F1-schandalen: Spygate - of hoe McLaren honderd miljoen dollar lichter werd

Het is niet ongebruikelijk om in de gemechaniseerde sport leentjebuur te spelen bij de concurrentie. Vaak gebeurt dit legaal, maar soms gaat het om echte, keiharde industriële spionage en dat speelt onder andere rond Spygate, de controverse die in 2007 mogelijk zelfs Lewis Hamilton zijn eerste titel kost.

Hoofdpersonen in deze saga zijn Ferrari-medewerker Nigel Stepney, zijn McLaren-collega Michael Coughlan en diens vrouw Trudy. Stepney werkt in 2007 al enkele jaren voor de Scuderia, maar mist een promotie en wil er even tussenuit. "Ik ben momenteel niet blij met de situatie binnen het team", laat hij destijds weten. "Idealiter zou ik graag binnen Ferrari een nieuwe werkomgeving willen hebben, maar als zich een kans voordoet bij een ander team, zou ik dat zeker overwegen." Ferrari weigert Stepney tegemoet te komen, maar wil hem ook niet laten gaan en aldus ontstaat een conflict dat uitmondt in een schandaal dat uiteindelijk McLaren miljoenen zal kosten.

Nigel Stepney

Foto: Ferrari Media Center

Kopieermachine

Stepney is zo geïrriteerd dat hij een stapel van bijna achthonderd A4-tjes met technische informatie van Ferrari doorspeelt aan McLaren-collega Michael Coughlan. Niet netjes, maar zolang Coughlan er niets meedoet kan het nauwelijks als bedrijfsspionage worden betiteld. Dat wordt anders als de vrouw van Coughlan – al dan niet in opdracht van Coughlan zelf – met de stapel A4-tjes naar een copyshop in Woking gaat om kopieën van de documenten te maken. Een medewerker van de kopieerwinkel ruikt onraad als hij stempels van Ferrari ziet en trekt aan de bel.

Bij McLaren schrikken ze zich rot. Er wordt een intern onderzoek gestart, maar het team concludeert dat "er geen intellectueel eigendom van Ferrari is overgedragen aan andere leden van het team of verwerkt in [onze] auto's." De zaak dreigt met een sisser af te lopen, maar inmiddels heeft ook de FIA lucht gekregen van de rel. De autosportfederatie start een eigen onderzoek en komt tot de conclusie dat McLaren weliswaar in het bezit is geweest van de documenten, maar dat er geen bewijs is dat de informatie ook daadwerkelijk gebruikt is. Op 7 juli besluit de FIA dan ook om geen straf uit te delen, maar de organisatie behoudt zich wel het recht voor om de zaak te heropenen, mochten er nieuwe bewijzen boven tafel komen.

Alonso vs Hamilton

Die nieuwe bewijzen komen er en wel op een uiterst curieuze manier. Begin augustus wordt op de Hungaroring de Grand Prix van Hongarije verreden. McLaren-coureurs Fernando Alonso en Lewis Hamilton krijgen het daar met elkaar aan de stok nadat Hamilton een teamorder negeert. Het leidt tot ruzie tussen de twee coureurs, waarop teambaas Ron Dennis Alonso tot de orde roept. De Spanjaard is zo kwaad dat hij dreigt om zijn e-mailverkeer met Coughlan en testcoureur Pedro de la Rosa openbaar te maken. Wat er in die mailwisseling staat is niet bekend, maar Dennis reageert als door een adder gebeten en informeert direct FIA-president Max Mosley over de kwestie.

(Tekst gaat door onder afbeelding)

Fernando Alonso en Ron Dennis

Foto: Lorenzo Bellanca / Motorsport Images

De zaak blijft sluimeren tot de FIA op 5 september 2007 laat weten dat er nieuw bewijsmateriaal is en dat de zaak heropend zal worden. Het nieuwe bewijsmateriaal blijkt te bestaan uit e-mails van iemand binnen McLaren aan Bernie Ecclestone, die de e-mails vervolgens heeft doorgespeeld aan de FIA. Alonso, Hamilton en ook De la Rosa worden opgeroepen om een verklaring af te leggen, met de belofte dat ze niet persoonlijk aansprakelijk gesteld zullen worden, mocht er iets illegaals worden gevonden.

Wat de coureurs hebben verklaard is niet openbaar gemaakt, maar aan het einde van het seizoen wordt McLaren uit het constructeurskampioenschap geschrapt en als klap op de vuurpijl krijgt het team ook nog eens een boete van honderd miljoen dollar. Het schandaal krijgt vervolgens nog een staartje als McLaren op zijn beurt Renault van spionage beschuldigd. Er is voldoende bewijs voor een hoorzitting en in december 2007 wordt vastgesteld dat Renault inderdaad de sporting code heeft overtreden, maar tot een straf komt het niet.

Raikkonen lachende derde?

Complotdenkers denken dat Spygate er mede de oorzaak van is geweest dat Hamilton niet al in 2007 wereldkampioen wordt. De rookie leidt het kampioenschap voor de seizoensafsluiter in Brazilië met vier punten. Maar zijn team maakt tijdens de race op Interlagos een paar cruciale fouten waardoor hij slechts als zevende over de finish komt en de titel met één punt verschil naar Kimi Raikkonen gaat. McLaren zou er bewust een zooitje van hebben gemaakt om zo de aandacht af te leiden van de auto van dat jaar.

(Tekst gaat door onder afbeelding)

Kimi Raikkonen, Ferrari op het podium

Foto: Sutton Images

Een kampioenschap van Hamilton had veel aandacht gegenereerd. Niet alleen voor de coureur zelf, maar ook voor de MP4-22 en dat zou misschien tot een nieuw en veel diepgravender onderzoek van de FIA hebben geleid, iets waar Dennis schijnbaar niet op zat te wachten. Veelzeggend is het cryptische antwoord dat Hamilton in 2012 gaf op de vraag of Brazilië 2007 puur pech was of dat er destijds meer aan de hand was. "Ik wist het toen niet, maar nu wel. Het is niet iets waar ik over kan praten."