Analyse: Heeft Ferrari voordeel gehad van de Pirelli-tests?

Vorig jaar namen Ferrari, Mercedes en Red Bull deel aan een testprogramma om Pirelli te helpen met het ontwikkelen van de bredere banden voor 2017. Zij waren de drie topteams in het huidige tijdperk van de Formule 1 en het was onvermijdelijk dat zij ook dominant zouden zijn in 2017, met of zonder reglementswijzigingen. Maar gaf het testprogramma het Italiaanse team de gelegenheid om Mercedes aan te vallen en hielp het Vettel aan de leiding na elf races dit seizoen?

Het is duidelijk dat de vorm van Ferrari sterk verbeterd is door ontwikkelingen op alle gebieden. Banden zijn daarbij een belangrijk onderdeel en het is duidelijk dat Ferrari over het algemeen een voordeel gehad heeft met het managen van banden, zeker in het eerste deel van het seizoen, met uitzondering van Silverstone, waar het in de slotfase pech kreeg.

De tests eerlijk laten verlopen was een groot probleem voor Pirelli. Toen de bandenproducent bij de entree in de Formule 1 begon met testen kon het gebruik maken van de neutrale Toyota TF109, beschikbaar gesteld omdat het Japanse team al uit de sport was gestapt. Toen dat chassis de houdbaarheidsdatum voorbij was, moest Pirelli op zoek naar een nieuwere auto en kwam uit bij de Renault R30 in 2012.

Dat leek een passende oplossing voor de grote teams omdat het team uit Enstone op dat moment niet meespeelde voor overwinningen en als vijfde eindigde in het kampioenschap in 2011. Het was het team dat het slechtste presteerde en toch de middelen had om deel te nemen aan een testprogramma.

Sebastian Vettel, Ferrari test de 2017 spec Pirelli

Foto: XPB Images

Lucas di Grassi en Jaime Alguersuari reden in 2012 vijf testsessies in Jerez, Spa, Barcelona en Paul Ricard, met een totaal van 7.000 kilometer. Pirelli deed haar best om de partijen van gelijke informatie te voorzien van de tests met rapporten en data.

Desondanks waren diverse teams bezorgd dat het hernoemde Lotus een voordeel zou halen uit de tests, zelfs als de eigen coureurs niet betrokken waren. De statistieken verminderden die vermoedens niet, het team haalde 73 punten in 2011, maar ging naar 303 in 2012 en 315 in 2013. Was dat het Kimi Raikkonen-effect of gaf de betrokkenheid bij de tests, die op dat moment beperkt was, het team meer kennis over de banden?

Die verdenking moest voorkomen worden toen de FIA en Pirelli het plan vorm gaven rond de tests voor 2017. Een extra element was dat de banden breder zouden worden en met veel meer downforce te maken zouden krijgen. Het was niet alleen een kwestie van de banden op een bestaande auto te monteren.

De oplossing was het ontwikkelen van een testauto, gebaseerd op een 2015-chassis en aangepast voor bredere banden en met hoge downforce om de druk van 2017 na te bootsen. Alle teams werden uitgenodigd om deel te nemen en het was niet verrassend dat de grote drie, Mercedes, Ferrari en Red Bull, akkoord gingen om mee te doen.

F1 Pirelli Test: Lucas di Grassi

Foto: Pirelli

Ze hadden allemaal de middelen om een speciale testauto te bouwen en te runnen tijdens een seizoen dat toch al druk was vanwege voorbereidingen op de nieuwe regels. Niemand wilde de tests missen omdat ze wisten dat deelname voordeel op zou kunnen leveren. Waarom zou je een concurrent een voorsprong geven?

De hoeveelheid werk werd door de drie teams verdeeld, allemaal kregen ze hetzelfde aantal dagen de kans om de banden te testen, inclusief regenbanden, wat leidde tot een ultieme test in Abu Dhabi waar alle drie de auto’s reden.

In samenhang met de FIA deed Pirelli er alles aan om geen voordeel te laten ontstaan voor de teams die niet deelnamen. Er werd blind getest, coureurs en teams wisten niet waar ze mee reden, de data werd gedeeld met alle teams en rivalen konden de test observeren als ze dat wilden.

Max Verstappen, Red Bull Racing test de nieuwe 2017 Pirelli banden

Foto: Pirelli

De FIA probeerde ook dat de high-downforce niet direct zou bijdragen aan de ontwikkeling van aerodynamica voor de 2017-auto. De downforce op de testauto’s kwam niet overeen met de nieuwe reglementen.

“De testauto’s zijn ontwikkeld om enig voordeel voor de deelnemende teams weg te halen”, zei Pirelli F1-baas Mario Isola. “In plaats van het ontwikkelen van een vloer, vleugels en alle veranderingen in het huidige aero-pakket van de nieuwe auto’s, werden ze gedwongen de oude skirts met oude technologie te gebruiken. Ook was alle data beschikbaar voor alle andere teams. Ook data met betrekking tot de set-up van de auto, gewichtsverdeling, aero en mechanische balans stond in dat rapport. Alle data was beschikbaar en de teams konden deze analyseren om zo voorbereidingen te treffen op de banden.”

Een van de meest intrigerende aspecten van de tests was de identiteit van de coureurs. Het was vanaf het begin duidelijk dat Ferrari haar twee vaste coureurs meer gebruikte dan andere teams. Het was een signaal dat het team uit Maranello geloofde dat er voordeel te behalen viel.

Vettel was de enige Formule 1-coureur die de fabriek van Pirelli bezocht en met de engineers sprak over de banden toen het Italiaanse bedrijf terugkeerde in de Formule 1. Hij liet ook in 2010 zien betrokken te zijn en na de mediatour door Europa terug te vliegen naar het Midden-Oosten om de nieuwe Pirelli’s voor het eerst te testen. Het is een coureur die, net als landgenoot Michael Schumacher, geen enkel detail over het hoofd ziet.

Lange tijd nadat Ferrari concludeerde dat het focussen op testen met de eerste twee coureurs een goed idee was, had Mercedes zich al gecommiteerd aan Pascal Wehrlein die op dat moment voor Manor reed.

Pirelli banden

Foto: XPB Images

Tegen het einde van het jaar vroeg ik zowel Lewis Hamilton als Nico Rosberg of ze dachten dat ze geen ervaring misliepen door niet te testen. De coureurs gaven met het ophalen van schouders en een twijfelend gezicht het antwoord. Tijdens hun strijd om het kampioenschap zagen ze er het belang niet van in.

Beiden waren betrokken bij de tests, hoewel Nico’s sessie door regen tenietgedaan werd en Lewis maar korte tijd aanwezig was voor hij zich ziek had afgemeld. Red Bull-coureurs Daniel Ricciardo en Max Verstappen verschenen ook pas aan het eind van het programma, zij lieten het meeste werk over aan Pierre Gasly en Sébastien Buemi.

Pirelli kwam met eigen cijfers (in kilometers) waarmee het verhaal per coureur duidelijk werd:

Coureur	Team	Afgelegde afstand (km)
Pascal Wehrlein	Mercedes	3.248
Pierre Gasly	Red Bull	2.494
Sebastian Vettel	Ferrari	2.228
Sebastien Buemi	Red Bull	1.190
Kimi Raikkonen	Ferrari	1.054
Max Verstappen	Red Bull	517
Esteban Gutierrez	Ferrari	480
Antonio Fuoco	Ferrari	478
Nico Rosberg	Mercedes	209
Daniel Ricciardo	Red Bull	200
Lewis Hamilton	Mercedes	50

Terug naar 2017: het is niet alleen gebleken dat Ferrari erg competitief is, de SF70H is constant en heeft een breder window waarin de banden werken dan de grootste concurrenten. Het team heeft zich met gemak op de nieuwe banden aangepast, zeker in vergelijking met Mercedes.

Heeft Ferrari voordeel gehaald uit het rijden met de testauto en zo ja, hoe? Het lijkt erop dat het team gewoon meer geleerd heeft van het rijden met meer downforce en deze kennis omgezet heeft in het ontwikkelen van de 2017-auto. De suggestie is gewekt dat Ferrari de testauto tot het uiterste heeft gedwongen toen het om aero ging en dat enkele elementen gebruikt werden om het team voor te bereiden op de nieuwe reglementen, ondanks dat de FIA dit probeerde tegen te houden.

Ferrari gebruikte de testauto ook in de windtunnel in Maranello om de correlatie te vinden tussen de downforce en bredere banden, iets waar zowel Mercedes en Red Bull moeite mee hebben gehad in het begin van het seizoen.

Dan is er de vraag over de banden zelf. Zoals gezegd, de test was blind en coureurs kregen geen informatie over wat er van test tot test veranderd was, of van set tot set. Maar ze konden wel de algemene ontwikkelingen volgen.

Sebastian Vettel, Ferrari SF15-T

Foto: Pirelli

“Met deze grote verandering in reglementen, en de verandering in filosofie rond het produceren van banden, hadden ze het gevoel welke richting het op zou gaan”, zei Isola. “Een van de opvallende zaken tijdens de test was dat zij niet wisten wat wij aan het testen waren op het gebied van constructies of compound, maar toen we nieuwe compounds aan het testen waren, het verschil zo groot was dat ze niet oververhit raakten en dat er gelijk gepusht kon worden.”

“Toen ze de runs er op hadden zitten in de test, kwamen ze terug en zeiden: ‘Wow, deze banden zijn goed want ik kan pushen, ze worden niet te heet en als ze wel oververhitten vanwege wielspin kun je een paar bochten rustig aan doen en dan is het weer goed.’ Dat was een veelgehoorde uitspraak. Wij zochten natuurlijk naar een band met deze karakteristieken. Het was duidelijk dat we het in die richting zochten.”

Alle coureurs die deelnamen aan de test, zeker in de latere fase toen de definitieve versie vorm kreeg, konden dat voelen. Vettel en in mindere mate ook Raikkonen waren in het hele proces betrokken en zij konden het pad van ontwikkeling volgen en mogelijk ook sturen.

Het is onvermijdelijk dat een coureur van het kaliber als Sebastian invloed uit kan oefenen als hij uit de auto komt en ‘Bingo!’ roept tegen de Pirelli-engineers als hij iets ontdekt over een band. Het is niet dat ik de mening van Wehrlein of Gasly niet op waarde schat, de twee coureurs die de meeste kilometers maakten voor de andere teams, maar aan welke mening zou Pirelli meer waarde hechten?

“De ervaring van een viervoudig wereldkampioen is natuurlijk waardevol, dat is duidelijk”, vertelde Isola. “Een coureur heeft het gevoel wanneer hij in een auto rijdt. In de Formule 1 hebben we het geluk dat we veel sensoren hebben, we kunnen de gevoelens nabootsen en checken of het klopt met het idee van de coureur. Ik denk dat het meer ligt aan de ervaring, Pascal deed het bijvoorbeeld erg goed, hij was altijd beschikbaar en gaf ons goede feedback.”

Isola vervolgde: “Sebastian is een professionele coureur en na elke run die hij deed gaf hij ons veel gedetailleerde informatie over elke set. Andere coureurs deden hetzelfde en we hadden een formulier dat ze invulden zodat ze geen details zouden vergeten. Het is natuurlijk zo dat een coureur je naar een band drukt waar hij of zij zich goed bij voelt. Toen hij een band vond die hij goed vond, zei hij dat, maar de test was blind en dus weet hij niet of we die band ook geselecteerd hebben.”

Er is geen twijfel dat de drie teams probeerden een slaatje te slaan uit de test om zo een voordeel te halen. Red Bull heeft verrassend genoeg toegegeven dat het niet volgens plan werkte. Christian Horner was overtuigd dat Red Bull een aantal dingen duidelijk had en paste de auto aan, maar toen veranderde de specificatie van de banden.

“Ik denk dat het rijden met de testauto ons op verschillende manieren pijn heeft gedaan”, zei Horner. “Een paar dingen veranderden laat in het proces, dingen waar wij de auto potentieel om heen gebouwd hebben. Ik denk dat het invloed heeft gehad op de richting van onze ontwikkeling. Ik wil niet zeggen dat we daardoor de achterstand hebben opgelopen, maar het heeft ons zeker geraakt op een manier die niet bevorderlijk waren voor de banden zoals ze uiteindelijk geselecteerd zijn. De feiten zijn dat Mercedes en Ferrari de regels beter geïnterpreteerd hebben dan wij afgelopen winter.”

Horner mag Mercedes dan complimenteren, Toto Wolff daarentegen was gefrustreerd over de manier waarop de test uitpakte. Hij gaf toe dat het beter was geweest om Hamilton en Rosberg meer te laten rijden en hoewel Rosberg niet rijdt dit jaar, was zijn input toch waardevol geweest. Wolff vond het echter logisch om de coureurs niet te veel af te leiden.

“We zaten midden in een gevecht om het kampioenschap”, zei de Mercedes-teambaas. “Het is begrijpelijk dat geen van de coureurs tijd wilde besteden aan toekomstige technologie en banden. Ze wilden zich focussen op het kampioenschap. In de Formule 1 vinden we bijna nooit een voltreffer waarmee we het verschil kunnen maken. Het gaat om het samen laten vallen van alle kleine winstpuntjes. En misschien, dit is een hypothese en ik weet niet of het waar is, heeft de status en feedback van Sebastian invloed gehad. Ik denk niet dat de coureurs veel geleerd hebben, maar Pirelli is meer gaan leunen op zijn resultaten en feedback dan op die van een juniorcoureur. Dat gezegd hebbende, we hebben niet de data die deze theorie ondersteund.”

Het is desondanks een idee dat hij maar wat graag de wereld in helpt. Het is waarschijnlijk dat het kampioenschap in 2017 wordt beslist op een aantal punten, met hier en daar een slechte race zoals Hamilton in Monaco. Als Vettel de voorsprong houdt, hebben die kleine voordelen hun vruchten afgeworpen.

Sebastian Vettel, Ferrari SF70H

Foto: Ferrari