Hoe de Rotterdamse Formule 1-droom een stille dood stierf

Het is een jaar geleden dat Sean Bratches, de grote commerciële baas van de Formule 1, zich in een interview met Motorsport.com liet ontvallen wel interesse te hebben in een race op Nederlandse bodem, mits er op een stratencircuit in een grote Nederlandse stad kan worden gereden. Amsterdam en Rotterdam werden daarbij genoemd als mogelijke locaties, maar in de hoofdstad zit men niet te wachten op de Formule 1. In Rotterdam, daarentegen, werd wél enthousiast gereageerd.

Herman Vaanholt, oud-organisator van City Racing, pakte de handschoen namens Rotterdam op door met verschillende partijen in gesprek te gaan over de mogelijkheid om een Formule 1-race te organiseren. Ook trad hij naar buiten met een mogelijke lay-out voor een stratencircuit, dat zowel door de oude als nieuwe Kuip loopt en voor een deel over pontons in de Maas gaat. Een zeer bijzonder plan dat ook buiten de landsgrenzen de tongen losmaakte. Maar inmiddels is het al een poos stil als het gaat om de Formule 1-ambities van Rotterdam.

“Ik heb met allerlei partijen in Rotterdam gesproken, maar kom er niet veel verder mee”, zegt Vaanholt tegen Motorsport.com. “Op dit moment ligt mijn focus dan ook weer op andere zaken dan het binnenhalen van de Formule 1.” Vaanholt had zelfs al contact met Liberty Media, het Amerikaanse concern dat anderhalf jaar geleden de Formule 1 heeft overgenomen. “Nadat ik het bericht had gelezen dat Sean Bratches een race op een stratencircuit wilde hebben in Nederland, heb ik daarover wel even contact met ze gehad. Maar uiteindelijk moet er vanuit de stad voortvarend actie worden ondernomen. Dat gebeurt echter niet, omdat niet alle partijen erachter staan.”

Dood paard

Aanvankelijk leek er in Rotterdam wel voldoende politieke draagkracht te zijn voor een Formule 1-race, maar de gemeenteraadsverkiezingen van eerder dit jaar hebben voor een andere situatie gezorgd in de havenstad. “Het college gaat nu meer over links en die partijen zitten niet erg te wachten op de Formule 1”, weet Vaanholt. “Daarnaast wordt er gewerkt aan een nieuw stadion, wat met de nodige ups en downs verloopt. Het binnenhalen van de Formule 1 heeft hierdoor even geen prioriteit. Voor mij heeft het dan ook geen zin om er veel energie in te steken. Ik heb geen zin om aan een dood paard te trekken.”

Vaanholt denkt dat Rotterdam een unieke kans laat liggen. “Ik vind het niet heel slim”, zegt Vaanholt. “Er liggen hele grote mogelijkheden. De eigenaren van de Formule 1 hebben gezegd dat zij graag een stratenrace in Nederland willen hebben en ik denk dat Rotterdam de enige plek is waar dat kan, ook gezien het feit dat de wijk waar het nieuwe stadion komt en het oude stadion staat, op de schop staat. Je zou bij het aanleggen van die wijk dus rekening kunnen houden met de komst van de Formule 1. Daarnaast willen de nieuwe eigenaren veel vertier rond de race en ik zag dat wel voor me in Rotterdam, met alles wat er hier gaande is. Er zijn natuurlijk flinke kosten aan verbonden en er kleven risico’s aan, maar zeker met de huidige populariteit van Max Verstappen kun je nog wel tien tot vijftien jaar vooruit. Maar goed, het doet er niet meer toe. Op dit moment is er niemand meer met de Formule 1 bezig in Rotterdam.”

Dat het nieuwe stadion van Feyenoord veel duurder uitpakt dan de bedoeling was, is volgens Vaanholt juist alleen nog maar meer reden om een Grand Prix naar Rotterdam te halen. “Eerst was er een tegenvaller van 20 miljoen en nu wordt er gesproken over een extra tegenvaller van 30 miljoen. Je kan van iets negatiefs echter ook iets positiefs maken. Als ik een week lang de nieuwe Kuip zou willen gebruiken voor de Formule 1 en daar jaarlijks een paar miljoen huur voor zou betalen, dan zou het alleen maar makkelijker worden om de kosten eruit te halen.”

Goede sier

Vaanholt wilde graag een haalbaarheidsonderzoek naar een Formule 1-race in Rotterdam, maar kreeg nul op het rekest bij de gemeente. “Daar voelen ze niets voor”, aldus Vaanholt, die het wel belangrijk vindt dat het stadhuis erachter staat. “Als ik zelf een haalbaarheidsonderzoek zou organiseren en betalen, dan loop je toch de kans dat als er positieve resultaten worden gepresenteerd, mensen het niet serieus nemen. Daarom wilde ik een objectief rapport waarbij ook de gemeente een rol speelt. Maar goed, het ziet er niet naar uit dat dit er komt en zelf ben ik er ook niet meer mee bezig.”

Leefbaar Rotterdam toonde zich een jaar geleden een voorstander van een Grand Prix in Rotterdam. Vaanholt dacht even aan een samenwerking met deze politieke partij: “Leefbaar Rotterdam is veruit de grootste partij gebleven, maar na de verkiezingen buiten het college beland. Ik heb er wel over na zitten denken om Leefbaar Rotterdam te benaderen en ze te vragen of ze in het hele Formule 1-verhaal wat zien en vervolgens te kijken of ze het zien zitten om samen op te trekken en de haalbaarheid van een Formule 1-race onderzoeken. Ik kan me zo voorstellen dat Leefbaar hier op dit moment best oren naar heeft, want ze zijn als grootste partij toch op een bepaalde manier op een zijspoor gezet, waar ze natuurlijk niet blij mee zijn. Als je dan met iets aan komt zetten wat zonder twijfel bijdraagt aan de uitstraling en economische vooruitgang van de stad, dan zou je daar toch wel goede sier mee kunnen maken.”

Was er een andere samenstelling van het college uit de laatste gemeenteraadsverkiezingen gerold, dan had de kans op een race in Rotterdam nu zomaar een stuk groter geweest kunnen zijn. Vaanholt: “Op zich stond Liberty Media er heel positief tegenover. Ik zou nog een tweede afspraak met ze hebben, maar uiteindelijk is het daar niet meer van gekomen. Dat had eigenlijk twee redenen. Ten eerste had ik ze geen nieuws te melden. Ik wilde daar wel naartoe gaan met de boodschap dat we een haalbaarheidsonderzoek gingen doen. Maar dat kwam er niet. En toen waren er verkiezingen en vervolgens had ik bij mezelf zoiets van: ik laat het wel even op zijn beloop. Als Leefbaar met de VVD in het college was gekomen, dan was de situatie volgens mij nu wel anders geweest.”

Monza aan de Maas

De lay-out waarmee Vaanholt kwam, was het Autodromo Nazionale Monza geprojecteerd op Rotterdam-Zuid. Het voorstel was vooral bedoeld om een discussie op gang te brengen. “Door allerlei besprekingen zijn we wel tot het inzicht gekomen dat het circuit er heel anders zou komen uit te zien”, aldus Vaanholt. Een serieuze lay-out was nog niet in de maak, al was er al wel contact met Hermann Tilke, de huisarchitect van de Formule 1. “Het circuit zou nog wel steeds in hetzelfde gebied komen. De boulevard die nog moet worden aangelegd, kun je volgens mij heel gemakkelijk geschikt maken voor een race. En ook het oude en het nieuwe stadion zouden absoluut bij de uiteindelijke plannen zijn betrokken.”

Ook is het volgens Vaanholt prima mogelijk om een deel van de baan over pontons in de Maas te laten lopen. “Als je zou willen, zou je best een stukje het water in kunnen gaan”, meent Vaanholt, al moet hij wel bekennen dat de tekening die hij vorig jaar verspreidde, misschien iets te ver ging. “Daarop lag een heel groot deel van de laars in het water. Daarmee zou je het verkeer op het water ontwrichten en jezelf onnodig met grote financiële problemen opzadelen. Dat lijkt mij nou ook weer niet logisch om te doen.” Racen zou prima moeten kunnen over pontons. “Uiteindelijk gaat het over de stabiliteit van die pontons als eroverheen wordt gereden, maar daar zit het probleem niet. Als je het zou willen, zou je dus gemakkelijk een race op het water kunnen houden. Ik organiseer één keer per jaar skûtsjesilen op de Kralingse Plas. We hebben dan een compleet VIP-dorp op een ponton. Daar staan een paar duizend mensen op en er zit geen enkele beweging in.”

Voor de race zouden de pontons wel moeten worden verankerd om eventuele deining tegen te gaan. Vaanholt: “Maar die Formule 1-auto’s wegen natuurlijk helemaal niks, dus die hebben geen enkele invloed op het ponton. Het gaat dus alleen nog maar over de overgang van het vaste land naar het water. Die moet heel stabiel zijn. Maar als ze eenmaal over de pontons rijden, ook al zouden die een paar millimeter omhoog of omlaag gaan, dan zullen ze er niets meer van merken. Dat wil overigens niet zeggen dat het allemaal heel makkelijk is. Ik zou namelijk ook graag grote tribunes bouwen op die pontons. Maar als dat onmogelijk blijkt, kun je die ook op de kade neerzetten.”

Zandvoort en Assen

Bratches had het vorig jaar nadrukkelijk over een stratenrace in Nederland. Niettemin hopen de permanente circuits in Zandvoort en Assen ook nog altijd op de komst van de Formule 1. “Als Bratches meent wat hij zegt en echt een stratenrace wil in Nederland, dan houdt het voor Assen en Zandvoort snel op”, aldus Vaanholt. “Maar als hij alleen een balletje wilde opwerpen om te kijken of er interesse is, dan zal hij straks misschien kijken met wie hij de beste deal kan maken.” Vaanholt denkt dat een stratencircuit echter altijd op pole-position had gestaan bij de bazen van Liberty Media. “Rotterdam had er zich actief mee moeten bemoeien. We hadden niet meteen hoeven zeggen dat we het gaan doen, maar wel harder moeten roepen dan we interesse hebben. Dan had je er vervolgens rustig naar kunnen kijken.”

Nu zijn Assen en Zandvoort realistisch gezien nog de enige overgebleven mogelijke locaties voor een Nederlandse Grand Prix. Wat Vaanholt vindt van een Formule 1-race op Circuit Zandvoort? “Ik vind niet dat ik de juiste persoon ben om daar echt een oordeel over te geven maar als Zandvoort het echt leuk zou willen aanpakken, dan zouden ze de coureurs over die weg langs het strand moeten laten scheuren. Ze zouden van het circuit af moeten rijden, over die weg moeten gaan en vervolgens terug moeten keren op het circuit. Dan heb je een halve stratenrace. Maar daar heb ik ze niet over gehoord. Ik denk dat ze daar heel erg vanuit het circuit redeneren.”

Ook ziet Vaanholt nog financiële beren op de weg voor Zandvoort. “Ze hebben de financiën volgens mij daar nog niet rond. Je bent wel 80 tot 100 miljoen euro per jaar kwijt om het te organiseren en je wil het dan wel voor een aantal jaren doen. Je hebt dus ook wel serieuze garanties nodig en de vraag is of die je kunt krijgen”, aldus Vaanholt, die Assen eveneens waarschuwt voor de financiële lasten van een Grand Prix. “Ik weet niet wat voor deal Assen zou willen sluiten, maar er zijn heel veel races structureel verliesgevend. Ik vraag me af of Assen dat wel moet willen. Maar als er een paar grote partijen zijn die bereid zijn om dat verlies te dragen - en dan heb je het niet over 1 of 2 miljoen verlies per jaar maar echt veel meer - dan is het voor Assen misschien wel haalbaar om de Formule 1 te laten komen.”