Analyse: Hoe Mercedes in Japan afrekende met de Ferrari-aanpak

Het is bijna kwart voor vier in de Japanse middag als Lewis Hamilton wat beteuterd naast zijn Mercedes W10 staat. Aan zijn mimiek en lichaamstaal is niet bepaald te zien dat zijn werkgever zojuist de zesde achtereenvolgende wereldtitel bij de constructeurs heeft veroverd. Hij en niet teamgenoot Valtteri Bottas had namelijk het stralende middelpunt van deze heugelijke dag moeten worden. Mensen kunnen van alles van die houding vinden. Noem het bijvoorbeeld onsportief of juist de mentaliteit die nodig is om een groot kampioen te worden. Maar daar gaat het nu niet om.

Belangrijker is dat Hamilton op basis van de gehanteerde tactiek wel had kunnen winnen. Toen Bottas in de 36ste ronde binnenkwam en de leiding overdroeg aan de Brit, leek die laatstgenoemde voor een eenstopper te kunnen gaan. Met een iets andere communicatie vanuit het team was dat volgens de wereldkampioen ook best mogelijk geweest. Maar doordat een tweede stop al meteen in het verschiet lag, heeft Hamilton zijn mediums flink de sporen gegeven en kon hij het einde niet meer halen op die compound. Maar wat als Mercedes hem wel meteen een eenstopper had gegund? Dan had Hamilton het rubber naar eigen zeggen meer gespaard, zodat hij het zwart-wit geblokt wel met één stop had kunnen halen. Dat Mercedes anders besloot, leidde tot het verongelijkte gezicht van de man met startnummer 44.

De situatie had echter nog veel ongemakkelijker kunnen worden voor Mercedes. En dat is nou net de kern. Waar nu een boordradio ('hey Lewis, this is Toto') en enig oplapwerk voor de festiviteiten afdoende waren, had de situatie ook met speels gemak een enorme sluier over de feestvreugde kunnen leggen. Diezelfde Toto [Wolff] legde na afloop namelijk aan de pers uit dat hij Bottas sowieso het voordeel wilde geven. De Fin had bij de start direct de macht gegrepen en verdiende daardoor de beste tactiek volgens de Oostenrijkse teambaas. Mocht de tactiek van Hamilton - eventueel de gewenste eenstopper - dus beter blijken, dan had Wolff een teamorder ingezet: "We hadden Lewis buiten kunnen laten, maar dan hadden we de coureurs gevraagd om van positie te wisselen als dat nodig was. We willen teamgenoten op tactisch vlak namelijk niet tegen elkaar uitspelen."

Deze woorden betekenen concreet dat Wolff en zijn mannen tijdens de race twee opties hadden: ofwel Hamilton zijn zin geven met de eenstopper en dan maar afwachten of een teamorder - want Bottas zou het voordeel krijgen - in de slotfase nodig was ofwel vooruitdenken en Hamilton bij voorbaat ook op een tweestopper zetten. Waar Ferrari zichzelf al veelvuldig in de voet heeft geschoten met allerlei (mislukte) teamorders, pakte Mercedes het slimmer aan. Men maakte Hamilton direct duidelijk dat hij ook twee stops zou maken, zodat daar geen moment onduidelijkheid over kon bestaan. Dat een sportman als Hamilton altijd wil winnen en na afloop dus alsnog niet blij was, is logisch. Maar dat zegt niets over de tactiek van Mercedes, die aanpak was namelijk wel de enige juiste. Of althans de beste manier om zoveel mogelijk scheve gezichten te voorkomen.

Anticiperen in plaats van reageren

Als Wolff en zijn strategen voor de tweede optie hadden gekozen en de banden van Hamilton het ook hadden volgehouden, dat blijft overigens nog wel de vraag, dan kunt u wel ongeveer raden wat er was gebeurd. Hamilton was voor Bottas gekomen en had publiekelijk het verzoek gekregen om plaats te maken van zijn teamgenoot. Grote kans dat een pure winnaar als Hamilton de radio er had uitgetrokken, was gaan zeuren of had gereageerd zoals Max Verstappen in Singapore 2015: 'No!'

Om dit risico te vermijden, dacht Mercedes vooruit. Anticiperen in plaats van reageren dus. Juist het punt waarop Ferrari de plank zo vaak misslaat. De Italianen wachten geregeld af hoe de werkelijkheid zich ontvouwt, om daar vervolgens op te reageren. Een uitzondering die deze regel bevestigt, zagen we in Singapore: onder het kunstlicht anticipeerde Ferrari voor de verandering wel een keer met de undercut van Vettel en werd dat meteen in klinkende munt terugbetaald. Mercedes liet toen zelf een steekje vallen, maar opereerde in Japan weer op het 'normale' niveau. Ditmaal ging het niet zozeer om het slimmer zijn dan de tegenstander, maar wel om het voorkomen van gedonder binnenshuis. Ondanks de teleurstelling van Hamilton kunnen we deze missie ronduit geslaagd noemen. Het was 'damage control'. Het collectieve Mercedes-feestje kon hierdoor in alle hevigheid losbarsten, aan een ieder aangeboden door het gezonde verstand van Wolff en zijn strategen.