Analyse: Waarom de F1-historie van Zandvoort een prijs heeft

De laatste stand van zaken voor een Nederlandse Grand Prix is eigenlijk tamelijk helder. Zandvoort staat op pole-position en heeft tot 31 maart van dit jaar om alle voorwaarden, zoals het financiële plaatje, in orde te krijgen. Mocht dit lukken, dan zien we Verstappen en co in mei 2020 'gewoon' door de duinen scheuren voor de eerste Nederlandse Grand Prix sinds 1985.

Mocht het historische circuit van vaandeldrager prins Bernhard van Oranje de zaak niet rond krijgen, dan is de toekomst nog enigszins ongewis. Assen denkt dan een zeer goede kans te maken met het modernere TT Circuit, terwijl men in Zandvoort roept dat de koningsklasse Nederland dan weleens helemaal links kan laten liggen. De periode na 31 maart zal in dat geval dus onzekerheid met zich meebrengen.

Auto's niet welkom bij GP Zandvoort

Alhoewel al deze facetten in het voordeel van Zandvoort lijken te spreken, is de buit nog bepaald niet binnen. Des te dichter we richting de einddatum komen, des te meer kritische geluiden er lijken te komen. De voornaamste pijnpunten liggen op het gebied van financiën en de bereikbaarheid. Waar het eerstgenoemde punt - zonder overheidsgeld - vooral een race tegen de klok gaat worden voor Van Oranje en zijn mannen, lijkt het tweede punt zo mogelijk nog hardnekkiger.

Verstappen in actie op Zandvoort tijdens de Jumbo Racedagen.

Tijdens een door D66 georganiseerde discussieavond in het Haarlemse debatcentrum De Pletterij kwam Zandvoort met een opmerkelijk voorstel op de proppen. Om de verkeersaders richting de duinen niet helemaal dicht te laten slibben, wil de organisatie auto's weren. Iedereen moet met andere woorden op de fiets of met het openbaar vervoer richting het circuit komen. "Er worden geen nieuwe wegen aangelegd. De bedoeling is dat je alleen met een combi-ticket kan komen. Je kunt dus naar binnen als je met bus, trein of fiets komt", legde strategisch adviseur Erik Lievens uit.

Om dit plan concreet te maken heeft Lievens alvast gesprekken gevoerd met de NS over onder meer de inzet van extra lange treinen. Het moet in combinatie met de fiets voldoende blijken om de verwachte 200.000 bezoekers gedurende het weekend op een goede manier te verwerken. Of zoals Lievens zijn stellingname nog even extra kracht bijzet. "We willen niet dat mensen met losse kaartjes komen en dan maar kijken waar ze gaan parkeren. Dat willen we per se niet."

BV Nederland heeft geen baat bij F1

Geen extra wegen of infrastructurele aanpassingen dus waar Zandvoort ook in de toekomst van kan profiteren. Dan rest de vraag wat het gebied nabij Haarlem of liever nog heel Nederland er wel aan overhoudt. Volgens sporteconoom Willem de Boer, verbonden aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen, hoeven we ook daar bepaald geen wonderen te verwachten. "Economische effecten zijn bij sportevenementen niet van toepassing", stelde hij resoluut tijdens de bijeenkomst in Haarlem.

"Misschien een korte periode voor Zandvoort, maar voor de BV Nederland heeft de Formule 1 geen enkel effect", vervolgde hij zijn analyse. Op basis van deze economische afweging kwam De Boer dan ook tot een duidelijke conclusie. "De enige reden om toch iets te organiseren, is dat mensen er kortstondig geluk uit kunnen halen. Vanuit Nederlands perspectief kunnen we dan beter zeggen dat, gezien de omstandigheden, de race beter in Assen dan in Zandvoort gehouden kan worden."

Historie heeft een prijs

Volgens De Boer hoeven we voor zowel Zandvoort als Assen dus geen enkel structureel gewin te verwachten. De conclusie is dat de Formule 1 Nederland niets oplevert, behalve een 'kortstondig geluksmoment' tijdens dat ene weekend. Puur rationeel betekent dit ook dat het verstandig is om het evenement te houden op een plek waar het zo min mogelijk geld kost en waar de bereikbaarheid al voor elkaar is. Dat is vanzelfsprekend in Assen het geval.

Toch is dit nog niet het hele verhaal. Het bovenstaande impliceert namelijk dat er een keuze is en dat is momenteel helemaal niet het geval. Zandvoort is aan de bal en Assen zit op de reservebank, al valt dat laatste volgens het 'kamp Zandvoort' ook nog te bezien. De reden dat Zandvoort aan de bal is, betreft eigenlijk een heel simpele: de historie. Liberty hecht veel waarde aan het schitterende verleden van Zandvoort en zou een voortzetting daarvan zeker een toegevoegde waarde voor het wereldkampioenschap vinden.

Het verleden is vanzelfsprekend niet te koop en dus valt dit argument door de experts ook niet met cijfers te weerleggen. De Formule 1 in Nederland lijkt derhalve steeds meer een afweging te worden tussen de historische waarde enerzijds en ratio in de moderne tijd anderzijds. Met dank aan het verleden staat Zandvoort dus duidelijk op pole-position, al wordt met dergelijke bevindingen wel steeds meer duidelijk dat dit verleden tegenwoordig wel een forse prijs heeft.