Achtergrond: Waarom een GP in Zandvoort dit jaar onwaarschijnlijk is

De Formule 1 werkt achter de schermen hard aan een herziene kalender voor het seizoen 2020. Maar hoe ziet dat proces eruit en welke rol speelt Zandvoort daarin? Motorsport.com analyseert waarom een Nederlandse GP in 2020 niet erg waarschijnlijk is en waarom verschillende circuits zich ineens 'spontaan' aanbieden.

Max Verstappen tijdens de Jumbo Racedagen

Max Verstappen tijdens de Jumbo Racedagen

Grand Prix van Nederland

Alle ontwikkelingen over de mogelijke Formule 1 Grand Prix van Nederland.

Als we op de eerste vrijdag van mei een bezoek brengen aan Circuit Zandvoort is het muisstil. Geen Formule 1-actie in het weekend waarin dat wel het geval had moeten zijn. Maar in plaats van te blijven hangen in het gemis is het interessanter om naar de toekomst te kijken. Want krijgen we nog een race op het duinencircuit in 2020? Voor 1 september sowieso niet, dat is overduidelijk. De overheid heeft alle evenementen tot die datum immers verboden, met maar ook zonder publiek.

Dit maakt de tijdspanne voor een mogelijke Grand Prix van Nederland in 2020 zeer beperkt. De Formule 1 heeft middels een eerste schets - in de vorm van een kaartje - al aangegeven vanaf midden september niet meer in Europa te willen rijden. Dat continent is in juli, augustus en begin september aan de beurt. In het geval van Nederland blijft enkel de eerste helft van september over. "Voor die periode liggen alle opties open", zo luidt het formele standpunt. Of zoals CEO Robert van Overdijk aan Motorsport.com uitlegde: "Op het moment dat er een concreet verzoek zou komen voor een race zonder publiek, dan vind ik dat wij de morele plicht hebben om daarover na te denken."

Liberty en FOM moeten financieel over de brug komen

Maar nadenken is één ding, het daadwerkelijk uitvoeren is een heel ander punt. Daarbij speelt het financiële aspect ook een grote rol, zo liet Jan Lammers aan Motorsport.com weten. "Het mag ons in principe niets kosten, want dat is niet verstandig voor onze eigen exploitatie." Zandvoort wil dus wel meedenken in het belang van de sport - teams hebben 15 races nodig om al het TV-geld te vangen - maar niet tegen elke prijs. "Meedenken? Tuurlijk, maar dat wil niet zeggen dat wij daar allerlei kosten aan kunnen verbinden. Het feit dat wij er niets aan zouden verdienen en er wel tijd en energie in stoppen, is ook al in het belang van de sport."

Dit lijkt voor het financiële plaatje twee dingen te betekenen. Allereerst dat de zogenaamde 'hosting fee' bij een race zonder publiek van tafel moet. Het exacte bedrag dat Zandvoort moet ophoesten is strikt geheim, maar GP's betalen gemiddeld zo'n dertig miljoen euro om een officiële F1-race te mogen organiseren. Zandvoort kan dat bedrag alleen door ticketing terugverdienen, maar juist dat verdienmodel is bij een race achter gesloten deuren om zeep. Het doorschuiven van het driejarige contract naar 2021 en dan 'corona-maatwerk' leveren voor 2020 lijkt een voor de hand liggende optie. Maar ook daarmee zijn we er nog niet, allerminst zelfs.

Het organiseren van een Grand Prix kost op zichzelf immers ook geld, zelfs zonder publiek. Of zoals Lammers vervolgt: "Als Liberty en FOM in Zandvoort willen rijden zonder publiek, dan moeten zij ook de operationele kosten betalen. En dat is best substantieel." Het betekent dat FOM en Liberty Media samen voor tientallen miljoenen opdraaien om een race in Zandvoort mogelijk te maken. En juist daar wringt de schoen. Want zijn die races niet bedoeld om inkomsten te genereren, vooral voor de teams? Een deel van die inkomsten komt uit TV-contracten, maar een ander deel (het prijzengeld) komt gewoon uit de pot van Liberty zelf. En uitgerekend die pot wordt voor een groot deel gevuld door 'hosting fees'. En zie daar: als Liberty in het geval van Zandvoort opdraait voor alle kosten en niet diep in de eigen reserves wil tasten, dan krijgen teams dus minder uit die pot. Een kwestie van geven met de ene hand (TV) en tegelijk pakken met de andere. Dat schiet niet op.

Andere circuits hebben meer belang bij race zonder fans

Daardoor zal men voor een nieuwe kalender bovenal zoeken naar races die zo goedkoop mogelijk te organiseren zijn. Of Grands Prix - zoals Bahrein en Abu Dhabi - waar financieel best iets mee te regelen valt, ook in deze tijd. Beide oliestaatjes gaat het in essentie om TV-exposure, waardoor de afwezigheid van publiek niet onoverkomelijk is. Of zoals Michael Bleekemolen uit een eigen anekdote put: "Ik heb zelfs gezien dat ze daar met busjes naar de binnenstad reden om maar zoveel mogelijk mensen op te halen, die mochten gratis in het publiek zitten en naar F1 kijken." Het is geen wonder dat die races hoogstwaarschijnlijk het slotstuk van dit seizoen gaan vormen.

Voor alle krachtmetingen die daarvoor moeten plaatsvinden, zullen FOM en Liberty met een vergrootglas naar de kosten kijken of naar organisatoren die zelf wat van die kosten willen dekken. "FOM en Liberty moeten nu eigenlijk de koopman uithangen, om het even simpel en platvloers te zeggen", schets Lammers de situatie. Dit is ook het punt waarop circuits in beeld komen die niet op de oorspronkelijke 2020-kalender stonden, denk aan een Hockenheim of zelfs Imola. "Wat wij vragen en nodig hebben om het in Zandvoort te kunnen runnen, wordt naast bijvoorbeeld Hockenheim gelegd, waar ze nu zeggen 'voor niets of tegen de kostprijs mag je hier wel rijden'. Voor Imola en allerlei andere circuits geldt hetzelfde." Chase Carey bevestigde dit min of meer door te bevestigen dat er inderdaad gesprekken met andere banen gaande zijn: "We praten we met onze promotors, maar ook met enkele circuits die niet op de huidige kalender staan." 

VIDEO: Jan Lammers over de uitgestelde F1 Grand Prix in Zandvoort

Tekst gaat verder onder de video

Dit betekent dat FOM en Liberty zoveel mogelijk opties op tafel willen hebben en die vervolgens tegen elkaar afwegen. Belangrijk verschil daarbij is dat Hockenheim en Imola een veel groter belang hebben bij een race zonder publiek dan pakweg Zandvoort. Dat komt doordat Zandvoort al een F1-contract voor de komende jaren op zak heeft en die andere omlopen niet. De helpende hand uitsteken in 2020 kan voor hen een laatste strohalm bieden om weer structureel op de F1-kalender te komen. "Zodra die Grand Prix er eenmaal is geweest [in Hockenheim of Imola] gaan ze natuurlijk kijken of ze op de kalender kunnen blijven. Onder het mom van 'wij hebben jullie toen geholpen'. Dat proberen ze op een commerciële manier uit te onderhandelen", aldus Lammers.

Situatie 2020 wordt duidelijker, maar wat gebeurt er daarna?

Doordat zoiets voor Hockenheim, Imola en andere circuits een reddingsboei kan zijn voor een F1-toekomst, mag het in 2020 zelfs iets kosten. Noem het een investering in de toekomst. De kosten-baten-analyse zal bij die circuits anders uitvallen dan bij Zandvoort, er zal meer bereidheid zijn om waar mogelijk mee te betalen. Dit leidt er ook toe dat die voorstellen voor FOM en Liberty gunstiger zijn dan wat Zandvoort te bieden heeft. Nou hoeft het bovenstaande absoluut nog niet te betekenen dat Hockenheim of Imola daadwerkelijk terugkeert op de F1-kalender - daar zitten nog meer haken en ogen aan - maar wel dat een Nederlandse GP in 2020 zeer onwaarschijnlijk lijkt. Of zoals Van Overdijk het geheel samenvatte: "De kans dat we hier dit jaar in een officiële setting F1-auto’s zien rijden, wordt kleiner en kleiner. Ik verwacht dat het totale contract voor drie Dutch GP’s een jaar opschuift."

Maar de slotvraag is of dat jaartje uitstel wel voldoende is? De Van Overdijk-uitspraak dateert namelijk van vóór de persconferentie met premier Rutte en minister Hugo de Jonge. In een Kamerbrief die bij die persconferentie hoorde, liet De Jonge weten dat 'grote evenementen met een nationale uitstraling' verboden zijn totdat er een vaccin is. Gevolgd door de woorden: "Niemand weet hoelang dat gaat duren. We hopen natuurlijk snel, maar een jaar of langer is heel reëel." In dat geval komt ook de Dutch GP van 2021 in bedachte vorm - met publiek - onder druk te staan. Of Zandvoort dan wel wil c.q. kan meebetalen aan een race zonder publiek is nog ongewis. Het perspectief voor 2020 lijkt dus vrij helder - hoe jammer ook - maar dat voor 2021 nog allerminst. Wordt vervolgd.

Bekijk ook:

Sluit je aan bij de Motorsport community

Praat mee
Vorig artikel ‘Ferrari doet Vettel tweede aanbieding, Sainz mogelijk plan B’
Volgend artikel Horner verwacht meer incidenten: "Coureurs zullen roestig zijn"

Beste reacties

Er zijn nog geen reacties. Wil je er één schrijven?

Meld je gratis aan

  • Snel toegang tot je favoriete artikelen

  • Stel alerts in voor breaking news en je favoriete coureurs

  • Laat je horen met de reactiemodule

Motorsport prime

Ontdek premium content
Abonneer

Editie

Nederland