Analyse: De tactische verschillen tussen Ferrari en Red Bull uitgelegd

Als je een top-vijf moet maken met beste F1-races van Max Verstappen, dan hoort Hongarije 2022 er wel in thuis. De inhaalrace op de Hungaroring is volgens Christian Horner 'right up there' met Spanje 2016, Brazilië 2016 en Hockenheim 2019. In Hongarije sneed de wereldkampioen als een warm mes door de boter op een circuit waar inhalen in de voorbije jaren lastig was. Het 2022-reglement is van belang gebleken, al wees Verstappen in de persconferentie ook naar twee andere factoren: de lichte regen die vlak voor de start viel en uiteenlopende bandenkeuzes. Beide dingen hebben elkaar versterkt: doordat er weinig grip lag, werd het nog belangrijker om op het juiste rubber te staan en werd het verschil met coureurs op verkeerde banden groter dan normaal. Het maakt dat achter de vermakelijke race in Hongarije veel tactische overwegingen schuilgaan.

Vervolgvraag luidt natuurlijk waarom het ene team met titelaspiraties het zoveel beter voor elkaar heeft gekregen dan het andere. Het makkelijkste antwoord is Hannah Schmitz en het strategische team van Red Bull tegenover dat van Ferrari zetten, al is de praktijk diepgravender. Zo heeft Ferrari het zondag in verschillende fases laten liggen. Voor een goed beeld moeten we eerst terug naar de aanloop van de race, nog ver voor de start. Pirelli stuurt iedere zondagmorgen een document naar de pers met daarin de beschikbare bandensets van ieder team voor de race. Uit de lijst bleek dat Ferrari voor beide coureurs nog één nieuwe set van de harde band had, twee nieuwe sets mediums en drie gebruikte sets softs. Dat was exact hetzelfde als waar Verstappen en beide Mercedes-coureurs het mee moesten doen. In dat opzicht dus een gelijkwaardig speelveld en geen verschil.

Afhankelijk van het kwalificatieresultaat werken teams met verschillende plannen, al zijn de meeste al veel eerder uitgetekend. Dat moet ook wel, aangezien de zondagse tactiek samenhangt met het 'run plan' op vrijdag. Je moet immers de juiste banden over houden voor de race. Ferrari besloot beide coureurs in plan A op mediums te laten vertrekken. Het is met de kennis van nu niet de meest gelukkige keuze gebleken, maar viel op het moment zelf nog prima te rechtvaardigen. Ten eerste doordat de race pace van Ferrari op die band vrijdag erg goed was en ten tweede aangezien tien van de twintig coureurs die keuze maakten, hetgeen aangeeft dat je er nog alle kanten op kon.

Een coureur die initiatief durft te nemen

Vanuit Ferrari valt die keuze nog te begrijpen, al moeten we de blik ook even naar achteren werpen. Vanuit Red Bull-perspectief valt namelijk te zeggen dat Verstappen in deze fase zijn eigen race heeft gered. Aan winst dacht niemand nog, maar de laatste 45 minuten voor de start zijn wel doorslaggevend geweest. Zijn verkenningsrondjes op weg naar de grid zijn achteraf zelfs de allerbelangrijkste rondjes van de zondag geweest. "Wij waren van plan om op die harde band te starten. Maar toen ging ik op zachte banden naar de grid en zelfs op die banden had ik al heel weinig grip. Daardoor dacht ik 'no way', ik ga echt niet starten op die harde banden."

Verstappen wist dat hij zachter rubber nodig had in de koele condities. Hij maakte de call, Red Bull schakelde meteen. Het plan van Red Bull werd à la minute ingeruild voor exact het tegenovergestelde: een plan waarin de hard band helemaal niet voorkwam. "Letterlijk op de grid hebben we het omgegooid. We kozen voor de softs, puur om met de omstandigheden van dat moment om te gaan. Gelukkig ging de zachte band langer mee dan gedacht, waardoor we zacht-medium-medium konden doen", voegt teambaas Christian Horner toe. Deze aanpak is tot in de perfectie uitgevoerd, inclusief een geslaagde undercut op Lewis Hamilton bij de eerste pitstops.

De switch van Red Bull voor de start toont twee factoren aan die in het restant cruciale verschillen met Ferrari zijn gebleken. Het eerste punt is dat Red Bull een coureur achter het stuur heeft die zelf knopen durft door te hakken en zijn mond open trekt. Verstappen liet zelf weten dat hard niet zou werken - het aanvoelen is al een eerste kwaliteit - en maakte nadien duidelijk dat het anders zou moeten. Bij Ferrari is dit geen gemeengoed in de voorbije jaren: na Michael Schumacher en in mindere mate Sebastian Vettel komt het amper nog voor dat coureurs hun mond open trekken en het team durven te overrulen. Het komt misschien deels door de cultuur bij Ferrari waarin niemand groter is dan het team, maar toch kan het op bepaalde momenten handig zijn om coureurs te hebben die schijfruimte over hebben en tactisch mee durven te denken.

Red Bull flexibel, Ferrari houdt rigide vast aan plannen en modellen

Het tweede en belangrijkste verschil is dat Red Bull veel flexibeler is gebleken. Zo zaten Red Bull en Ferrari op verschillende momenten met exact hetzelfde probleem: modellen die aangaven dat de harde band nodig was voor de beste strategie. Red Bull had dat voor de start, Ferrari halverwege de race. Hét verschil van de zondag is echter geweest dat Red Bull alle data terzijde durfde te schuiven om het gezonde verstand te gebruiken en dat Ferrari tegen alle aanwijzingen in rigide vasthield aan de vooropgezette plannen. Signalen om dat niet te doen, waren er in overvloed. Ten eerste had een beetje logisch nadenken al volstaan. Zo is Pirelli afgelopen weekend naar eigen zeggen conservatief geweest met de bandenkeuze. De leverancier vreesde extreem hoge baantemperaturen in Boedapest en wilde geen gedonder. Het betekende in de praktijk dat de harde band behoorlijk hard was.

Niet op vrijdag, toen de asfalttemperatuur daadwerkelijk boven de 55 graden uitkwam, maar wel op zondag. Tijdens de race was de buitentemperatuur slechts 18 graden en de baantemperatuur nog niet eens de helft van twee dagen eerder. Nagenoeg iedereen kon bedenken dat het daardoor lastig zou worden om de hardste band op temperatuur te krijgen, maar de strategen van Ferrari niet. Zelfs zonder die ingeving waren er nog signalen te over. Zo maakte Alpine geen bijster goede indruk op de harde band en verging het Haas niet beter. Ook dit bleek echter niet genoeg om Ferrari op andere gedachten te brengen, waardoor er in ronde 39 'gewoon' witte sloffen onder de auto van Leclerc kwamen. De reactie van Horner op dat moment is veelzeggend: "Toen we die witte banden bij Ferrari zagen, wisten we dat we een echte kans maakten." Ook achter het podium konden Verstappen, Hamilton en Russell glimlachen om de keuze: "Stond hij echt op harde banden!?"

De uitleg van Mattia Binotto na afloop van de race is tekenend voor de denkwijze waar Ferrari vast in zat. "Onze simulaties toonden aan dat de eerste rondjes lastig zouden worden. De harde band zou tien tot elf rondjes langzamer zijn dan de mediums, daarna zou die band tot leven komen en sneller zijn. Het ging om een stint van dertig ronden, dus dit leek de beste keuze." Binotto bevestigt onbedoeld precies wat hierboven staat: Ferrari houdt rigide vast aan vooraf gemaakte plannen en data, terwijl de praktijk intussen al iets anders zegt. Boordradio's als 'het wordt plan D' na vijftien rondjes of Sainz binnen willen halen terwijl hij in gevecht met Perez is, bevestigen dit beeld.

Ferrari kwetsbaar onder druk

Binotto zei na afloop nog iets interessants en dat legt de laatste zwakke plek bloot. "Het zou te lang zijn voor de softs, dus we hadden geen keus." De teambaas benoemde echter niet dat Ferrari zichzelf in die positie had gemanoeuvreerd. Charles Leclerc deed dat na afloop wel door te zeggen: "Ik snap niet waarom die tweede stop zo vroeg kwam. De lengte van de eerste stint was goed, maar ik weet niet waarom we al zo snel afscheid namen van de tweede set mediums." De Monegask was vol ongeloof, maar wist het antwoord in werkelijkheid wel: "Ik denk dat we hebben gereageerd op Max, maar we hadden moeten kijken wat voor onszelf de snelste strategie was."

Het is de spijker op zijn kop, al klinkt het misschien tegenstrijdig met het bovenstaande. Daarin is immers gezegd dat Ferrari zich teveel op de eigen plannen richt. Nu kijken ze naar wat de concurrentie doet en dan is het weer niet goed? Nee, want het zijn twee verschillende zaken. Bij het bovenstaande heeft Ferrari nagelaten om te leren van andere teams om de eigen tactiek beter te maken, bij deze laatste factor heeft Ferrari zich er juist in laten tillen door een concurrent. Onder druk besloot Ferrari maar te counteren, maar de strategen vergaten daarbij dat Verstappen op een andere tactiek zat. Eén op één counteren had wel gekund met exact hetzelfde plan, maar als dat niet zo is moet je kijken wat voor jezelf het beste is - zoals gezegd door te leren van andermans fouten.

Doordat Ferrari dat naliet, is de onvermijdelijke wissel naar hard gekomen. Op dat moment was het inderdaad te lang voor softs, maar als Ferrari niet was gezwicht voor de druk van Red Bull, had men zoals Leclerc al zei langer door kunnen rijden op mediums. Door de tweede stint te verlengen had men in de slotfase naar softs gekund en Verstappen met een enorm bandenvoordeel wellicht nog kunnen naderen. Als dat niet was gelukt, had er nog altijd één Ferrari op het podium gestaan. Kijk maar naar Hamilton, die met exact die tactiek naar P2 is gereden.

Het volledige verhaal geeft aan dat de strategie-afdeling van Ferrari op twee vlakken tekort is geschoten ten opzichte van Red Bull en ook Mercedes: ten eerste is het team nog altijd kwetsbaar onder druk, ten tweede blijkt het moeilijk om vooropgezette dingen overboord te gooien ten faveure van gezond verstand. De coureurs hebben er in de eerste seizoenshelft jammer genoeg een aanzienlijke prijs voor moeten betalen...