborden langs de baan stabiel en goed bevestigd moeten zijn. Ze mogen in geen geval het zicht van de rijders of officials belemmeren. Het baanoppervlak mag niet voorzien zijn van advertenties en advertenties of verf op de uitloopzones mogen geen invloed hebben op de slipweerstand in het geval van een crash.

Buiten de baan moeten publieke gebieden toegankelijk zijn voor mindervalide bezoekers. Als minimumeis schrijft de FIA een tribune voor mindervaliden voor, speciale toiletfaciliteiten, gereserveerde parkeerplaatsen en verharde paden voor rolstoelen.

Video: De aanleg van de kombocht op Circuit Zandvoort