F1-schandalen: Rubbergate - hoe Amerikanen hun liefde voor Formule 1 verloren

Dat de Formule 1 in de Verenigde Staten in de lift zit is een understatement. Met Grands Prix in Austin, Las Vegas en Miami, een eigen F1-team (en potentieel een tweede op komst) is de sport aan de andere kant van de oceaan populairder dan ooit. Dat is wel eens anders geweest, vooral na de United States Grand Prix van 2005 is Formule 1 in de VS op sterven na dood.

Het is 2005 en de Formule 1 heeft niet één, maar twee bandenleveranciers. Michelin levert rubber aan zeven teams, BAR Honda, Renault, Williams, McLaren, Sauber, Red Bull en Toyota, terwijl Bridgestone met Jordan, Minardi en Ferrari drie klanten heeft. Simpelweg banden leveren is er echter niet bij: beide bandenproducenten gaan volop mee in de ontwikkelingsoorlog die ook dan al de koningsklasse in z’n greep houdt. Er zijn nog weinig regels omtrent de samenstelling van het rubber, dus de concurrentie tussen Michelin en Bridgestone levert een competitie binnen een competitie op, waarbij Michelin vooral steun krijgt van Renault en Bridgestone Ferrari als klankbord heeft.

Belangrijk om te weten is dat de FIA in 2005 een nieuwe bandenregel invoert. Om de snelheid te verlagen moeten de coureurs tijdens de kwalificatie en race met een en dezelfde set banden rijden, bandenstops zijn dus uit den boze (in tegenstelling tot bijtanken dat wel is toegestaan). Een coureur mag op vrijdag vier verschillende compounds testen, maar moet zaterdagochtend een keuze moet maken uit twee compounds. Die coureur kan dan één set gebruiken voor de zaterdagtraining voordat hij de set gebruikt die hem van de eerste kwalificatie tot het einde van de race zal brengen.

Het directe gevolg is dat Michelin en Bridgestone gedwongen worden hardere compounds te produceren. Die gaan langer mee, maar hebben minder grip en zijn moeilijker onder controle te houden, vooral tegen het einde van de race met slijtage en lichter wordende auto’s.

Ralf Schumacher is een van de Michelin-coureurs die hard crasht op Indianapolis

Foto: Mark Sutton / Motorsport Images

Het levert al het hele seizoen problemen op, maar tijdens de US Grand Prix op Indianapolis gaat het mis. Na enkele spectaculaire crashes in de vrije trainingen en kwalificatie komt Michelin met de mededeling dat door het specifieke karakter van het circuit (met een kombocht) de veiligheid van de coureurs niet gegarandeerd kan worden. Het vraagt of het circuit aangepast kan worden met een chicane.

De FIA gaat hier niet mee akkoord waarop Michelin zijn teams adviseert niet te starten. Om niet tegen een diskwalificatie en straf aan te lopen, beginnen de veertien auto’s op Michelin-banden nog wel aan hun opwarmronde, maar waar de Ferrari’s, Jordans en Minardi’s de startgrid opsturen, duikt de rest onder oorverdovend boe-geroep de pitstraat in.

De beide Ferrari's draaien startfinish op, terwijl de auto's op Michelin-banden de pitstraat induiken

De race wordt uiteindelijk gewonnen door Michael Schumacher (no suprise there) voor Rubens Barrichello. Jordan-coureurs Tiago Monteiro en Narain Kathikeyan worden derde en vierde, Christijan Albers en Patrick Friesacher vijfde en zesde.

Doodsteek

Het schandaal blijkt de definitieve doodsteek voor de Formule 1 op Indianapolis: in 2006 en 2007 wordt er (contractueel) nog gereden, maar daarna trekken beide partijen de stekker uit de USGP. "Na verschillende gesprekken zijn Bernie Ecclestone en ik het niet eens geworden over hoe we de Formule 1 voor de nabije toekomst voor Indianapolis kunnen behouden", zegt circuitbaas Tony George eind 2007. "We hebben wel afgesproken dat we de deur op een kier laten voor een terugkeer van de race. Het was fantastisch om de Amerikaanse Grand Prix hier te hebben."

Amerikaanse fans zijn woedend en laten dat blijken ook.

Foto: Andre Vor / Sutton Images

Dat gebeurt echter niet en de Formule 1 blijft jarenlang weg uit de Verenigde Staten. Pas in 2012 keert de koningsklasse er terug, dit keer in Austin, Texas. Een strategische locatie, redelijk dicht bij Mexico dat een grote F1-fanschare heeft, maar een Grand Prix ontbeert. De eerste race op het Circuit of the Americas trekt een voorzichtige 265.000 bezoekers, maar dat loopt op tot 432.000 afgelopen jaar.