F1-comebacks van wereldkampioenen: Soms succesvol maar vaker niet

De reden voor een coureur om na een (succesvolle) periode in de Formule 1 een comeback te maken zijn natuurlijk per persoon verschillend, maar over het algemeen is er een rode draad van ‘het niet klaar zijn’ met de sport. Dat geldt zeker voor de coureurs die onvrijwillig stopten met Formule 1 zoals Nigel Mansell, wiens salarisonderhandelingen mislukten, Alain Prost - die nog vóór het einde van een seizoen werd ontslagen - en Juan Manuel Fangio - die een jaar moet missen omdat hij herstellende was van een zwaar ongeluk. In dit artikel zetten we de comebacks van wereldkampioenen die Fernando Alonso voorgingen op een rijtje.

Niki Lauda

 

Na twee wereldtitels in 1975 en 1977 en zijn legendarische comeback na zijn vreselijke ongeluk op de Nürburgring in 1976, verlaat Niki Lauda Ferrari aan het einde van 1977. Hij heeft zich voortijdig teruggetrokken uit de laatste Grand Prix van 1976, waardoor James Hunt met één punt verschil de wereldtitel wint. Lauda geeft eerlijk toe dat zijn terugtrekking niets te maken heeft met een mechanisch defect, maar dat hij het in de stromende regen te gevaarlijk vindt om verder te rijden. Dit wordt hem niet in dank afgenomen door Enzo Ferrari. De relatie tussen beiden raakt daarmee ernstig bekoeld in 1977 en Lauda verlaat Ferrari met een tweede wereldtitel, terwijl er nog twee races te gaan zijn.

Vanaf 1978 rijdt Lauda voor Brabham, dat motoren geleverd krijgt van Ferrari's aartsvijand Alfa Romeo. In 1978 kan Lauda niet meestrijden om de wereldtitel, hoewel hij nog wel twee races weet te winnen. In 1979 is de Brabham echter kansloos voor zeges. Met nog twee races te gaan stopt hij plotseling met racen om een luchtvaartmaatschappij op te zetten. Na ongeveer twee jaar, en het succesvol opzetten van zijn vliegmaatschappij ‘Lauda Air, zoekt Niki Lauda weer een nieuwe uitdaging. Voor het seizoen 1982 tekent hij bij McLaren dat op dat moment een rol in het middenveld vervult. Datzelfde jaar weet Lauda de Grands Prix van Long Beach en Engeland te winnen. In 1983 kan McLaren met haar atmosferische motoren geen vuist maken naar turbo-teams als Ferrari, Brabham en Renault, maar in 1984 wordt Lauda met vijf zeges wederom wereldkampioen. Ondanks dat de McLaren’s in 1984 tot de beste wagens van het veld behoren, is het voor Lauda zeker geen makkelijk verkregen wereldtitel aangezien hij felle tegenstand krijgt van teamgenoot Alain Prost.

Alain Prost

 

De talentvolle Fransman mist nipt de wereldtitel in 1983 en 1984, maar wordt in 1985, 1986 en 1989 wel wereldkampioen. De periode tussen 1988 en 1990 worden gekenmerkt door zijn felle strijd, op en naast de baan, met Ayrton Senna. Prost verslaat zijn rivaal in 1989, maar moet zijn meerdere erkennen in Senna in 1988 en 1990. In 1990 is 'Le Professeur', om maar niet meer met Senna te worden geconfronteerd, verhuisd van McLaren naar Ferrari. Hoewel Prost het Senna moeilijk kan maken op weg naar zijn tweede wereldtitel, blijkt de Braziliaan niet te verslaan.

In 1991 kan Prost echter geen vuist maken naar Senna. Dit komt grotendeels door de Ferrari, die een stuk minder competitief is dan de Ferrari van het jaar ervoor. Alain Prost wint in 1991 geen enkele race en uit op een bepaald moment openlijk kritiek op de moeilijk handelbare Ferrari: "Ik zou eigenlijk de dikke armen van een vrachtwagenchauffeur moeten hebben om deze logge wagen te besturen". Deze uitspraak wordt hem niet in dank afgenomen en met nog één race te gaan in 1991 wordt hij ontslagen.

Het contract dat hij voor 1992 heeft bij Ferrari wordt ontbonden hetgeen de Fransman voor een nieuw probleem plaatst. Alle topteams hebben hun rijdersbezetting voor 1992 al vastgelegd, waardoor hij noodgedwongen een sabbatical neemt. In 1993 is Prost terug bij Williams en haalt met zeven overwinningen zijn vierde wereldtitel. Zijn laatste race in Australië dat jaar is memorabel. Winnaar Ayrton Senna doet, op het podium, een handreiking naar Alain Prost die als tweede over de finish komt en de oude vete lijkt bijgelegd.

Kimi Raikkonen

 

Na zijn wereldtitel in 2007 rijdt Kimi Raikkonen nog twee seizoenen bij Ferrari ,voordat hij aan het einde van 2009 besluit te stoppen met Formule 1. In 2010 en 2011 komt de Fin uit in het wereldkampioenschap rally. In 2012 keert de Fin terug in de Formule 1, dat doet hij bij Lotus. Raikkonen kan geen rol spelen in de strijd om het wereldkampioenschap, maar wint wel de Grand Prix van Abu Dhabi. Dankzij deze overwinning en een derde plaats in de eindstand van 2012 kan Raikkonen terugkijken op een redelijk succesvolle comeback. Het volgende jaar behaalt hij ook nog een zege in de Grand Prix van Australië en verdient een stoeltje bij Ferrari. Een serieuze gooi naar de wereldtitel is in de jaren hierna niet haalbaar. Na vijf jaar verkast hij naar middenmoter Alfa Romeo, waarvoor hij nu nog altijd actief is.

Mario Andretti

 

Na diverse successen in de IndyCar wordt Italo-Amerikaan Mario Andretti in 1978 wereldkampioen Formule 1. Na drie moeizame jaren zonder overwinningen bij Lotus en Alfa Romeo keert hij in 1982 terug naar de Verenigde Staten waar hij weer IndyCar rijdt. In datzelfde jaar verliest Ferrari haar sterrijders Gilles Villeneuve en Didier Pironi bij gelijksoortige ongelukken in België en Duitsland. Villeneuve overleeft zijn crash niet, terwijl Pironi zwaargewond raakt. Op thuisgrond in Monza wil Ferrari haar fans een plezier doen en besluit de Amerikaan met Italiaanse ‘roots’ Mario Andretti te vragen om een race voor het steigerende paard te rijden.

De verwachtingen zijn niet heel hoog gespannen. Met 42 jaar is Andretti zeker niet meer de jongste en zijn resultaten van de laatste drie jaar Formule 1 zijn, mede door slecht materiaal, niet om over naar huis te schrijven. Vriend en vijand zijn dan ook met stomheid geslagen als Andretti de wagen op pole-position voor de race neerzet. Een slechte start voorkomt een serieuze kans op een overwinning, maar Andretti weet nog als derde te eindigen. Na Italië rijdt hij nog één race voor Ferrari waarin hij uitvalt, alvorens definitief terug te keren naar de Verenigde Staten. Daar wordt hij in 1984 nog kampioen in de IndyCar.

Alan Jones

 

In 1980 wordt de Australiër Alan Jones wereldkampioen met Williams. Het is tevens de eerste rijderstitel voor het roemruchte Britse team. In 1981 behaalt Jones nog twee overwinningen, maar moet hij Nelson Piquet en teamgenoot Carlos Reutemann voor zich duldden in de eindstand. Aan het einde van dat seizoen kondigt Jones, vrij plotseling, zijn vertrek uit de Formule 1 aan om in 1982 toerwagens te gaan racen. Een ietwat overhaaste beslissing, zo blijkt al in 1983 als hij een race rijdt voor Arrows op het stratencircuit van Long Beach. Temeer omdat Jones nog herstellende is van een beenbreuk. Met nog zeventien ronden te gaan moet hij opgeven vanwege fysieke uitputting.

Jones kan niet voldoende sponsorgeld meebrengen om nog meer races voor Arrows te rijden en keert pas in 1985 weer terug in de Formule 1 bij het Team van Beatrice-Lola, zij het slechts voor drie races. In 1986 bestaat de rijdersbezetting uit Alan Jones en Patrick Tambay, maar beide coureurs kunnen geen potten breken in de Lola. Niet alleen ontbreekt het de wagens aan snelheid maar ook de betrouwbaarheid is vaak ver te zoeken, hetgeen resulteert in vele uitvalbeurten. Het beste resultaat voor Jones is de vierde plaats in de Grand Prix van Oostenrijk in 1986.

Jacques Villeneuve

 

Ook Jacques Villeneuve’s comeback in 2004 valt tegen. Na zijn wereldtitel in 1997 rijdt Villeneuve van 1999 tot en met 2003 zijn vruchteloze seizoenen bij BAR Honda. In 2004 zit Villeneuve zonder werkgever en wordt tegen het einde van het seizoen bij Renault binnengehaald als vervanger voor de in ongenade gevallen Jarno Trulli. Villeneuve heeft de grootste moeite met de Renault en als enige wapenfeit kan hij laten noteren dat hij de finish haalt. Daarna volgt nog anderhalf seizoen met magere resultaten bij Sauber, voordat het Formule 1-avontuur definitief is afgelopen.

Michael Schumacher

 

Als Michael Schumacher aan het einde van 2006 stopt met Formule 1, is hij nog zeer competitief en strijdt hij dat jaar ook mee voor de wereldtitel. Veel insiders zijn dan ook verbaasd over zijn beslissing om te stoppen. Misschien nog wel meer opzien baart zijn bekendmaking in 2009 dat hij in 2010 terugkeert bij het team van Mercedes. Schumacher is inmiddels 41 jaar oud en Mercedes is, in de Formule 1, een relatief nieuw team dat aan het einde van 2009 de inboedel van het Brawn GP-team heeft overgenomen. Hoewel de conditie van Schumacher na een intensief trainingsprogramma goed is, moet de Mercedes nog doorontwikkeld worden. Dat is te merken aan de resultaten. Teamgenoot Nico Rosberg behaalt ook geen overwinning, maar rijdt wel een aantal maal naar het podium, iets wat de Duitser niet lukt. Alleen in de Grand Prix van Europa in 2012 weet Schumacher met een derde plaats het podium te halen. De totale resultaten van de drie seizoenen van zijn comeback blijven beperkt tot het zo nu en dan sprokkelen van een paar punten.

Nigel Mansell

 

Bij de Brit Nigel Mansell zou je kunnen spreken van zowel een geslaagde alsmede een mislukte comeback. In 1992 wordt de besnorde Brit met overmacht wereldkampioen Formule 1 in de superieure Williams. Aan het einde van dat seizoen wil Mansell onderhandelen over een hoger salaris, maar teambaas Frank Williams stopt de onderhandelingen en besluit het contract niet te verlengen. Omdat de plaatsen bij alle topteams voor 1993 dan al zijn vergeven, besluit de geliefde rijder zijn geluk te beproeven in de Verenigde Staten in de IndyCar. Daar wordt hij direct kampioen.

In het begin van seizoen 1994 verongelukt Ayrton Senna. Met het vertrek van Alain Prost aan het einde van 1993 zit de Formule 1 nu zonder (ex-) wereldkampioenen. Formule 1-baas Bernie Ecclestone oefent daarom druk uit op Frank Williams om Nigel Mansell (voor een paar races) terug te halen. Mansell rijdt in 1994 nog in de IndyCar en kan daarom niet een volledig seizoen rijden, maar tijdens de Grand Prix van Frankrijk stapt Mansell voor het eerst sinds 1992 weer in een Formule 1-wagen en maakt daar een ijzersterke indruk door de wagen op de eerste startrij neer te zetten. In de race valt hij uit met versnellingsbakproblemen. Mansell komt in 1994 nog drie keer aan de start met Williams. In de GP van Europa valt hij uit en in Japan wordt hij niet onverdienstelijk vierde. De laatste race van het seizoen is er spektakel als Michael Schumacher en Damon Hill elkaar uitschakelen bij een botsing. Mansell, die op het moment van de botsing derde ligt, geeft de leiding niet meer uit handen en wint zijn 31^e en, naar later blijkt, laatste Grand Prix.

Zo indrukwekkend als zijn comeback is in 1994, zo teleurstellend is zijn seizoenstart bij McLaren in 1995. Vanaf dat jaar rijdt McLaren met motoren van Mercedes, maar de motor en de wagen moeten vanaf de grond af worden ontwikkeld en de wagen is verre van competitief. Mansell is in zijn jaar IndyCar de nodige kilo’s aangekomen, maar ook blijkt de cockpit voor zijn lichaamslengte te klein te zijn. Hierdoor mist Mansell de eerste twee races van het seizoen. In de derde race van het seizoen wordt hij tiende. Een positie die in deze tijd nog geen punt oplevert. Ook in Spanje komt hij nog aan de start, maar in de race valt hij uit. Mansell lijkt geen zin meer te hebben om een wagen vanaf de beginfase te testen en door te ontwikkelen. In onderling overleg met McLaren wordt besloten om het contract van Mansell per direct te ontbinden.

Juan Manuel Fangio

 

De legendarische Argentijn Juan Manuel Fangio maakt in 1953 een comeback na een zware crash in 1952, waarbij hij zijn nek breekt. Fangio wordt in 1951 voor het eerst wereldkampioen. In 1953 is Alberto Ascari, net als in 1952, oppermachtig maar toch weet hij viermaal naar het podium te rijden met een overwinning in de Grand Prix van Italië als hoogtepunt. De Argentijn sluit 1953 af als tweede in de eindstand en daarmee maakt hij een zeer geslaagde comeback. In de jaren daarna, van 1954 tot en met 1957 wordt Fangio maar liefst vier keer wereldkampioen. Dit doet hij achtereenvolgens met Mercedes, Ferrari en Maserati.

Omdat Maserati aan het einde van 1957 stopt met Formule 1 zit de legendarische rijder voor 1958 zonder werkgever. De andere teams waarmee hij in het verleden wereldkampioen werd, Alfa Romeo en Mercedes, hebben zich teruggetrokken uit de racerij en nadat hij na onenigheid met Enzo Ferrari het steigerende paard de rug toekeerde aan het einde van 1956 kan Fangio ook niet meer terecht bij de Scuderia. Hierdoor zit de Argentijnse wereldkampioen zonder team voor 1958. Fangio koopt daarom zijn Maserati waarmee hij in 1957 wereldkampioen werd, maar het zelf prepareren en transporteren naar de verschillende races vallen de inmiddels 46-jarige zwaar. Fangio maakt het seizoen 1958 niet af en stopt nadat hij nog in twee races aan de start gekomen is. In zijn laatste Grand Prix in Frankrijk wordt hij nog vierde. Winnaar Mike Hawthorn haalt hem, uit respect, niet in waardoor Fangio nog in dezelfde ronde finisht. Op zijn leeftijd, in een zelf geprepareerde wagen, is een vierde plaats zeker een goed resultaat te noemen, maar Fangio ziet dit anders. Hij weet dat zijn tijd geweest is en tegen zijn monteur zegt hij alleen maar ‘het is klaar’. Fangio houdt woord en zal nooit meer aan de start verschijnen van een Formule 1-race.

Door Taco van der Zant