Jean Todt: “Veiligheid is een recht, geen privilege”

De mensen die denken dat FIA-president Jean Todt slechts één missie heeft, hebben het fout. Terwijl de Fransman naam heeft gemaakt op het gebied van verkeersveiligheid, zowel voor voertuigen als voetgangers, zijn de interesses van Todt gevarieerd.

“Mijn leven is onderverdeeld in interesses”, vertelde de voormalig Ferrari-baas tijdens de lunch in het FIA-motorhome in de paddock van Barcelona. “Waarschijnlijk is verkeersveiligheid het meest zichtbaar. Maar ik ben geïnteresseerd en veel dingen: de ontwikkeling van Formule 1, het opzetten van een nieuw kampioenschap zoals Formule E, nieuwe technologieën, het milieu... Er zijn veel gebieden waarin ik geïnteresseerd ben.”

Als president van de FIA is het niet verrassend dat Todt zich bezighoudt met het verbeteren van veiligheidsstandaarden in de sport en dat hij dat heeft uitgebreid naar verkeersveiligheid. Terwijl de sport de ene tak is van de autosportbond, is mobiliteit even zo belangrijk en heeft het van invloed op meer mensen. “Veiligheid is al decennia belangrijk in de sport en mobiliteit is belangrijk vanwege de deelnemers aan het verkeer”, zei hij. “Weet je, ik ben betrokken bij het medisch instituut ICM [Institut du Cerveau et de la Moelle épinière]. Het is iets waar ik veel energie en liefde insteek om dingen voor elkaar te krijgen. Een van de beste mijlpalen is om te beginnen met een stukje papier en dat te laten uitgroeien tot iets van 25.000 vierkante meter in Parijs; in het grootste ziekenhuis met 650 onderzoekers.”

Verkeersongevallen zijn ‘niet normaal’

Terwijl ICM door Todt wordt behandeld als zijn kindje, heeft de voormalig Ferrari-baas de dagelijkse gang van zaken overgelaten aan experts. Zijn bezigheden, zo weet hij, komen beter van pas op andere gebieden waarin hij zowel autoriteit als expertise heeft. 

“Wat ik heel belangrijk vind is dat mensen zich realiseren dat verkeersongelukken niet normaal zijn”, zei hij. “Het is een pandemie. Het zou zo geïnterpreteerd moeten worden. We moeten ervoor zorgen dat de wereldleiders zich richten op verkeersveiligheid. We hebben het over mensenrechten, vluchtelingen, Ebola en Zika. Ik wil geen vergelijkingen maken, maar iedere persoon die in de wereld overlijdt is een serieuze zaak. Maar er is oorlog op het wegennet en 1.3 miljoen mensen zullen doodgaan. We kunnen dit oplossen. Wij weten wat we moeten doen.”

“Daarom denk ik echt, als speciaal afgevaardigde van de Verenigde Naties en president van de FIA, dat we in actie moeten komen. Het gaat om educatie, wetshandhaving – wat essentieel is – infrastructuur en de voertuigen zelf”, ging hij verder. “In een land als Frankrijk is de gemiddelde auto op de weg negen jaar oud. Je denkt misschien dat het twee of drie is, maar het is negen. Kun je je voorstellen hoe dat in ontwikkelingslanden is? De gemiddelde leeftijd van een voertuig ligt tussen de vijftien en dertig jaar.”

“Een ander element is de zorg na een ongeluk. Na een ongeval met consequenties moet de tijd tussen de redding en de behandeling kort zijn, zoals dat in het racen zo is. Vanaf het moment van het ongeluk tot het moment dat je in het ziekenhuis bent; tijd is belangrijk. Hoeveel tijd moet het in beslag nemen? Dat is een heel belangrijke parameter. De progressie kan beter zijn, maar het start nu. Iedere reis begint met een eerste stap.”

Lobbyen voor veranderingen

Onderdeel van zijn werk is het lobbyen met vertegenwoordigers van overheden om hen te overtuigen van de belangrijkheid om het aantal verkeersslachtoffers te reduceren. Ongeveer 3.500 mensen komen dagelijks om het leven in het verkeer.

Niet alleen de menselijke kosten zijn hoog, maar ook die van de samenleving. Overheden in ontwikkelingslanden spenderen ieder jaar meer dan honderd miljard dollar aan verkeersincidenten, hetzelfde bedrag dat zij via internationale steun ontvangen. “Laatst had ik een bespreking in Jamaica”, onthulde Todt. “Ik sprak met de minister-president en na die bespreking zei hij dat hij zich als doel stelde om het aantal verkeersslachtoffers [in Jamaica] tegen 2020 te halveren. Voor mij geldt dat als een succes. Dat maakt de trip het waard – van Genève naar Londen, van Londen naar New York, New York naar Kingston, toen Kingston naar Miami en weer naar Londen.”

“Hij zei ook dat hij de Road Safety Conventions [van de Verenigde Naties] wil toepassen. Niet ieder land wil dat, dus een van de dingen die ik doe is lobbyen bij overheden. Kijk bijvoorbeeld eens naar de minimale veiligheidsstandaarden: dat verschilt van land tot land. Zo kun je in twee verschillende landen een auto kopen die er hetzelfde uitziet, maar de veiligheidsstandaard is verschillend.”

De standaard moet omhoog

Om de overlevingskans van voetgangers en bestuurders te vergroten zouden de veiligheidsstandaarden gelijk getrokken moeten worden. “Wij hebben geluk [om in landen te leven met hoge veiligheidsstandaarden]”, erkende Todt. “Londen, geen probleem. Maar ga je naar Bangladesh, of India, dan is het verschillend.”

“Enerzijds hebben we het geluk, maar anderzijds kunnen mensen die je liefhebt nog altijd het slachtoffer worden. Verkeersveiligheid zou geen privilege moeten zijn, maar een recht. Iedereen kent wel iemand die het slechtoffer is geworden van een verkeersincident. We moeten dit gevecht samen aan en dan ben je ook zichtbaarder. Dan wordt het geluid gehoord. En daar zijn we nu beland.”

“In mijn leven, in mijn hele carrière, heb ik mensen gemotiveerd en overtuigd. Voor zoveel jaar in mijn carrière heb ik dat met overtuiging gedaan. Maar ik denk – en dit is heel persoonlijks – moet je iets teruggeven. Alles wat ik nu doe is om te proberen iets terug te geven. Het is mijn passie, mijn energie, mijn motivatie.”