Analyse: Waarom Baku zo lastig is voor F1-teams en chaos in de hand werkt

Het Baku City Circuit kan sinds 2016 rekenen op een bezoek van de koningsklasse. Dat jaar mocht de stad aan de Kaspische Zee de Europese Grand Prix huisvesten, voor het jaar erna is de race omgedoopt tot de Grand Prix van Azerbeidzjan. De zes races die er sinds de eerste kennismaking hebben plaatsvonden - in het coronajaar 2020 ging er een streep door - zijn bepaald niet onopgemerkt voorbijgegaan. Of het nou de eerste podiumnotering van Lance Stroll is geweest, de klapband die Valtteri Bottas in extremis van winst heeft gehouden, 'I think Ericsson hit us' of de magic button van Lewis Hamilton: spektakel was nagenoeg altijd gegarandeerd.

Een opvallend feitje daarbij is dat geen enkele coureur de race in Baku al tweemaal heeft gewonnen. Max Verstappen kan daar dit jaar, net als Sergio Perez, Lewis Hamilton en Valtteri Bottas, verandering in brengen, al is Baku de Nederlander ook nog niet altijd gunstig gezind geweest. Het moment met Daniel Ricciardo in 2018 staat bij veel kijkers nog scherp op het netvlies en dat geldt ook voor de klapband die hem in 2021 van winst hield en een zware crash op start-finish veroorzaakte.

De gulden middenweg: Monza set-up voor rechte stuk, Monaco voor technische delen?

Dat extreem lange rechte stuk naar start-finish brengt ons meteen bij de bijzondere lay-out van het Baku City Circuit. Volledig recht is dat stuk zoals bekend niet, maar het gaat wel om een gedeelte van ongeveer twee kilometer vol gas. Baku is daarmee goed voor het langste stuk vol gas van de gehele Formule 1-kalender. Het vraagt normaliter om een set-up die aan Monza doet denken en dus een afstelling die bijzonder weinig downforce (en derhalve drag) oplevert, maar precies daar komt de complexiteit van Baku om de hoek kijken. Zo kent de rest van het circuit veel bochten van negentig graden en vergt de middelste sector met de smalle en technische passages juist een afstelling met veel meer neerwaartse druk. Er zijn op hetzelfde rondje dus tegenstrijdige dingen nodig van de auto.

Precies dit maakt Baku lastig voor F1-teams en interessant voor de volgers. Het is ook direct één van de vele factoren die chaos in de hand werken. In de smalle, technische delen zijn coureurs namelijk met minder downforce op pad dan dat ze eigenlijk graag zouden willen, en ook met (veel) minder downforce dan dat ze op andere listige stratencircuits zoals Monaco en Singapore hebben. Het maakt dat een ongelukje nog meer dan normaal in een klein hoekje schuilt, hetgeen verder wordt versterkt doordat het asfalt in Baku weinig grip biedt. Niet voor niets laten engineers weten dat Baku één van de lastigste banen is om een afstelling te vinden waar teams echt tevreden mee zijn, omdat het altijd een compromis tussen twee uitersten blijft.

Des te interessanter is dat uit doorrekeningen blijkt dat er met verschillende afstellingen een vergelijkbare rondetijd te klokken valt. De keuze voor meer of minder downforce hangt dan ook vooral samen met waar teams meer waarde aan hechten. Zo leidt een keuze voor minder downforce in theorie tot een iets snellere rondetijd in Baku en tot een wapen op rechte stukken. Met twee races voor de boeg dit weekend kan een superieure topsnelheid ook best handig zijn, zeker als de gevechten close zijn, zoals in het middenveld het geval is. Daar staat tegenover dat minder downforce vaak meer bandenslijtage betekent en ook dat is een factor om rekening mee te houden met twee races in één weekend. Voor rijden met iets meer downforce valt dus ook iets te zeggen met de sprintrace in het achterhoofd. Het is ietwat gechargeerd: topsnelheid versus bandenslijtage.

Traditiegetrouw heeft het toonaangevende team van dat moment in Baku met iets meer downforce gereden dan de concurrentie. Zo reed Mercedes aan het begin van het hybride tijdperk jaarlijks met meer vleugel dan de tegenstand in Baku, omdat het door de superieure motor toch een marge had op rechte stukken. Het kon zich met andere woorden iets veroorloven. In 2018 en 2019, twee jaren waarin Ferrari goed aan het seizoen begon en motorisch sterk was, reed de Scuderia met relatief veel downforce. In 2021 gold hetzelfde voor Red Bull, dat in die fase van het seizoen over een zeer competitieve auto beschikte, waarna Mercedes in de tweede seizoenshelft het stokje deels heeft overgenomen. In lijn met het bovenstaande koos Ferrari toen juist voor een set-up met weinig downforce – om te compenseren – en wist Charles Leclerc daarmee naar pole te rijden. Een dag later kwamen beide Red Bulls en Hamilton echter al rap langszij en bleken die met meer vleugel een tandje beter in de race.

Waarom flexi wings juist richting Baku een heet hangijzer werden

Nu het jaar 2021 toch al is genoemd, is het ook niet toevallig dat de discussie over flexi wings juist in aanloop naar de Grand Prix van Azerbeidzjan een kookpunt heeft bereikt. Zo is Baku bij uitstek een plek waarop je het beste van twee werelden wilt combineren, hetgeen ook precies is wat flexibele vleugels kunnen doen. Zo bogen de achtervleugels door op hoge snelheid, waardoor de hoeveelheid luchtweerstand flink verminderde. Voor het aanremmen nam de vleugel z'n normale vorm weer aan, waardoor het coureurs geen downforce kostte in de bochtige delen. Zo viel er concreet met iets meer downforce te rijden dan normaal, zonder daar een prijs voor te betalen op rechte stukken.

Alhoewel het leeuwendeel van de totale hoeveelheid downforce met het huidige reglement onder de eigen auto wordt gegenereerd, is een erfenis van de flexi wings-discussie nog altijd zichtbaar. De stippen op de achtervleugel zijn een rechtstreeks gevolg van het tumult dat in 2021 is ontstaan. De FIA kan dankzij deze stippen het doorbuigen van de achtervleugel op hoge snelheid in de gaten houden en dus indien nodig ingrijpen. Het beste van beide werelden combineren gaat niet meer en dus moeten teams voor aankomend weekend weer een interessante keuze maken, die inmiddels al is voorbereid in de simulator. Zet het patroon van de voorbije jaren zich door – oftewel: gaat Red Bull als toonaangevende factor ook dit jaar met iets meer vleugel rijden – en wat is het effect van de sprintrace op dergelijke afwegingen, ook zeker in het compacte middenveld? Het zijn in ieder geval interessante factoren om dit weekend in de gaten te houden...