Wat betekent het geschil tussen Alpine en Piastri voor beide partijen?

Oscar Piastri werd begin 2020 aangekondigd als nieuw lid van de Renault Driver Academy. Zijn toetreding was naar aanleiding van het winnen van de Eurocup Series. Eén van de prijzen was de mogelijkheid om aangesloten te worden bij een Formule 1-team, mocht de coureur dit zelf willen. Mark Webber hielp met het bezegelen van de deal. Enige tijd later werd de oud-Red Bull-coureur ook bevestigd als manager van Piastri.

Het persbericht werd verstuurd vanuit JAM Sports Management. Bij JAM werkt Webber met een team onder leiding van zijn vrouw Ann, die veel voor diens loopbaan heeft betekend. Jason Allen, een Australische ondernemer, werd CEO. JAM werkt ook samen met Formule E-coureur Mitch Evans, wereldkampioen speerwerpen Kelsey-Lee Barber en verschillende opkomende talenten in de motorsport. Op de website van het bedrijf staat: 'Onze benadering van zaken doen is gebaseerd op eenvoudige kernwaarden: integriteit, eerlijkheid, loyaliteit, respect, verantwoordelijkheid en betrokkenheid'.

In 2020 en 2021 ondersteunde Renault Piastri naar verschillende overwinning in de Formule 3 en de Formule 2. In beide opstapklassen won de Australiër als debutant de titel. Het waren successen die hem wellicht sneller dan verwacht naar F1 stuwden, maar dat creëerde een probleem. Fernando Alonso en Esteban Ocon hadden allebei al getekend voor 2022 en dus moest Alpine Piastri tevreden zien te stellen met een rol als reservecoureur. Dit hing samen met tests in de F1-auto van 2021, een vrije training en simulatorwerk. Probleem twee voor 2023 stond echter al voor de deur. Ocon had nog steeds een contract en het was duidelijk dat Alonso langer wilde blijven. Alpine begon daarom maanden geleden al met Wlliams te praten over een tijdelijke leendeal, vergelijkbaar met een deal die goed werkte voor George Russell. 

McLaren

Op een bepaald moment in de afgelopen weken kwam McLaren echter in beeld. Teambaas Andreas Seidl werkte nauw samen met Webber bij Porsche in het WEC en is daarna in contact gebleven. Bovendien werd Piastri afgelopen maart met toestemming van Alpine tot McLaren-reservecoureur gepromoveerd. Tel die factoren bij elkaar op en het was voor McLaren niet moeilijk om Webber te vragen of Piastri wellicht naar dat team wil komen ten koste van Daniel Ricciardo. Het was onvermijdelijk dat Webber en Piastri geïnteresseerd waren, omdat McLaren een stap hoger is dan Williams. Hierbij was het grote verschil dat McLaren CEO Zak Brown Piastri volledig wilde overnemen van Alpine, waardoor hij in 2024 en 2025 niet weer naar die renstal zou kunnen verdwijnen.

Webber bevestigde dat Piastri volgens hem inderdaad contractueel in staat was om voor McLaren te tekenen, zonder enige banden met Alpine. Het initiële plan is om Piastri als reservecoureur aan McLaren te binden in afwachting van een regeling met Ricciardo. Daarnaast deed Alonso Alpine versteld staan door te tekenen bij Aston Martin, zonder daarbij de Alpine-gesprekken over 2023 formeel stop te zetten. Dit hield in dat er plots een Alpine-stoeltje vrij was voor Piastri, echter was die op dat moment al weg. Toen de saga zich begin vorige week ontvouwde, waren Alpine-teambaas Otmar Szafnauer en CEO Laurent Rossi zich er al van bewust dat Piastri door McLaren was verleid. Ze trokken al snel de juridische kaart door aan te kondigen dat hij volgend jaar bij Alpine zou racen, met in het achterhoofd dat de reactie zou worden: 'Nee, dat doe ik niet'. Precies dat gebeurde.

McLaren houdt vol dat Piastri niet aan Alpine vastzit en dat het benodigde document niet is ondertekend, oftewel dat de optie niet op tijd is gelicht. De implicatie is dat het management van Alpine niet goed heeft opgelet en dat het de rijdersmarkt verkeerd heeft ingeschat. Het anticipeerde niet op het feit dat Alonso en Piastri allebei andere mogelijkheden zouden vinden en dat het team van drie rijders voor twee zitjes plots naar slechts één zou gaan. Bronnen vanuit Alpine weerleggen dat en suggereren dat het papierwerk ze in staat stelt om tot en met 31 december nog te beslissen wat te doen met Piastri: of dat nu is om hem in de Alpine te zetten of hem bij Williams te plaatsen. Daarnaast is er een optie voor 2024 die half september 2023 afloopt.

Oscar Piastri, reserve coureur, Alpine F1 Team

Photo by: Carl Bingham / Motorsport Images

Hebben Webber en Piastri het juiste gedaan?

Natuurlijk wil iedere coureur zo snel mogelijk in de best mogelijke auto zitten. Echter was een of twee jaar naast Alexander Albon zitten ook een kans geweest om te rijpen. Het feit dat Russell niet meteen bij een groot team heeft plaatsgenomen, heeft hem geen windeieren gelegd. Dat geldt ook voor Alonso bij Minardi, Max Verstappen bij Toro Rosso en Kimi Raikkonen en Charles Leclerc bij Sauber. Piastri loopt nu echter niet zozeer weg van Williams, maar vooral van een kans om zijn loopbaan bij Alpine te starten. Piastri zit daar zelf al drie jaar, kent Ocon en had de volledige steun gekregen van het team dat in hem heeft geïnvesteerd. Hij zou de tijd krijgen om zijn draai te vinden en was toegestaan om fouten te maken die rookies meestal maken. 

Bij McLaren komt hij in een onbekende omgeving terecht en neemt hij het op tegen Lando Norris, de protegé van Zak Brown. De Brit zit al vijf jaar bij het team. Norris is voelt zich thuis in Woking, waardoor Piastri in het begin de outsider zal zijn. Hij is degene die moet laten zien dat hij het waard is om Ricciardo te lozen. De tijd zal het leren, maar de uitdaging is behoorlijk. En dan is er nog een voor de hand liggende vraag: zal McLaren in de komende jaren competitiever worden dan Alpine? Niemand kan die beantwoorden. De keuze voor McLaren blijft dus een gok. Het is onvermijdelijk dat het geschil wordt voorgelegd aan de Contract Recognition Board, het orgaan van de FIA dat zich over dergelijke kwesties buigt.

Het is goed mogelijk dat Piastri en Webber gelijk blijken te hebben in deze juridische kwestie en dat Alpine inderdaad iets over het hoofd heeft gezien of is vergeten aan te kruisen. Alpine heeft echter duidelijk gemaakt dat het verdergaat dan juridisch jargon in een contract: het draait de Fransen om loyaliteit en de andere kernwaarden die op JAM's eigen website staan. Daarbij speelt ook mee wat Alpine tot dusver in Piastri's loopbaan heeft gestopt, niet in de laatste plaats financieel. Tot nu toe heeft hij zo'n 3500 kilometer van de geplande 5000 kilometer aan F1-tests afgelegd. Dat gebeurde op Paul Ricard in februari in een RS18, gevolgd door testritten in de A521 in Austin, Doha, de Red Bull Ring, Silverstone en Monza. Twee vrije trainingen stonden gepland voor na de zomerstop. Het team heeft miljoenen dollars uitgegeven om hem te laten testen en klaar te stomen voor het echte werk in F1.

In ruil daarvoor lijken Piastri en Webber de spreekwoordelijke middelvinger naar Alpine op te steken. Daarmee hebben ze niet alleen Alpine en Renault boos gemaakt, maar ook Williams. Zij werden immers ook gepasseerd ten gunste van McLaren. Het grotere plaatje is tot slot wat deze zaak kan betekenen voor de opleidingsprogramma's van F1-teams. Een bedrijf als Renault, met directieleden en aandeelhouders, denkt wellicht wel twee keer na wanneer het als F1-team gevraagd wordt om een jonge coureur te steunen. Waarom miljoenen investeren als diegene er vlak voor de doorbraak eenvoudig vandoor kan gaan? Mede daardoor is de kans groot dat Alpine naar de rechtbank stapt, al is het maar om voor financiële compensatie te gaan. Dit zaak is hoe dan ook nog niet gesloten.