Analyse: Waarom is de Formule 1 niet Olympisch?

De laatste maal dat autosport een actieve rol speelde tijdens de Olympische Spelen was in Parijs 1900 - maar toen stonden ook sporten als duivenracen, brandbestrijden en ballonvaren op het programma! Het evenement maakte deel uit van de Wereldtentoonstelling en duurde liefst zes maanden. Sindsdien is de rallysport nog het dichtst in de buurt gekomen van deelname aan ’s werelds meest prestigieuze sportevenement - beide malen in Duitsland. In 1936 won de moedige Brit Betty Haig de gouden medaille in de Olympische Rally, een wedstrijd over 2.000 mijl. Het pre-WOII Nazi-regime had ongetwijfeld liever een andere winnaar gezien tijdens de finish in Berlijn.

In 1972 stond opnieuw de Olympia Rallye op het programma. De wedstrijd begon in Kiel, waar de Olympische zeilwedstrijden plaatsvonden, en finishte in het Olympisch stadion in Munchen. Beide rally’s vonden overigens plaats nog voor de start van de echte Spelen. En wie was co-piloot van de winnende Alpine A110 in ’72? Niemand minder dan Jean Todt…

F1, de FIA en het IOC

Jacques Rogge, IOC President met Bernie Ecclestone, CEO Formula One Group

XPB Images

In 2012 werd de FIA, onder leiding van Todt, een officiële Internationale Sport Federatie, erkend door het Internationaal Olympisch Comité. Het IOC had vijf jaar eerder de clausule verwijderd waarin stond dat mechanische sporten niet geaccepteerd werden. Cruciaal voor deze toetreding was het tekenen van het Olympisch manifest door de FIA, evenals de anti-doping standaarden en - misschien nog wel belangrijker - het creëren van een rijderscommissie. Voornamelijk omdat dit orgaan ‘verplicht is onze atleten te beschermen’. 

Tijdens een bezoek aan de Grand Prix van Engeland in 2012, liet IOC-president Jacques Rogge duidelijk weten geen heil te zien in het idee om de Formule 1 Olympisch te maken: “We streven allebei excellentie na”, zei Rogge eerst nog enthousiast. “Er is veel dat we kunnen leren van de F1. We hebben veel overeenkomsten, het is een sport met geweldige deelnemers die zich enorm goed voorbereiden.” Maar helaas: “Om eerlijk te zijn draait het concept van de Spelen om competitie tussen atleten, niet tussen materialen. Daarom, hoewel ik veel respect heb, zal de sport niet worden toegevoegd aan het Olympisch programma.”

Om te roepen dat de huidige Olympische sporten geen gebruik maken van invloeden en materialen van buitenaf, is onzin. Er zijn veel sporten te bedenken waarbij materiaal of uitrusting een grote rol speelt - van de ultra-aerodynamische baanwielrenfietsen tot golfclubs en tennisrackets - om de paarden voor de springruiterwedstrijden niet te vergeten! Dus het argument dat het puur draait om ‘atleet versus atleet’ kan de prullenbak in. En de opmerking dat de Olympische Spelen ‘niet voor professionals is’, kan al jaren van tafel geveegd worden. Het is bedoeld voor de beste (hopelijk dopingvrije) sportmensen op deze aardkloot. Punt uit.

Er zijn voldoende voordelen om deel uit te maken van de Olympische familie. Wat te denken van het enorme aantal televisiekijkers. Maar kan de Formule 1 ooit een rol spelen in een groter geheel? Vermoedelijk niet. De F1 heeft de Spelen ook helemaal niet nodig. Maar de autosport in het algemeen zou er enorm van kunnen profiteren.

Hoe zou het dan moeten werken? 

Het Birds Nest Stadium

Race of Champions

De grootste kans dat de autosport deel gaat uitmaken van de OS is via een eenheidsklasse. Al jaren sluit de organisatie een deal met een automerk voor het leveren van alle aan het evenement gelieerde voertuigen. Dit jaar is de Nissan Kicks ‘crossover’ de officiele bolide van de Olympische Spelen. De fabrikant heeft meer dan 4.000 auto’s afgeleverd in Rio. En een oplettende kijker van de wegwedstrijd bij het wielrennen zag heel wat Nissan’s Livina achter het peloton rijden. En de volgende Zomerspelen vinden in 2020 plaats in Tokyo…

Het meest waarschijnlijke concept zou een Jonathan Palmer-achtige klasse zijn, lijkend op zijn Formula Palmer Audi Series. Identieke auto’s en motoren, verdeeld over de deelnemers via een loterij. Onafhankelijke engineers en monteurs voeren het onderhoud uit. Het is geen Formule 1, maar de oude FIA Formule 2-bolides waren behoorlijk snel. En alles natuurlijk zeer strikt gecontroleerd op valsspelerij.

De volgende interessante vraag: wie moet ze besturen? Het zou het ideale scenario zijn wanneer de nationale autosportbonden van elk land hun beste coureur aanwijzen en uitzenden. Voor Nederland lijkt de ideale kandidaat wel duidelijk. Maar wie rijdt er dan voor Team GB: Lewis of Jenson? En voor Duitsland Nico of Seb? In een fantasiewereld zijn er heel wat geweldige scenario’s te bedenken. De inmiddels ter ziele gegane A1GP ‘World Cup of Motorsport’ was immers jarenlang een groot succes. Het concept is bewezen, nu moet het enkel passen binnen de kaders van het IOC. 

Locaties hoeven geen probleem te vormen. Rallycross-auto’s reden tijdens een X-Games evenement in een Olympisch stadion, de Race of Champions organiseert elk jaar een vergelijkbaar feestje. De Formule E racete rondom het Vogelnest in Beijing, en de V8 Supercars in Sydney. En ook permanente circuits zijn mogelijk: Fuji zou perfect zijn voor de OS in Tokyo, al is het huidige Olympische hart gebouwd op Rio’s klassieke Jacarepagua circuit. Sukkels!

Eindelijk krijgt Bernie zijn medailles

Olympisch snowboard medaillewinnaar Kaitlyn Farrington

Alexander Trienitz

In 2008 introduceerde Formule 1-baas Bernie Ecclestone het idee van een medaillesysteem in plaats van punten. Zo wilde hij de Formule 1-wereldkampioen bepalen. Toen Motorsport.com hem ernaar vroeg tijdens een persconferentie in Londen, zei de excentrieke Brit: “De hele achterliggende reden hiervoor was dat ik klaar was met alle kritiek op het gebrek aan inhaalacties. Het feit dat er niet ingehaald wordt, heeft niets te maken met het circuit of de betrokkenen. Het komt doordat de rijders niet gedwongen worden om in te halen. Als jij leidt en ik rijd tweede, ga ik niet het risico lopen om van de baan te schieten of terug te vallen en maar twee punten te scoren. Als ik moet winnen om een gouden medaille te krijgen, omdat de rijder met de meeste gouden medailles wereldkampioen wordt, verandert de situatie. Dan ga ik ervoor. Dan ga ik je inhalen.”

Vergeet het wereldkampioenschap. Hoe gaaf zou het zijn om de allereerste Olympische gouden medaille te winnen voor een autorace? 

Door Charles Bradley