Analyse: waarom de extreemste vorm van motocross in Afrika wordt bedreven

Al bijna vijftig jaar wordt het evenement Roof of Africa georganiseerd in Lesotho, een land dat vrijwel alleen uit bergachtig gebied bestaat. Tachtig procent van het land, dat wordt omringd door Zuid-Afrika, bevindt zich boven de 1800 meter. En dat blijkt een ideale plaats om enkele honderden motocrossers los te laten. ‘The mother of hard enduro’ wordt het evenement in de volksmond genoemd en Motorsport.com wilde weten of dit terecht is.

Niet alleen Zuid-Afrikanen doen mee aan dit prestigieuze evenement, ook trekt het internationale deelnemers. Graham Jarvis, een 41-jarige Brit, won voor de vierde keer. Maar dat was niet gemakkelijk. Terwijl hij het in voorgaande jaren moest opnemen tegen een Zuid-Afrikaans talent, dat helaas vanwege een blessure afwezig was, knokte hij nu met de 28-jarige Spanjaard Alfredo Gómez om de winst.

De rijders moesten een driedaags programma afwerken. Op de eerste dag namen de deelnemers als opwarmertje deel aan er een stratenparcours van 3,6 kilometer in de hoofdstad, gevolgd door een individuele tijdrit. Dat was volgens de rijders allemaal nog best te doen. Maar wat zij een dag later moesten doorstaan had niemand verwacht. Een rit van 160 kilometer klinkt misschien gemakkelijk, maar wat als het terrein volledig bestaat uit stijle hellingen, uitdagende afdalingen, overal rotsen en kiezels en dat onder de brandende zon?

“Dat was de meest moeilijke dag ooit”, zuchtte Billy Bolt, het 18-jarige Britse supertalent dat onder de hoede van negenvoudig winnaar Alfie Cox zijn debuut maakte. “De Roof of Africa was lastiger dan verwacht. De dagen zijn veel langer en het terrein geeft echt niet mee. Je moet je de hele tijd enorm concentreren want er zijn zoveel kleine stenen. Het vergt erg veel van je lichaam.”

Die dag legde slechts één coureur het parcours onder de acht uur af. Enkele andere rijders deden er een uurtje langer over, de meesten kregen extra tijd opgelegd. Het leeuwendeel van de deelnemers strandde vanwege een markeringsfout van de organisatie op een helling van een berg. Op dat kritieke punt kwamen de gold, silver en bronze-rijders bij elkaar. Voor hen zat er niets anders op dan de motor omhoog te duwen.

“Ik heb meer dan twee uur vastgezeten op de berg”, vertelde Marc Bourgeois. De 31-jarige Fransman is de nationale kampioen in de discipline endurance, maar een evenement als deze had hij nog nooit meegemaakt. “Ik heb er zo’n elf uur over gedaan. Ik heb de motor zo’n twintig minuten de berg opgeduwd en de laatst twintig kilometer was verschrikkelijk. Ik was kapot, echt helemaal gesloopt. En ik had geen idee hoe ik mij de volgende dag zou voelen, maar gelukkig herstelde ik ’s nachts voldoende. Wel was ik een beetje bang voor de laatste dag, vanwege de afstand en de technische gedeelten.”

Daarnaast werden enkele rijders door het medisch personeel behandeld voor uitdroging en één rijder kwam na een ongelukkige val om het leven. Dit markeerde het eerste incident met dodelijke afloop in het 49-jarig bestaan van het evenement.

De derde en beslissende dag ging opnieuw van start op Bushmans Pass, de eerste grote bergpas die je tegenkomt als je met de auto vanuit Maseru richting het oosten rijdt. Op ongeveer een hoogte van 2200 meter vormde het een prima vertrekpunt en finishlocatie, vooral vanwege het zicht op de omringende bergen en het had voldoende ruimte voor het bivak.

Hoewel de laatste dag korter was, stonden er nog wel een paar venijnige beklimmingen en afdalingen op het programma zoals ‘Puke Pass’, ‘Spiderman’, ‘Mad Cow’ en ‘Steel Mountain’. Geen idee wie deze namen heeft bedacht, al is het beter uit te spreken dan ‘Ha Rapokoloane’, wat overigens een schitterende locatie was voor een servicepunt. Fans, teamleden en de lokale bewoners konden de rijders vele kilometers volgen.

Een bittere strijd tot de finish volgde tussen Jarvis en Gómez. 140 kilometer lang raceten zij samen de bergen op en af met Jarvis die uiteindelijk met een voorsprong van negen seconden won. Daarachter knokten vier Zuid-Afrikanen en Bolt om de laatste podiumplaats. Helaas voor de Brit moest hij even stoppen om zijn een stukje natuur uit zijn ketting te halen en in zijn poging om de rivalen bij te halen maakte hij een navigatiefout. Hij eindigde als zevende, Scott Bouverie werd derde.

Geluk

De organisatie liet weten dat deze editie de zwaarste zou zijn, maar waarom? Vooraf vroegen we naar de verwachtingen maar niemand kon een duidelijk antwoord geven. Ondanks een kaart met route wisten zij niet precies hoe het parcours eruit zou zien. Maar wat heb je nu precies nodig om te scoren in Lesotho als je eigenlijk niet goed weet waar je aan begint?

“Een vaardigheid die je niet nodig hebt is topsnelheid”, vertelde organisator Peter Luck aan Motorsport.com. “Het is heel technisch, je moet beschikken over goede rijeigenschappen. Je moet lichamelijk en mentaal heel fit zijn want je moet zes uur of langer je hoofd erbij houden. In de hitte, regen of kou, het vraagt veel van het lichaam.”

Dat lijkt een inkoppertje; om topsport te bedrijven moet je fit zijn. We vroegen het ook aan de rijders. Viervoudig winnaar Jarvis legde uit dat hij thuis in Engeland eigenlijk niet kan trainen omdat het terrein onmogelijk kan worden nagebootst. En andere extreme endurance races zijn korter.

Kirsten Landman, de eerste vrouw die het evenement succesvol in de gold-categorie afsloot, vertelde ons: “Ik bekijk het per kilometer en bergpas, op die manier rijd je naar de finish. Je moet de wielen laten draaien en dat is het enige wat je nodig hebt. Natuurlijk moet je ook over een goed team beschikken en alles moet volgens plan verlopen. Maar met dit type extreme races heb je eigenlijk maar een ding nodig en dat is geluk.”