Canada en autosport: van Greg Moore tot Eppie Wietzes

Het op één na grootste land ter wereld, Canada, mag komend weekend voor de 48ste keer een Formule 1-wedstrijd organiseren. Ondanks de oppervlakte wonen er naar verhouding niet bijzonder veel mensen in het Noord-Amerikaanse land, maar met een populatie van 35 miljoen en legio mogelijkheden om op verlaten wegen een auto flink op de staart te trappen is de autosportgeschiedenis van Canada - zeker als je kijkt naar de F1 - karig te noemen. GPUpdate.net belicht Canadezen van vroeger en heden.

De absolute blikvangers van de Canadese autosporthistorie, zeker wat betreft de inbreng in Europa, zijn ontegenzeggelijk Jacques Villeneuve en diens vader Gilles. De eerstgenoemde werd wereldkampioen in 1997, vijftien jaar nadat zijn vader omkwam tijdens een crash in de koningsklasse. Samen reden ze alle zeventien Canadese Grand Prix-zeges bijeen: de zes van Gilles werden behaald in de jaren 1978-'81, de elf van Jacques in 1996 en '97. Beiden waren niet van onbesproken gedrag: Gilles stond erom bekend als het moest nog met één wiel door te rijden - wat erg spectaculair was, maar bij tijd en wijle ook erg gevaarlijk - Jacques liet zich (en laat zich nog steeds) graag horen over alles wat hem vooral niet aanstond. Niettemin waren de twee heuse F1-helden.

Allen en Eppie

Naast de Villeneuves waren er slechts tien Canadezen die aan de start van een Grand Prix verschenen, de meest recente is natuurlijk huidig Williams-coureur Lance Stroll. Op Jacques en Gilles na was er geen enkele die een punt wist te scoren, naast Stroll en de Villeneuves reden vijf coureurs uit het land meer dan één wedstrijd. De échte autosportliefhebber kent wellicht de naam van Allen Berg nog, een Canadees die midden jaren '80 een handjevol races mocht rijden voor Osella. Dit deed de man uit Vancouver echter zonder noemenswaardig succes: de inmiddels 55-jarige, die tegenwoordig een raceschool in de VS bezit, kwam niet verder dan een twaalfde plek.

De 79-jarige Egbert Wietzes, die kort na de Tweede Wereldoorlog als twaalfjarig jochie emigreerde vanuit het Drentse Assen naar Canada, reed twee Grands Prix. Eppie kende weinig succes in zijn Formule 1-races, maar blonk uit in de Formule 5000 en de Trans-Am Series. In de laatstgenoemde klasse werd Wietzes zelfs eens kampioen, genoeg om begin jaren '90 te worden geïntroduceerd in de Canadese 'Motorsport Hall of Fame', naast onder anderen Villeneuve senior.

Trek naar het zuiden

Nee, de stap naar Europa is voor veel Canadezen een onnatuurlijke. De meesten blijven in eigen land (het sneeuwscooterracen is nog altijd ongekend populair) of trekken naar de Verenigde Staten, om geluk te beproeven in de IndyCar Series. Aldaar rijdt er in de persoon van James Hinchcliffe een Canadese publiekslieveling: de in een voorstad van Toronto geborene is anno 2017 niet weg te denken uit de IndyCar-paddock. Met vijf zeges in de belangrijkste Amerikaanse openwielklasse gaat het Hinchcliffe, die twee jaar geleden nog aan de dood ontsnapte na een afgrijselijke klap op Indianapolis, goed af.

Een absolute blikvanger was de veel te vroeg overleden Greg Moore, de natuurlijke opvolger van Villeneuve in de States. Toen de vier jaar oudere Villeneuve naar Europa trok om F1 te gaan rijden voor Williams, promoveerde Moore als Indy Lights-kampioen naar de hoofdmoot. Aldaar reed hij na de openwielsplitsing van 1996 in het CART-kampioenschap, waar hij als broekie prachtige resultaten liet opvolgen door ietwat wispelturige optredens. Niettemin was Moore een lieveling van de fans: iedereen dichtte hem een grote toekomst toe, wat in dienst van Penske zou moeten gebeuren.

In de CART-seizoensfinale van 1999 maakte de al niet helemaal fitte Moore (hij had zijn hand geblesseerd tijdens een scooterongelukje in de paddock) een genadeloze klap tegen de betonnen muur. De Canadees had geen enkele kans: door een aarden wal werd zijn wagen meters voor de impact gelift, waardoor hij met zijn hoofd tegen het beton aansloeg.

Karakteristieke Canadezen

Villeneuve won dan wel de Indy 500 van 1995, de Quebécois kwam niet als eerste over de meet. Die eer was weggelegd voor landgenoot Scott Goodyear, een van de meest ongelukkige rijders in de historie van de legendarische race. Naast tweemaal tweede te zijn geworden (in 1992 en '97) werd de Canadees in de slotfase van de editie van 1995 teruggezet wegens het niet inlossen van een straf, terwijl hij aan de leiding ging. Overstoorbaar reed Goodyear tegen beter weten in verder, om uiteindelijk als veertiende te worden geklasseerd.

Goodyear scoorde in totaal vijf zeges in zijn IndyCar-loopbaan, in het jaar 2000 greep hij net naast de titel. Een Canadees die wel een titel scoorde was Bruno Spengler: de in Frankrijk geboren 'Secret Canadian' werd in 2012 gekroond tot DTM-kampioen. Spengler kende een verleden in de Formule 3, waarin hij onder andere de degens kruiste met Lewis Hamilton. Een carrière in de top van de eenzitters zat er voor hem echter niet in.

Paul Tracy, Patrick Carpentier en Alex Tagliani waren heuse karakters in de Champcars: het drietal viel meermaals op door hun gedrag op en naast de baan. Met name Tracy kon nog al eens agressief uit de hoek komen, al moet gezegd worden dat de Thrill From West Hill een heel aardig potje kon sturen. In 2002 werd een zeker lijkende zege op Indianapolis hem ontnomen, een jaar later werd Tracy kampioen in de Champcars. Carpentier won aldaar een handjevol races, Tagliani's grootste wapenfeit was het veroveren van de Indy 500-pole in 2001. Menig autosportfan zal de Italiaans klinkende naam van de Canadees snel associëren met Alex Zanardi: het was Tagliani die de voormalig F1-coureur niet kon ontwijken toen deze bij een afschuwelijk ongeval op de Lausitzring zijn beide benen verloor.

De lichting anno 2017

Robert Wickens en Nicholas Latifi zijn naast Stroll de meest recente, aan Formule 1 gelinkte Canadezen. Wickens mocht ooit een vrijdagtraining afwerken voor Marussia en rijdt tegenwoordig voor Mercedes in de DTM, Latifi is Formule 2-coureur en maakt deel uit van het opleidingsprogramma van Renault. De 21-jarige uit Toronto bewees zichzelf kortgeleden geen beste dienst toen hij van de baan geraakte in Barcelona, terwijl hij de F2-sprintrace op zak leek te hebben.

Aan Stroll de gigantische druk om de Canadese eer in de Formule 1 hoog te houden: met de Villeneuves als voorgangers een hels karwei, helemaal gezien de recente resultaten van de miljardairszoon. Het gaat Stroll voorlopig allesbehalve gemakkelijk af in de Formule 1, maar kan hij voor een ommekeer zorgen in zijn thuisrace?

Door: René Oudman

[photo,304336,left,]