Analyse: Waarom Max Verstappen zich in een cruciale fase van zijn F1-carrière bevindt

De Red Bull-coureur lijkt te zijn aangekomen op een T-splitsing. De ene weg zal leiden naar wat iedereen - ook hijzelf - verwacht: een schitterende carrière met vele Grand Prix-overwinningen en wereldtitels. Wat er aan het einde van de andere route ligt, is niet duidelijk - misschien nog wel meer zeges maar nooit de hoofdprijs. Het gaat er nu om dat Verstappen het juiste pad neemt.

De Limburger heeft wel vaker kritiek gekregen op zijn rijstijl, maar in 2018 is de roep om zijn aanpak te veranderen luider dan ooit na een reeks incidenten in de eerste races. In de seizoensopener in Melbourne leek hij na de start gefrustreerd, nadat hij in de eerste bocht werd ingehaald door Kevin Magnussen en de Deen vervolgens niet kon verschalken. Of het nu ongeduld was of niet, Verstappen ging wijd, beschadigde zijn vloer en spinde daardoor enkele ronden later in de eerste bocht. In Bahrein crashte hij tijdens het eerste deel van de kwalificatie en was er in de race een touché met Lewis Hamilton in de eerste bocht, waarbij hij terminale schade opliep.

In China liep hij mogelijk een overwinning mis door een overambitieuze actie op Hamilton en vervolgens een aanrijding met Sebastian Vettel. Teamgenoot Daniel Ricciardo stond wél op de hoogste trede van het ereschavot. Hierna kwam Azerbeidzjan, waar beide Red Bull-coureurs na een lang en fel duel met elkaar in botsing kwamen. In Spanje ging het voortvarend en was er een derde plaats, al raakte Verstappen na een Virtual Safety Car wel op merkwaardige wijze de achterkant van Williams-coureur Lance Stroll. In Monaco moest Verstappen een hoge prijs betalen voor een crash in de derde training. Waar een één-twee in de kwalificatie en race (ongeacht welke volgorde) binnen handbereik lag voor Red Bull, zorgde een crash van Verstappen in de laatste oefensessie voor schade, een plek op de laatste startrij en de negende eindpositie. Ook Red Bull-teambaas Christian Horner zei hierna dat het tijd is voor verandering.

"Niemand is perfect"

Verstappen beschikt over de strijdlust die hoort bij een coureur die de ambitie heeft om een grootheid in de sport te worden, maar hij heeft dit jaar al een paar keer zijn excuses moeten maken aan zijn team voor het weggooien van een goed resultaat. Waar Ricciardo het schoolvoorbeeld is van ‘agressief, maar niet te agressief’, ging de Nederlander dit seizoen enkele malen de mist in. De vraag is nu welke impact dit heeft op de jongeling.

“Niemand op deze wereld is zo kritisch als mijn vader, dus als ik hem aankan, kan ik iedereen aan”, zei Verstappen voor de Grand Prix van Azerbeidzjan over het commentaar dat er op hem geleverd werd. “Je bent niet perfect, niemand is perfect, je kunt altijd beter. Ik luister graag en word graag beter, net als ieder ander. Aan het eind van het liedje word je van zo’n situatie een betere rijder.”

De kritiek op Verstappen is daarna echter verder toegenomen en bereikte een nieuw hoogtepunt na zijn crash in Monaco. Mannen die hem eerder in bescherming namen - Horner en Red Bull-motorsportbaas Dr. Helmut Marko - lieten zich nu ook publiekelijk horen.

Verstappen kan leren van Ricciardo

Een van de personen die Verstappen door deze periode heen moet helpen, is teambaas Horner. Aan de ene kant moet hij zijn pupil in bescherming nemen en het vertrouwen geven, aan de andere kant moet hij ervoor zorgen dat er een einde komt aan de negatieve serie van zijn coureur. “Uiteindelijk komt hij hier sterker uit”, zei de Brit. “Het belangrijkste is dat hij leert van zijn fouten. De start van dit seizoen is zwaar voor hem. In veel gevallen leek hij overenthousiast.” Volgens Horner kan Verstappen leren van Ricciardo, die al iets langer meeloopt in de Formule 1. “Hij kan profiteren van het feit dat zijn teamgenoot zeer gepolijst is en zich in een andere fase van zijn carrière bevindt. Hij kan, en zal, veel van Daniel leren, want ze hebben, zelfs na het incident in Baku, veel respect voor elkaar. Daniel is een goede en belangrijke benchmark voor Max.”

Maar waarom is Verstappen dit jaar een paar keer over de limiet gegaan? Vermoedelijk omdat hij zich, in zijn vierde seizoen in de Formule 1 en met drie zeges en 66 GP-starts achter de naam, klaar voelt voor een aanval op de wereldtitel. De Nederlander heeft daar zeker de kwaliteiten voor in huis, maar we mogen niet vergeten dat Verstappen pas 20 jaar oud is. Het feit dat de Red Bull snel genoeg is om mee te doen om de zeges, maar het team keer op keer in de kwalificatie op motorisch gebied het hoofd moet buigen voor rivalen Mercedes en Ferrari en daardoor met een achterstand aan de race begint, helpt natuurlijk ook niet mee.

“De honger en toewijding van Max hebben hem dit jaar de kop gekost, want elke Grand Prix was er wel een incident of een fout”, vervolgde Horner. “Sommige acties die hij uitvoerde, zoals in de openingsronde in China, waren sensationeel. Maar om de een of andere reden verlopen zijn races niet altijd soepel en heeft hij er niet alles uitgehaald. Zijn pure kwaliteiten staan buiten kijf en hij zal leren van deze gebeurtenissen. Hij zal ook wel moeten. Nu moeten we na dit eerste hoofdstuk het boek sluiten en fris beginnen.”

Het kan niet anders dan dat deze periode Verstappen zal veranderen. De vraag is of het hem voldoende verandert om in de toekomst geduldiger te reageren in het heetst van de strijd. Buiten de auto is het makkelijk om cool en kalm over te komen. In de wagen, wanneer je met enorme snelheden wiel aan wiel richting eerste bocht jaagt, moet je vertrouwen op instinct en binnen milliseconden een beslissing nemen.

Het is nu aan Max zelf

De buitenwereld kan maar tot op zekere hoogte iets veranderen aan de instelling van Verstappen. Het is verder aan hemzelf om het probleem serieus aan te pakken. De kans is aanwezig dat het altijd deel blijft uitmaken van de rijstijl van Verstappen, maar zijn leeftijd spreekt in zijn voordeel, beaamt Horner: “De enige persoon die dit kan oplossen is Max zelf. We kunnen allemaal advies, feedback en steun bieden maar de enige persoon die uiteindelijk de conclusies kan trekken is Max. En hij is slim genoeg om dat te doen. Hij is vanaf het moment dat hij de Formule 1 binnenstapte als een komeet omhoog geschoten. Hij stapt over naar Red Bull en hij wint zijn eerste race, hij heeft fantastische wedstrijden gereden. Nu heeft hij een slechte start, hij komt er op een dag wel overheen. Ik denk niet dat er iets veranderd is in zijn leven of zijn werkwijze, het is gewoon een reeks gebeurtenissen. Soms heeft de spiraal niets positiefs voor je in petto. Je moet dat doorbreken. Zodra je de juiste golf te pakken hebt, valt alles opeens weer perfect. Hij is enorm vaardig en hij kan fantastische dingen bereiken in deze sport, maar alleen als hij leert van de ervaringen die hij meemaakt.”

Het punt dat hij de negatieve reeks moet doorbreken is erg belangrijk. Een van de sleutelaspecten van de mentale staat van iedere sporter is de kwaliteit om fouten te vergeten en gefocust te blijven. Als je een fout maakt in de ene bocht, moet je het verloren terrein niet al in de volgende bocht goed willen maken. Je moet je hoofd vrij houden en ervoor zorgen dat je de volgende bocht gewoon op 100 procent neemt. Proberen over die 100 procent te gaan in een poging een eerdere fout (een slechte start, een frustrerende kwalificatie of een eerdere race) goed te maken, levert vaak het tegenovergestelde resultaat op. Het klinkt misschien saai wanneer rijders praten over ‘stap voor stap ontwikkelen’, maar dat is precies wat er nu gevraagd wordt van Verstappen.

Rijd een rondje mee in Montreal:

Een Kvyat of een Vettel?

Red Bull heeft eerder te maken gehad met een coureur die iets te vaak over de grens ging. Verstappens voorganger Daniil Kvyat kon de druk mentaal niet meer aan na een serie incidenten. En dan heb je nog Sebastian Vettel, die in zijn tijd bij Red Bull ook wat opmerkelijke momenten had. Hij veroorzaakte in de Grand Prix van Turkije van 2010 een aanrijding met teamgenoot Mark Webber en reed op Spa in op Jenson Button, wat hem de bijnaam ‘crash kid’ opleverde, met dank aan McLaren-teambaas Martin Whitmarsh.

Een vergelijking met Vettel ligt in het geval van Verstappen meer voor de hand, gezien het aanwezige talent. “Het zijn verschillende karakters, verschillende persoonlijkheden”, zegt Horner over Vettel en Verstappen. “Soms moet je zoiets doormaken om ervan te leren. Bij Sebastian was het een evolutie. Er is geen snelste manier om dit te ervaren en ervan te leren. Hij is nu veel meer in evenwicht dan in zijn beginjaren. In die periode is hij enorm gegroeid. Er waren veel incidenten waarvan hij geleerd heeft, en dat paste hij later toe in zijn titelstrijd met Fernando Alonso.” Dit is waarop Red Bull moet hopen, dat het moment snel komt waarop het bij Verstappen allemaal op de juiste plaats valt. De kans is groot dat dat gebeurt, zoals in het verleden bij de meeste toprijders en talenten gebeurde. Lewis Hamilton en Michael Schumacher hadden in hun beginjaren ook problemen en behoren nu tot de meest succesvolle coureurs uit de historie van de sport.

In de paddock overheerst het gevoel dat de limiet inmiddels aardig bereikt is. Hij is ongelooflijk snel en getalenteerd, maar Verstappen moet niet zijn eigen ruiten ingooien. “Misschien kijken we hier op een dag op terug en wijzen we deze periode aan als het bepalende moment voor de rest van zijn loopbaan”, aldus Horner.

En daarin heeft hij waarschijnlijk gelijk. Dit kan een bepalende periode zijn, linksom of rechtsom. Dat Verstappen zelf niet wakker ligt van alle kritiek, laat hij dit weekend in Canada zien met zijn snelle tijden in de vrije trainingen en een derde plek in de kwalificatie. Het is nu zaak om het af te maken met een vlekkeloze race en misschien dat later dan blijkt dat Montreal 2018 een sleutelmoment was voor Verstappen.