Hoe de eerste Dakar-etappe een lastige puzzelrit werd

Verschillende motorrijders en autocoureurs hebben zondag hun kansen op eindwinst al in rook zien opgaan. En dat in de eerste van twaalf lange etappes. In de 333 kilometer lange eerste proef brak op 70 kilometer van de finish totale chaos uit. Diverse toprijders bij de motoren raakten als eerste de weg kwijt. Beelden van twijfelende rijders die met elkaar overleggen over de juiste strategie om het waypoint te vinden zaten in het dagverslag van de organisatie. Het zijn unieke beelden, maar het schepte ook een gevaarlijke situatie. Zeker toen de langzamere motoren daar rondreden, de auto’s kriskras over het parcours vlogen en de snelste trucks door het terrein banjerden. Nani Roma verklaarde na de etappe dat hij bijna frontaal op Carlos Sainz gereden was. De Spanjaard werd overigens de verliezer van de dag met meer dan twee uur tijdverlies.

Motorsport.com heeft na de eerste etappe het roadbook in kunnen zien. Op kilometer 257,6 staat in het roadbook een pijl naar rechts met daarbij 42°, ten teken van het aantal graden dat gevolgd moet worden. De deelnemers hebben daarbij de beschikking over een gemoderniseerde versie van een kompas. Op dezelfde pagina van het roadbook staat een aanwijzing dat na 200 meter de route verandert naar een gemiddelde van 10° en dat daarna het hoofdpad gevolgd moet worden. Zo’n 10 kilometer later lag een verborgen waypoint (WP C) waardoor het moeilijker werd. Een dergelijk waypoint wordt pas geactiveerd als een auto of motor op 200 meter van het centrale punt komt. Op dat moment zijn er geen andere aanwijzingen die de deelnemers nog krijgen. Als gevolg daarvan besloten veel teams om het zoekwerk te laten en de tijdstraf van 15 minuten voor een gemist waypoint voor lief te nemen. “We hebben daar eindeloos naar gezocht. Het is maar een waypoint van een kwartier, dus zo’n geweldig groot probleem was het nou ook weer niet”, vertelde Maik Willems, die uiteindelijk besloot om door te rijden. “Het was zoeken en op een gegeven moment hadden we een pad gevonden en hebben we dat gevolgd. Zonder waypoint, maar we zaten in ieder geval weer in het juiste spoor.”

"Elke dag is er wel iemand die klaagt"

Wat het echt zo moeilijk om het waypoint te vinden? We vroegen het aan wedstrijdleider David Castera, die de afgelopen jaren wel vaker van dit soort passages in de route stopte. “Het was een vrij simpele note”, vertelde de oud-navigator aan Motorsport.com. “Het belangrijkste was de interpretatie van ‘het volgen van het hoofdpad’ en het feit dat het hoofdpad vervolgens verschillende vertakkingen had. Dat zorgde voor verwarring. Maar het hoort erbij. Elke dag klaagt er wel iemand over een lastige note in het roadbook. Het was duidelijk wat er verwacht werd en dit was voor iedereen hetzelfde. Sommigen deden het goed, anderen niet.”

Castera heeft wat dat betreft weinig sympathie voor de klaagzangen van sommige deelnemers, al prees hij de mensen die het wel goed deden. “Het is een complexe job, maar je moet begrijpen dat Nasser Al-Attiyah niets verkeerd deed. Dat zegt dat de punten duidelijk genoeg waren en dat hij het kon vinden. De enige van de favorieten die veel tijd verspeelde was Carlos Sainz. Het was niet verkeerd, het was hooguit niet duidelijk genoeg.” Waarom kon Al-Attiyah het wel vinden? De stellige overtuiging van Mathieu Baumel in de wagen bracht de Qatarees naar het juiste punt. Waar enkele sporen naar rechts liepen, wees de navigator juist naar links om het verborgen waypoint op te pikken. Ook de Belgische navigator Fabian Lurquin loodste negenvoudig WRC-wereldkampioen Sebastien Loeb vrij eenvoudig door het punt, al dan niet geholpen door voorganger Al-Attiyah.

Carlos Sainz was dus de verliezer. Uitgerekend de man die vorig jaar nog een tirade afstak dat de huidige vorm van navigatie niets meer te maken had met de Dakar Rally. Deze keer wilde El Matador er niet te veel woorden aan vuil maken: “Hoeveel mensen zijn op dat punt verdwaald? Zijn we allemaal idioot… Ik ben heel teleurgesteld dat de Dakar het op deze manier wil doen en dat dit al gebeurt op de tweede dag van de race, het is spijtig.”

Geen referenties

Volgens Alex Haro, de navigator van Nani Roma, was een gebrek aan goede referenties het probleem in de zoektocht naar het punt. “We probeerden het belangrijkste pad te volgen, maar ineens veranderde de koers van 10° naar 300°. We zagen een andere auto rijden en die zijn we gevolgd, maar we zagen al snel dat het niet goed kwam. Daarom zijn we teruggegaan en opnieuw begonnen. We volgden de juiste koers, maar we zagen niet meer welke track we moesten volgen omdat er zoveel sporen waren”, aldus Haro in gesprek met Motorsport.com. “Dit zijn sporen die midden in de woestijn liggen. In Spanje hebben we vaak een berm of iets waar we een referentie in kunnen vinden. Hier heb je dat helemaal niet. De verkenningsploeg van de organisatie rijdt langzaam en dan lijkt het een piste te zijn, maar wanneer er meer wagens en motoren overheen vliegen wordt alles kapotgereden. Het was verwarrend.”

Met Baumel heeft dagwinnaar Nasser Al-Attiyah een navigator van wereldklasse naast zich. De Fransman had geen enkele moeite en dat kwam om een simpele reden: “We hebben het roadbook gewoon gevolgd en Loeb reed achter ons aan, dat was voor hem een gelukje”, aldus Baumel. “Overal liepen paden en het was moeilijk om de juiste route te volgen, maar we hebben gewoon geen gekke dingen gedaan en de opdracht uit het roadbook opgevolgd: volg het pad.”